Autoren

∞

Werke

∞

Neu

∞

Information

∞

Shop

∞

Lesetips

∞

Textquelle

∞

De letzte Fehde

(1.-14. Juni 1551)

            Un Adolph schreev
            Den Fehdebreef
Un geev ehr kund sien letzte Will:
He wull dat Land bedwingen.
Herr Ranzau föhr de Truppen an:
Gegn dree un twintig dusend Mann,
Un keem de Deuwel nich in't Spill,
So schull dat wul gelingen!

            Kön'g Friedrich,
            Dat's liderlich!
Weer noch dien Vader König we'n,
He harr dat nümmer leden.
Du leetst de Herzög frie Hand
Bi all ehr Sünn un all ehr Schand,
Un keemst gar sülbn noch mit dien Dän',
Dat frie Land to keden!?

            Na Geld un Ruhm
            Trach Wallerthum,
Trach Anton, Graf vun Oldenborg,
Un Reimer, Herr vun Walle,
Un alltohoop ut dütsche Hüs'! –
Darto de Herr vun Schönewies,
Un ok de Herr vun Blankenborg,
Un Diederich vun Halle.

            Nu wehr di, Buur!
            Un do' di suur!
Un sla' de Dän' un Holsten daal;
Du muß di mit ehr meten!
Söbn dusend is en lüttje Tall!
Doch wat du kannst, dat weet wi all,
Dat kreegn se gut dat letzte mal
Bi Hemmingstedt to weten!

            Wul vun de Stör
            Dar kemn se her;
Splet Herring muß vöran to Foot
Un muß den Weg ehr wisen.
He schick sien Landslüd heemlich Baad: Botschaft
Wo schüllt se hin? op wat för'n Straat?
Ick bring se jüm! – denn maakt se dood
Mit blaue Bohn un Isen.

            Doch keem sien Rat
            De Buurn to laat,
Un Feldherr Ranzau weer to slau
In dat, wat he beslaten.
He leet för't eerst de Tielenbrügg
Un denn de böse Hamm den Rügg
Un keem dar vun de Gieselau.
Ganz ann're Weg' un Straten.

            Den ölmten Dag,
            Um Merrennacht
Dar heeln se ünner'n Galgenbarg
Vör Meldörp alltohopen.
Un als de Dag man eben grau,
Dar farv bat Bloot den Morgendau,
Dar gung dat dull, dar gung dat arg,
Dar wurr de Storm all lopen!

            Se grepen an
            Wul alle Mann
To liker Tied, dat ganze Heer
Mit Hellebard un Lanzen.
Un Bartelt Peters bo' de Hand,
Verra' för Geld sien Vaderland, –
Un bröch den Fiend bi Hesel dör'
Bit an de Norderschanzen.

            Dree vulle Stunn, –
            Dar harrn se wunn,
Dar slogen se de Buurn torügg,
Dar muß de Stadt sick geben.
O weh! dar keem de grötste Noot,
Dar öv' de Fiend sien Öwermoot;
Un wat ni leep un wat ni flüch,
Dat bröchen se um't Leben.

            De Liken swumm'n
            In't Bloot herum,
Un öwerall weer Gru'n un Moord
Un nicks als Weh un Klagen.
Un dochen harr de Buur noch Moot!
He faat vun frischen wedder Foot,
He sett sick fast bi Ammerswurth
Un wull dat noch mal wagen.

            Wat hölpt de Moot
            Ok noch so groot?!
De Fiend, de harr de Öwermacht,
De Swachen mussen wiken; –
Se heeln wul Stand, se greepen an
Un stunn bit op den letzten Mann,
Un als vöröwer weer de Slacht,
Dar leegn dar nicks als Liken.

            Nun gung dat fort
            Mit Roow un Moord;
Brunsbüttel full ehr in de Hann,
Keen Rettung weer to hapen.
De Buur muß jümmers mehr torügg,
So kreegen se ok de Tielenbrügg,
Un als se keem'n bi Aubrügg an,
Dar leeg de Heid all apen.

            Herrgott, erbarm!
            Wa wurr't een Larm!
Wo schüllt de Fruuns un Kinner hin?!
De Kranken un de Swachen?!
Se schreegn, – se leepen hin un heer,
Doch nargns een Steed, wo't seker weer;
Un kummt de Fiend na Heid' herin,
So lett he allens slachen!

