Veteranezyt

Anzeige. Gutenberg Edition 16. 2. vermehrte und verbesserte Auflage. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++

Über der Gandegg isch e guldige Herbschttag gstande. Guld isch uf de Bärge gläge, Guld i de Gärte, Guld vor allem uf der alten Ulmen i ds Doxats Hof. Es isch scho vil Loub abe gsi, und alli Bott isch e neui Wirbleten abe cho uf ds grupfte Roßhaar, wo d’Frou Hasen uf alte Matratzen-Überzüg a der Sunne het usgspreitet gha. Si het sech grad wider an e neui Rupfete gmacht, da steit si wider uuf, luegt i d’Boumchronen ufen und seit: «Eh du grundgüetige Habergarbestock! Was isch jitz das o für ne Lärme da obe?» Der Tuller vo der Ulmen isch ganz schwarz gsi vo Vögel, und die hei es Gschnäder verfüehrt, daß wytumenandere d’Lüt uf de Härdöpfelächer der Charscht abgstellt und ufgluegt hei. Vo der Herrschaft isch grad niemer daheim gsi. Derfür het der Gwunder anderi Lüt i Hof glöökt, so emel o der Dokter und der Major von Änggistei, wo juscht mitenandere ds Sträßli ab cho sy, und vo der Schüüre här der alt Badertscher. Dä seit zur Frou Hase: «Das sy d’Rinderstrahle. Es wott mit Schyn e früeche Winter gä, daß die scho Truppezsämezug hei. Aber e settige grüüslige Huuffe man i mi de nid bsinne, daß i binenangere gseh hätti. Was bedütet ächt das?»

Wenn Herren umewäg gsi sy, het sech ds Maji geng yzoge. Es isch o jitz wider uf sym Rupfstüehli ghöcklet und het d’Staare la chädere. Aber dem Lächema het doch müesse g’antwortet sy. «Das bedütet nüt angers, weder daß die Zeit erfüllet isch», seit’s ob em Ufchnüble vo mene Wullepäggel, «me cha o nid meh weder geng nume säge; aber was weit dr, we d’Lüt nid Ohre hei zue höre!»

264 «Sappermoscht abenandere!» seit der Major zum Dokter. Si stuune beidi i Boum ufe, und der Dokter schüttlet sy graue Chopf. «I gloube, es sygen ihreren es paar Hundert.»

Uf eismal macht’s, wi wenn e mächtige Luftstoß i Boum füehr, und — brrr — flügt di ganzi schwarzglänzigi Gsellschaft dervo. Bald fahrt’s nume no wi ne Brääm am heitere Himmel über en Eichbode wäg gäge Hüenliwald zue.

«Dir chönnet mer säge, was Dr weit», seit der Dokter, «e wunderbari Sach isch es halt doch mit dene Zug-Vögel. Wär zeigt ne der Wäg?»

«Ja», antwortet der Major, «das ghört o zu dene Sache, wo no niemer errate het.»

Jitz macht der Lächema nes Gsicht wi eine, wo meh weiß als anderi, und git los: «I gloube, di Sach sygi minger kurios, weder daß me so meint. Di Vögu — di Vögu reise doch eifach der Sunne nah. Das sy ganz ifalti Tierli. Si gseh doch all Tag d’Sunnen ob de Bärgen ufgah, u wär weiß, we gägen Abe d’Bärge so rot schyne, so näh si das o für Liecht. Drum hei si geng dert übere.»

Da lachet der Dokter und antwortet: «Wenn’s nume das wär, daß si der Heiteri nah flüge, so würde sech di eifältige Tierli doch am Aben i ds Murtebiet verirre, wo d’Sunnen undergeit. — I gloube, ganz so eifach, wi Dir meinet, sygi di Sach doch nid.»

