|
De Summerabend lockt Herr Paster rut.
He stoppt en Kalkpip, treckt de Nachtmütz deper
Un slarrt vær Dær un sett sik ünnern Linnbom.
De Schatten reckt al lank bet anne Kark.
De Moorlüd gat, er Körv un Kruken leddig,
Mit blanke Schüffeln op de breden Schullern
In möden Schritt un krumme Kneen to Hus.
Ok klappert al de Ammers um de Eck:
Dat Mäden kumt mit blote Föt vunt Melken;
De Backen glöht er vun de sware Drach;
Se bögt de Tön værsichtig æwern Drüssel,
Un lisen glitt se sitwarts inne Dær. -
Un binnen hört man hell en frische Stimm,
se lacht un snackt, dat Seel in Ammer klætert,
Denn trillert sacht en Leed de Del hentlank,
Un wedder kumt en lisen Schritt vær Dær.
So fin un witt un doch in vuller Blöt,
Man meen, man seeg en Drom mit waken Ogen,
Un dacht, se war verflegen un verswinn'.
Doch swinnt se nich; se trippelt na de Bank
Un fat de ol Herr Pastor um den Hals
Un fichelt em un kloppt em oppe Backen.
Dat mak sik jüst as Winteris un Værjahr:
De Ole mit de depen düstern Runzeln,
Un Lotte mit de witten glatten Hann'.
He dau ok richti op vun all dat Kluckern,
Dat helle Water stunn em inne Ogn.
Wi günn' dat uns wul lewer as de Ol –
Min Leser un ik sülbn – doch harr se Rech,
He weer en Seel so gut, er lewe Vader.
De Ole rück en beten anne Sit,
Doch Lotte leep noch weder rin int Hus,
So broch en Sett mit junge Zuckerarfen,
Un seet un pal se ut mit flinke Fingern.
Do keem de Strat tohöch bi'n Waterbek,
Wo witt as Snee de Heck vun Fleder blöh,
De ole Vullmach rop in blanke Tüffeln,
De Kopp binah noch witter as de Blöm,
De Rügg so krumm as weer he'n Ellhornstubben.
He much dat ok wul bi sik sülbn bedenken,
He stütt sik op sin Stock un rich sik op,
Keek na de Blöm un schütt de graue Lucken.
Denn krop he allnagrad de Strat tohöch:
Herr Paster gung em wücke Schritt entgegen,
Gev em de Hand un trock em na de Bank: –
Dar seet he, twischen Lotte un Herr Paster.
Eerst weer he wat verpust un sünder Athem,
Doch keem he na un na to Stimm un Wort,
Un snack so munter, weer so frisch un risch,
As stunn he Achtein neger as de Tachndig.
He meen, he blöh nu as de Flederbom,
Un neegstens war he röthlig as en Appel,
Un wenn lütt Jumfer so lang töben wüll,
So war he noch sin Danzschoh wedder söken;
He weer man blot ni seker vær den Docter,
De jüstement em jümmer inne Queer leep,
Un nu al wedder na den Paster stür,
As wull he Een vun unse Dree to Bett bringn –
He much wul weten, wer dat wesen schull, –
Un darbi lach de Griskopp as en Spitzbov,
Dat he vær Hosten sticken schull, un roder
As Lotte war un as en Bunkerappel.
De Docter stür ok richti na se to.
He gröt de Dree un wünsch en guden Abend,
Un as Herr Paster sä, he much sik setten,
So trock he sik en lüttje Bank torech
Un sett sik grade æwer vun de Annern.
Herr Vullmach harr de Luch noch nich int Spor;
He heel de Kneen un host un keek na Lotte,
De weer noch roth un drau em mitten Finger.
De Docter ded, as wuss he narbens vun;
He frag Herr Vullmach, ob de Bost noch gut weer
Un wa dat sunsten stunn mit de Gesundheit.
Herr Docter, seggt de Ol un richt sik höger,
De Been wüllt man ni jümmer as de Kopp,
Doch is dat Hart noch sund as Fisch int Water;
Un æwerhaupt, dat mutt ik rein ut seggn:
De Docters sünd mi as en Dorn int Og,
Ik löv, de hebbt de Krankheit in er Kruken.
Denn – nix vær ungut – nehm ik Em man sülbn,
He is eerst wücke Weken hier int Kaspel,
Nu kumt aln Koppel Krankheit achterna.
Wat wussen wi vun Gripp un galstrisch Fewer,
Vun Reimertissen un de annern Dinger!
Harrn wi mal Snæv, so neemn wi wat to sweten,
Dat Lifweh eet man weg, vær Koppweh sleep man,
Un gegen Anwass hölp en isen Spaden –
Wa is dat nu mit David achtern Dik?
De Docter seeg verlegen na sin Föt,
As wull he ut de Eer en Antwort söken.
Doch Lotte keem em mitte Mund tovær:
Hett Obbe noch ni hört – vergangen Nach?
Se halen Vatter güstern noch in Düstern.
»De is bi Gott den Herrn«, seggt do de Paster.