            Wat hölp dat all!?
            Un weer de Tall
Ok noch so lütt, – se muß heruut,
Dat Leben intosetten.
So veel se warrn kunn, – alltomaal,
So togen na de Aubrügg daal,
Um Fruuns un Kinner, Hab un Gut
Vör Fiendeshand to retten.

            Dat weer een Slach
            Den ganzen Dag!
Tein gegen een! – un dochen kunn
De Dän' den Buurn nicks lehren;
Un wurr de Fiend to Foot, to Peer'
Ok jümmers dichter, jümmers mehr,
Se wiken ni, – se slogn un stunn
Als wenn se isern weren.

            Eerst als se leeg,
            De lüttje Reeg,
De hier so modig stahn un slaan
Un hier ehr Bloot vergaten,
Dar weer de Dän' vull luter Freud,
Dar weer de Heid vull luter Leid,
Dar harr Herr Ranzau frie Bahn
För König un Soldaten.

            Doch in de Stadt,
            Wer dach sick dat?!
Wat Friheitsleevd' ni maken kann!
Dar seten se to luurn.
De Dän' un Holsten togen 'rin,
Se weern dar ok man eben binn,
Dar greep se forts vun frischen an
De letzte Handvull Buurn.

            Un allerwegn
            De Kugeln regn
Op Dän' un Holsten ohne Gnaad,
Dat se koppeister flogen.
De Dag, de wurr Herr Ranzau dür;
Een feste Schanz weer jede Mür,
Un jede Straat een Barrikaad,
Wo Mann gegn Mann se slogen.

             Dood! – oder, – Knecht! –
            Dar wies' erst recht
De frie Buur sien Friheitslust;
Keen Handbreet wurr vergeben.
Un slogn se sick ok nümmer fri,
Se stunn doch fast un wiken ni,
Un jede Schritt na vörwörts kost
Den Fiend een Menschenleben.

            Wul öwer'n Floot
            Stunn dar dat Bloot
Un streek in'n Strom de Straten daal,
De vull von Dode legen.
Wohin de Fiend sick wenn un kehr,
Dar wurr he sla'n, dar kreeg he Smeer,
Un Peer' un Menschen alltomaal,
Se störrten, als de Flegen.

            De Feldherr seeg,
            Dat gung so leeg;
Bi Hunnert gung se öwer Stür,
De Sieg stunn all in'n Sticken.
Dar harr he'n Plaan, – un de weer guut,
He kommandeer: heruut! heruut!
Wat wi ni künnt, – dat deit dat Für,
Denn schall dat Spill wul lücken.

            Un als he 't segg,
            Dar weern se weg,
Dar weern se rutgahn alle Mann,
Un nargens een Luud to hören.
In'n Ogenblick, – dar harrn se 't daan,
Dar stunn op Heid de rode Hahn!
O, weh! – dar fung dat ebn so an,
Als maal in Oldenwören.

            Dat flusch un brenn
            An alle Enn;
De Hüser fulln in eener Tuur
Koppöwer un koppünner.
Un jümmers mehr gungn öwer Stür,
Un jümmers duller wurr dat Für,
Nu hölp di Gott! Du arme Buur,
Un hölp dien Fru un Kinner!

            Dat weer een Noot!
            Dat wurr een Dood!
De Wulken weern so hell un rot,
Als brenn de Heben baben;
Un dochen noch desülwe Moot!
Un doch dat Hart noch ebn so groot!
De Buur, de stunn, – de Buur, de schoot,
Bit em dat Für begraben! –

            Ut weer de Slach;
            Dar swunn de Dag,
Dar kem'n de Steerns so hell un klar,
Un öwerall weer Freden.
Wul nargns een Luud dör't ganze Feld,
Un rundherum de ganze Welt
So ruhig un so wunnerbar,
Als leeg se still to beden.

            De König steiht
            Un kiekt na Heid;
Wo sünd de Buurn? ... he seeg se geern ...
Wo Fruuns un Kinner bieben? – – –
De Abend is so still, so schön;
De Wachtel lockt ... dat Saat will blöhn;
De König – truurt! ... un in de Feern
Stiggt lis' de Rook na'n Heben.

Johann Meyer