Di beide Herre sy du wider dür e Hof uus, dem Sträßli zue. Dem Peter, wo vom Stall här derzue cho isch und das Gspräch ghört het, isch öppis dervo im Chopf blybe bhange. Er isch ja sünsch nid aparti aberglöubisch gsi; aber daß er jitz grad het müesse ghöre, wi der Dokter vo eifältige Tierli redt, wo uf der Suechi na der Heiteri sech 265 i ds Murtebiet verirre, das het ihm gä z’dänke. Er hätti ja sicher nid druuf g’achtet, wenn er nid scho sit guet vier Monete mit syne Gedanken im Murtebiet äne gsi wär und jitze scho nam dritte müehsälig ustüftelete Brief vergäbes uf Antwort warteti. Verwichen erscht het er sech vo der Frou Houpmänni müesse la apfyffe: «Peter, Dir syd e Sturm. Wo syd Dr o mit Eune füf Sinne?» So het das nid chönnen i Winter yne vürfahre. Daß si nüt schrybt — nu ja — es git o Froue, wo nid gärn meh als nötig schrybe. Aber de grad eso! — Fertig, am nächschte Sunntig höischen i Urleb u gange ga luege. Am Änd isch si chrank.

Am Sunntig isch no einisch nüt druus worde, und wider isch e halbi Wuche verstriche, ohni daß es Läbeszeiche vo Murte cho wäri. Wi alli Tag isch der Peter nam Ässen i Lindehof ufen und het überleit, wi-n-er’s welli vorbringe, daß er emel ja de am nächschte Sunntig chönni gah. Da rüeft ihm der Herr Armand us em offene Fänschter vo syr Stube, er söll zueche cho. «Der Brieftreger het dä Vormittag öppis für Euch abgä.» Dermit wirft er ihm es chlys Päckli zue. Der Herr Major lachet no derzue und seit: «Vo Murte, Peter!»

Im erschten Ougeblick het der Peter ufglüüchtet. Aber jitz, wo-n-er das Päckli i der Hand gwoge het, steit er undereinisch da wi sturmgschlage, luegt geng di Adressen a, wo nüt anders druffe gstanden isch als: «Herrn Peter Wymann bei Herrn Major Raccort in der Gandegg, Bern», und de wider zum Fänschter ufe — ganz verschmeiet.

Aber der Peter schüttlet der Chopf, stoßt ds Päckli zu Schääri und Naselumpen i Sack vom Gärtnerschurz 266 und geit um e Huseggen i Stall hindere. Dert isch er näbem Fuetterchrumen uf ds Wandbänkli abgsässe, het mit der Zwickschääri ds Päckli ufta und richtig — sy schöni Halbmondbroschen i der Hand gha. I mene vilfach zsämegleite Briefli het’s gheiße: «Werter Herr Wymann! Habe mir die Sache gründlich überlegt und muß Ihnen leider sagen, daß ich mich doch nicht entschließen kann zum wieder Heiraten. Meine Verwandten sind ganz dagegen. Habe mich lange gegen sie gewehrt. Aber ich glaube jetzt selber auch, es sei besser, darauf zu verzichten. Es wird halt nicht sein sollen. Seien Sie mir nicht böse, daß ich mit dem Bescheid so lange gewartet habe, hatte darum so Mühe zu einem Entschluß zu kommen. Es ist mir schwer geworden. Verzeihen Sie Ihrer Marianne Ruprecht.»

Wi mängisch er di paar Zyle dürebuechstabiert het, hätti er sälber nid chönne säge, und o nid, wi lang er da im Stall isch blybe sitze. Dasmal isch ne nid di Arbeitswuet acho, wo-n-ihm scho so mängisch über e Verdruß ewäg ghulfe het. Er isch eifach ratlos blybe hocken i sym fyschteren Egge. Das isch der letscht Alouf gsi, het er sech geng und geng wider gseit, jitz man i nümme. «Nümme — nümme», het er a der innere Syte vo syr Stirne gschribe gseh. Und er müeßt o nid e Möntsch gsi sy wi öppen anderi o, hätt er nid agfange der Schuldig sueche, und da isch es halt zerscht uf d’Frou Marianne losgange. Git si sälber nid o ihri Verwandte d’schuld? E Frou, wo so guet weiß, was si wott! Wo mir zsämecho sy, han i bald gwüßt, was es gschlage het. Und jitz ma si nid emal ihrne Verwandten etgägeha. Si bruchti ja gar niemer z’frage! Aber i cha mer scho dänke, was da gangen isch. Es het mi öpper schlächt gmacht by re. Der 267 Peter het afa sueche, wär’s gsi sy chönnti, und der Tüüfel het ihm hinder em Fuetterchrume vüren i ds Ohr gchüschelet: «U wenn’s der Herr Major gsi wär? Hesch ne-nöppe lätz verstande, wo-n-er gseit het: i han Ech de z’bescht gredt? Am Änd isch das nume Spott und Hohn gsi.»