Dat ol Gesich, dat eerst so fründli lach,
War do mit eenmal runzelig un düster,
Un truri sä he sachen: He is dot!
Dat weer de letzte vun min Scholkamraden.
Nu kumt wul ok an mi nagrad de Reeg.
Wa menni Spaß hebbt wi tosam verlevt!
He weer je'n Stukel mit en swacke Bost,
Doch vull vun Knep un luter dulle Faxen.
Wi meenn, he harr man kum dat Lebenslich,
Un dachen oft, he war int Lachen sticken;
Doch hett dat noch binah am längsten brennt –
Un ik bün nu de Stummel opt Profitjen,
De neegste Windstot weiht mi ok wul ut.
Dat weer en egen Mann, seggt do de Docter –
As dur em, dat de Ol so truri toseet,
Un söch he em inn anner Spor to bringn –
Wat harr he all in Kopp un inne Fingern,
Un Allens stunn em drulli eernsthaft an.
He full mi glik int Og noch oppen Wagen,
As ik ut Kiel von Gündsit ræver keem.
Se harrn hier jüs en lusti Schibenscheten
Un trocken mit en Trummel langs de Strat:
Do strev de lüttje David krumm værop,
De Bost behungn mit Keden un en Schild
So grot un breet, dat em binah versteek;
Man eben glup de Kopp deræwer hin,
So listi as en Muskopp ut en Kees.
Un achter em de grote dumme Smid,
As Garden seggt: de grote Risenbiter –
Ik meen, ik seeg dat ole Testament
Un Goliath un David hier in Fründschop.
Un as de Lütt mi majestätisch gröt,
Un Goliath de Fahn herummer swunk, –
He harr mi meist vun Wagen raffer rakt, –
De meen ik fast, ol Büsum steeg ut Haff
Un Waghals trock herum mit all sin Kalwer.
Herr Paster grin un krau sik mitte Pip:
Ja, dat is wahr, he weer en rechten Kobold!
Nix weer der los, ol David weer der mank,
Bi Nacht un Dag, in Guden un in Slechten;
Un spel man Lischen Allerlei mal rug,
So stunn he glik, as wenn he't raken harr,
Mit beide Hann' hoch inne Jackentaschen
– Ol Garden sä: de grise Hangelputt –
Un hör andächti to, as inne Kark.
Des Morgens, wenn de Dag man eben grau,
So fech he al to Warksted na den Discher.
De Fingern hungn binah bet anne Eer,
Un reck he denn de langen Arms herut,
Un weih darmit, as sin Gewohnheit weer,
So leet he as en Buckmæl mit een Flægel:
De Thierarzt nöm em jümmer Telegraph.
O ne! seggt Lotte, Vatter, weest du noch –
Un darbi lacht se hartli, dat dat schall –
Am dullsten weer dat bi de Cholera.
Do hür he sik inn Thorn de Klockenstuv
Un leet sik inne Heid en Antog maken,
Jüs as dat Bild, wat du vun Hamborg kreegst,
De Hot un Büx un Hannschen, allns vun Ledder.
De Jungens repen: David in Hanßupp!
Vær Mund un Ogen weern der runne Löcker,
En mischen Fürstav harr he inne Hand,
En lange Pip – so steeg he hin to Kark.
Ol Garden stunn hier jüstement vær Dær,
De sett er Bandputt mit de Melk na Eer,
Un hev de Krücken æwern Kopp to höch
Un seggt: de leddern Jung stiggt rop nan Himmel!
Wa hebbt wi lacht! Ik harr je grässlich Angst,
Doch do vergeet ik Cholera un Allens.
De Docter lach, un ok de Paster smuster,
De Vullmach smuster blid un smerri mit.
Na! na! Gott heff em seli, seggt he denn,
Dærdreben weer he, doch sin Dag' ni slech,
Un steek he ok vull gottsvergeten Knep.
In jüngern Jahren weer he redi dwattsch!
Ik weet noch, mal ins wull he Jäger speln,
Doch leep he swar un riden kunn he gar ni,
So mak he sik inn Dik en Hütt ut Reth.
Dar harr he nu en Reeg vun Flintenlöp
Ut ole Knappers vun den Büssensmid,
Ik löv, he sä, dat weer en Batterie,
Un darmit schull dat op de Aanten los.
Op eenmal Abends inne Schummerntid,
Perdauz! dar hört wi'n Knappern un ne Knalln,
Un Alle lopt wi ruter na de Mæl:
Dar drift de Hütt in Stücken rum opt Water,
Un ut de Rüschen quäkt en lüttje Stimm,
Binah as Værjahrstid en Hasselpock;
Denn pallscht der wat dær Slick un Slamm hendær
Un darmit kruppt en Dings to't Water rut.
De Dierns schreegn: Herrje! dats Otter Büngel!
Doch David weer dat, natter as en Katt,
Un swatter as en Schösteenfegerjung.
Un mit dat Jagen harr dat ganz en Enn'.