Aber jitz het’s ne-n-ufgschnellt vo sym Sitz. Der Gedanke, daß sy eigete Herr ihn sötti verrate ha... nei, das mögti er de doch nid erlyde, der Peter. «Es töti mi, es töti mi eifach», seit er halblut, «das cha nid sy», und dermit louft er i Garten use, fat hie öppis a und de dert wider öppis, macht niene nüt z’grächtem, stellt Wärchzüüg a Ort hi, wo’s gar ke Sinn und Verstand het, hout mit der Zwickschääri ne Rosestock, wo-n-er färn mit allem Flyß het g’öuglet gha, zum Chrüppel, erchlüpft drob und dänkt: jitz het’s mi, jitz chunnt’s, jitz wirden i verrückt. Er louft dervo, um d’Schüüren ume, i ds Hölzli, dem Waldsoum nah, wi lätz, hinder den Eiche düre, bis i ds dicke Gstrüpp yne, wo mängisch Vaganten übernachte. Ghört er öppe nid zu dene, wo niene daheim sy? Dert lat er sech der Längi nah i ds Miesch falle. Er weiß nümme, isch es Tag oder Nacht. Er weiß nid wohi mit sym Chopf, möchti dermit under ds Miesch, i Boden yne, wi ne Schärmuus. Und da chunnt’s wider über ihn wi Haß und Galle, daß er di armi Marianne möcht verwünsche. Peter, Peter! Du weisch nid, was si düregmacht het, bis das Briefli isch gschribe gsi, was si um di het müessen usgstah — ja, um di und — um dys Meitschi. Si het schwär gha in ihrem Witwestand, het sech uf all Syte tapfer gwehrt und doch geng nume schwarzes Gwülch um sech ume gseh, het niemer gha, wo si sech so z’grächtem mit ihm verstande hätti. Ds Gschäft isch ja guet gange; aber 268 es het nere-n-eifach geng no öppis gfählt, öppis, wo ihres Härz sech dranne hätti chönne vertue. Und da bisch du cho mit dym arme Chind. Es isch wi nen Abedsunneblick gsi, so schön und luter und guldig. Amene ganz ganz arme Möntschechind öppis chönne sy, amene Verschüpfte Muetter sy! Wi wenn se nen unsichtbaren Ängel us em Gchniep und Gstürm vo mene plan- und zillose Läben in e Paradiesgarte ließ yne luege, isch es nere gsi. — Und du, wo si yne welle het, i dä Garte, da sy si undereinisch cho, d’Muetter und der Unggle Chrischtian und di andere, wo’s guet mit nere gmeint hei, und hei gwarnet, dä Ängel chönnti e Tüüfel sy. Me heig no nie erläbt, daß so öppis guet cho sygi. Si söll sech nid trumpiere, d’Längizyti heig scho mängem öppis vorgspieglet. Ja, wenn’s nid d’Muetter gsi wär und der Unggle Chrischtian, so hätt si’s churzerhand zwängt, ja, das hätt si. Aber die zwöi het si nid chönne für nüt achte. Wi ne gschlagne Hund isch si z’sälbisch vo der Aarbärgergaß hei gfahre. Si het’s scho ufgä gha. Aber daheim isch wider d’Längizyti über se cho, nid na Guetha und Luschtigsy, nei, d’Längizyti nam innere Fride, wo me numen überchunnt, wenn men öppis vo sich sälber, e Bitz vo sym Härz oder ds ganze Härz andere gä het. Das toubstumme Meitschi isch nere wider vorcho, wo nes Muetterhärz suecht und nid findet. Isch öppe das der unsichtbar Ängel? Und e Ma, wo seit, es dunk ne, er würdi erscht, was er sy chönnti und sötti, wenn er sy Frou gfunde hätti, und er gloubi, si, Marianne, si wär äbe die. Da het si der Muetter und dem Unggle gseit, si blybi derby, si well der Peter, si hätti kei Rueh meh, wenn si ne nid nähm. Und du sy si du ga Murte cho, hein ere der Gottswillen aghalte, si söll doch das nid mache. Si würd sech ewig greuig. Si het ne trotzet und 269 vorgha, si heige kei Gloube, und zletscht het der Unggle Chrischtian mit der Fuuscht uf e Tisch ghouen und brüelet: «So zwäng’s, aber uf Martistag wott i mys Gäld zrück! Lue mira, wo du’s härnimmsch.» Und d’Frou Marianne het der Chopf ufgha, wi wenn si alles hinder sech hätti, und het g’antwortet: «Du söllsch es ha. Kei Batze söll der fähle!» Uf das isch er nid gfasset gsi, der Unggle Chrischtian. Wyßi Tschägge het’s uf sym rote Gsicht gä. D’Muetter, sälber chrydewyß vor Chlupf, het gmeint, der Schlag well ne rüehre. Ändlech — er het geng no dermit grächnet gha, d’Mariannen erchlüpfi de sälber ob ihrem Hochmuet und brächi im letschte Momänt no innerlech zsäme — het er mit zitterigem Chifel abgchlepft: «A... ab... abgmacht. Uf Martistag.» Zur Türen isch er, het sech no einisch umgchehrt und zur Muetter gseit: «Es weiß nid, was es macht.»

Du sy si allei gsi, d’Frou Mariannen und d’Muetter, und d’Muetter het briegget wi nes Chind. Wider und wider het si ihrer Tochter aghalte: «Mach’s nid, mach’s nid! Lue, es isch mer eso, es chömm nid guet. Es isch no nie guet cho, wenn me settigs gäge Rat und Wille vo erfahrene Lüte zwängt het. Lue, du kennsch ne nid! Was wottsch de, wenn dir tüürs Gäld müesset ufnäh u wenn er de nid isch, was du der von ihm versprichsch, u ’s de grüüsli gnue geit un är de o nid ds Härz het, dem Unglück etgäge z’ha, u dir d’Schuld git u zletscht am Änd wider i ds Wasser geit u di da lat mit däm Chind? Du channsch nie wüsse! Settig, wenn si einisch sech hei wellen es Leid atue, chunnt’s geng wider a. Es düecht mi geng, du sygisch nid rächt by der sälber. Er het eifach rächt, der Chrischtian, du weisch nid, was d’ machsch. Bsinn di! Bsinn di! Nimm der Zyt!»

270 Und si het sech Zyt gno und het sech bsunne. Si het no einisch der Muet i beidi Händ gno und isch zu mene Notar gangen um Gäld, für dem Unggle Chrischtian chönne Wort z’halte. Me het umenandere gfragt, und niemer het wellen abyße, ussert amene verbrüelete Gschäftlimacher z’Biel, wo ne Zins ghöische het, daß me sech schämti, dervo z’rede. Dynetwäge, Peter, dynetwägen und dem Chind twäge hätti d’Frou Marianne ’s uf sech gno. Aber all Tag het si der See vor sech gha, und der Gedanken isch nere nid us em Sinn cho, es chönnti de bös use cho, wenn du en Enttüüschung söttisch erläben und dem Verdruß nid Meischter würdisch. Und wil si a dir ghanget het, het si’s nid welle gloube, daß du dir heigisch wellen es Leid atue und das Chind alleini zrückla. Si het sech’s usgredt und usgredt, bis der Herr Rhagor cho isch und uf ihri Frag nid het dörfe nei säge. Da het si der Muet verlore. Das und der Chummer um ds Gäld und d’Liebi zur Muetter hei der Frou Marianne d’Fäderen i d’Hand drückt zu däm Brief. Und e Tag lang oder zwee druuf abe het’s nere gwohlet. Aber es isch nume ds Nahla gsi vo der Spannung, wo se het la ufatme. Nachhär isch d’Urueh wider über se cho, und si hätti vil drum gä, wenn si sech vor sich sälber hätti chönne verschlüüffe. So isch es, Peter, und wenn es wahr wäri, wi du meinsch, daß niemer sech um di sorget, so wär doch emel ei Möntsch, wo um di lydet, us Liebi, d’Frou Marianne — no jitz.

Vo allem däm het der Peter nüt gwüßt. No lyt er da, wi läbig verlochet, da ghört er öppis im Loub chräschle. Er luegt uuf. Ds Rhagors Hund! Ohni umez’luege schlycht er no wyter ynen i ds Gstrüpp, bis ne dem Herr Armand sy scharfi Kommandierstimm stellt: «Peter!» 271 Er het still, chehrt sech um und steit vor sym jüngere Meischter, würklech wi ne Vagant, verchuzet und volle Loubgfräs und mit menen uwirsche Gsicht.