Doch nu verfull he hitzig op de Böker,
Un seet bet æwer Näs un Ohrn derin,
Noch deper, löv ik, as in Mælendik.
He söch na ole Steen un Dinger rum,
Un sammel sik en Tünnssack vull vun Rümpels.
Wi harrn to Hus en ol verrusten Slætel,
Den gev ik mal an Krüschau Timm sin Hans,
De broch em denn des Abends hin na David
Un sä, he harr em dicht bi Tielen funn',
Dar weer he ut en depen Graben kleit.
Wat gev't en Lebend! David muss je los,
Un söch bi Tielen veertein Dag' dat Slött,
Un schrev na Kiel un Gott weet wo noch hin:
He harr de Slætel vun de Tielenborg,
Un neegstens war he ok dat Slött entdecken.
De Tiden ward nu anners, segg de Ol,
Ik weet ni, wat ik seggn schall to de Welt,
Gelehrter ward se, awer ok so stumm,
So old un so vernünfti un so lerri –
Am Ende hett ol Garden doch noch Recht,
Se seggt: de Minschen makt nu Allens eben,
Se föhrt de Bargen af, de Löcker to,
Un sünd se mal mit all de Arbeit klar,
So stött uns Herrgott Allens æwern Hupen.
Ne! ne! do weer dat fröher 'n anner Tid,
Do sungn doch nich int Værjahr al de Grillen,
Un de Verstand de keem eerst mit de Jahrn,
As Peter Bur noch lev, de Dubenkönig,
Un bummeln Hans un Krüschan Pipendeckel –
Bur Peter sä ni anners as de Hæv,
He fung em oft en smucken Prüker weg –
Un grote Jab, de lewer Höhner greep.
War weer't en Tid, wat weer dat do værn Leben!
Grot Jab wahn bi den Pohl int lüttje Hus,
Dar wussen domals grote Eschen rum
Un um den Kruthof harr he'n hogen Wall.
De Jakob sä, dat weer sin feste Burg.
He weer Een vun de graben Æwerelfschen
Un harr en heel verdreihte, dwattsche Sprak,
Snack jümmer vun sin »Wörteln« un »Artüffeln«.
Dar seeten wi in Summer oppe Grasbank,
Un Peter Bur un Krüschan streden sik;
Grot Jab vertell uns Dünjens merrn dermank
Un putz sin holten Sleev un Spillbomlepels,
Ik sä mitünner: Jakob Lepelfreter,
Denn war he splitterhagelrasend dull
Un schull – em kunn de Döwel nich verstan.
De junge Welt is gänzli anners warn,
De les't Avisen, spelt int Weertshus Karten,
Dar is keen rechte Lust, de hebbt keen Leben,
De sünd al vær de Jahren old un kold.
Herr Vullmacht hett nich Unrech, seggt de Docter,
Mi dünkt dat ok, de Welt ward jümmer koler;
En ächten Bruskopp süht man nu man selten,
Un Allens ward vernünftig, still un old.
Herr Docter, seggt de Paster, nich to rasch!
Se sünd noch junk, Se kennt uns noch ni recht;
Doch dach ik ehr, Se streden vær den Fortschritt,
Dat is de Mod in disse kloke Tid.
Ik löv ok, dat dat værwarts geit, Herr Paster,
Seggt do de Docter 'n beten roth umn Kopp:
Doch stat wi grade in den Æwergank,
Dat Ole fallt un Niet is noch ni dar,
Dat schint mi würkli gegen fröher kahl,
As Jeder noch vær sik lev frisch un fröhlich.
De neem Herr Paster wedderum dat Wort:
Min lewe Docter, seggt he, nich vær ungut,
Wat man ni kennt, dat schull man ni verdammn.
En jede Stand hett doch sin egen Welt,
Un jede Lebenstid er egen Form,
Un tritt man rut, un steit man buten vær,
So meent man, binn' is Allens still un dot;
Un doch is binn' dat Leben so as sunst,
Un Allens hett sin Deel an Freid un Leid,
Un lerrig geit keen Hart dær disse Welt.
Herr Vullmacht süht vundag' man 'n beten düster,
Sunst war he ebn so spreken as ik sülm.
De Bur hett ok sin egen lüttje Welt,
Un wer se sehn will, de mutt Ogen hebbn,
Un is se nich so lud as fröherhin,
So kik he um so deper, niper to,
Un hett he denn en Hart vær se in Liv,
So ward he finn', de Welt is noch so vull,
So selig un so heimisch un so bunt,
As uns de besten Schriften man vertellt.
Herr Vullmach seeg no'n beten düster ut,
Doch nick he stumm sin Bifall to Herr Paster,
Un fast in Iwer fahr Herr Paster fort:
Vær korten eerst passeer hier en Geschichte,
De mutt ik Se, Herr Docter, doch vertelln,
– Herr Vullmach kennt se ebn so gut as ik –
Denn stimmt Se noch am Ende mit mi in:
De Jugend hett noch nich to vel Verstand
Un is, as wi wul seggn warn, to romantisch. – |