Ganz z’oberscht oben i der Tonleitere fat der Herr Armand a: «Was zum tuusigsapperlot söll jitz das wider bedüte? — Chömet dahäre! La gschoue, was trybet Dir da usse z’mitts im halbe Tag, wo an allnen Orten Arbeit meh als gnue wär, he? — Use mit der Sprach! Was isch los?»

Der Peter trappet langsam uf e Wäg vüren und wott am Meischter vorby. Dä muschteret ne vo obe bis unde, nimmt ne-n-ändlech am Ermel und fragt: «Peter, isch öppis lätz z’Murte?»

«So redet! Was heit Dir eigetlech dert welle? Isch es Ech nümme wohl i der Gandegg, hm?»

«Es wär mer ja wäge däm no lang wohl gsi, aber we me halt...» Mit däm isch er wider bstoche.

«Was für ne Glägeheit? Het si-n-Ech eigetlech als Gutschner welle, d’Chrone-Wirti?»

«He nei.» Der Peter luegt näbenume, i Wald yne, und het derby schier eso öppis wi nes verläges Lachen i de Mulegge.

«Äbe wott si nid. Es nimmt mi nume wunder, wär 272 nere jitz das dürta het. — Es het mi eifach öpper by nere schlächt gmacht.»

Der Peter luegt ganz uf d’Syten und schilet nume vo Zyt zu Zyt verstohlen uf sy Herr, wi wenn er wetti erluuße, was er mit syne Worte für nen Ydruck uf ihn gmacht heigi.

Jitz schämt sech der Peter und schwört: «Nei, Herr Mejor, so wahr i hie stande, nei, so öppis hätt ig Euch nie zuetrouet.» Und mit däm het er uf ei Chlapf alles Vertroue zu sich sälber verlore. Er steit da wi eine, wo nid weiß, uf weli Syte daß er wott trohlen und lat sech la abrüele:

«Nu, so machet jitz o, was ig Ech säge! Donnerschieß abenandere! Wär wett o grad der Chopf la hange, wäge mene Chörbli twäge! Dir heit o geng am lätzen Ort schwärs Bluet. Me sötti nid meine, daß Dir i junge Jahren es richtigs Soldateläbe gfüehrt hättet!

«Und di brochni Banklähne? Isch si umegmacht? — Nei, Herr Major. Gället, i chönnt no mängsmal das ‹nei, Herr Major› ghöre, he? — Also, ufe jitz! A d’Arbeit, enanderenah!»

Eigetlech hätti jitz no ne liechte Stupf i ds Hindere derzue ghört. Cho isch er natürlech nid; aber der Peter het ne ganz dütlech gspürt, so dütlech, daß er bi mene 273 Haar mit der Hand über e Hosebode gfahre wäri zum Abwüsche. Ohni nes wyters Wort z’verlüüre, isch er dür ds Holz zrück, i Garte. Aber so gründlech wi jitz isch er mit sym Möntschestolz no nie am Bode gsi. Bi nume no guet, für mer la der Schueh z’gä, het er sech gseit. Das isch alls, was mer blybt, und mueß no ds Tälpli gä derfür.

I de nächschte Tagen isch der Herr Rhagor hinder ihm här gsi wi ne Profoß. Er het sech gseit, me dörfi dem Peter gar nid Luft la zum Nachestuune, me müeß ne hetze vo Arbeit zu Arbeit und ihm Sache gä z’verrichte, wo me mit dem Chopf müeß derby sy. Geng hü, hü, bis er am Abe totmüed i ds Bett falli. Wär aber du öfter als der Peter am Abe schier vo Chrefte cho isch, das isch der Herr Armand gsi, nid daß er mit Händ und Füeße z’vil verrichtet hätti, aber im Gmüet het er’s bald nümme möge baschge. — Wenn numen um Gotts wille das Carlotta wider i d’Gandegg chäm! An allnen Eggen und Ände het der Singvogel gfählt. Är sälber, der Herr Armand, wär eso gueter Luun gsi, so hälluuf im Gedanken a syni Zuekunftsplän; aber wi meh Heiteri ihm us den Ouge glüüchtet het, descht meh hei syni Schwöschtere ds Plääre z’vorderscht gha. D’Jumpfer Mathilde het ghushaschtet, wi no nie, aber niemer het nere gärn gfolget, wil me das G’regänt nid het mögen usgstah. D’Handwärker, wo uf e Winter hi im Huus no allerhand hätte z’tüe gha, der Hafner, der Glaser, der Tischmacher, der Chemifäger, der Tapezierer, sy nid zueche z’bringe gsi und hei hundert Usrede gha, bis der Herr Major i d’boutique isch cho ufbegähre. D’Flörlen isch grad nüt gsi z’rächne. Und so isch im Lindehof allne der Herbschthimmel dinnen und dusse verhänkt gsi. Der Herr 274 Armand einzig het der Chopf dobe bhalte, aber wil d’Freud, wo-n-er usgstrahlet het, bi allnen ungschlückt abe grunnen isch, wi ds Wasser an ere g’ölete Blache, het’s ne fascht zur Hut uus tribe. Niemer het ihm ghulfe der Peter ufchlepfe. Der Herr Houpme Doxat het, d’Pfyffen im undere Mulegge, d’Ouge schreeg zuegchlemmt, nume zuegluegt, und d’Frou Henriette sogar der lätz Wäg gschnuufet, wenn er öppen i Ulmehof abe cho isch, cho luege, daß der Peter nid i ds Philosophiere grati.

Der Peter isch afangen ulydig worden ob däm Gjeeg, aber er het so guet gspürt, um was es sym jüngere Meischter derby z’tüe isch, daß er sech nid derfür gha hätti, z’muggle. Er het dem Herr Armand ehnder, wi me so seit, us der Hand gfrässen und sech la füehre. No vor vierzäche Tage hätt ihm öpper sölle cho mit: Allez hü, Peter, nimm e Schluck u suech dy Freud! Er hätt ehnder mit de Füüscht umegä als «mira» g’antwortet. Aber jitz isch je länger descht meh d’Längizyti in ihm erwachet, under däm Stei vüre z’cho, a d’Luft use. Und drum het der Herr Rhagor nid emal meh bruuche z’säge: «Seh! mach jitz nid so dumm!» Der Peter het vilmeh dänkt: «He, warum am Änd nid!» wo der Herr Major ihm es Theaterbillet i d’Hand drückt. «Der ‹Don Juan›, Peter. Einisch öppis anders als geng nume Trüebsal blase. Schöni Musik — schöni Jumpfere!» Er het’s gruusam guet gmeint, der Meischter. D’Jumpfer Mathilde frylech het gmeint: «Weiß nid, öb es gar gschyd isch, ihm no settigi Faxen i Chopf z’tue.» Und wenn d’Flörle gseit het: «He, warum o nid?» so het si kei Bescheid gä, so uf nen Art, daß d’Flörle druus use ghört het: «Was wettisch du vo däm verstah!» Der Herr 275 Armand isch us der Hut gfahre: «So säg mer öppis Bessers! Geng nume dä Sürmel um sech ume ha und nüt chönne mache, für ihm wider e chly uf d’Füeß z’hälfe. Das isch nümme zum derby sy!» D’Mathilde het es Zucken um ds Muul umen übercho, Ougewasser, und vüre gworgget: «I säge ja nüt. Mach nume!» «Ja, i mache», het er zum Schluß gseit, «es gieng ja überhoupt nüt meh, wenn i nid miech.» Und währeddäm di beide Schwöschtere plääret und gchupet hei, es sygi gar nümme wi albes, isch er i d’Stadt gritte, ga nes Billet choufe, und de no ne guete Platz.

Aber jitz, was macht du der Peter? — «Daß me mi de da obe gseht, zwüsche vürnähme Lüten inne, und de i der ganze Stadt ume geit ga pleete: so so, der Herr Wyme! — Ä’ä.» Er geit a d’Kassen und tuuschet sys Mittelloge-Billet gägen eis für i «Bäregrabe», wo men under Studänten und syner Gattig Lüte hert hinder der Musik het chönne stah und derzue no fascht uf d’Büni het möge grecke. Dert lat sech du o bald der Lehme Schüggu zueche, wo alben a de Tanzsunntigen im «Adler» und im «Schwane» spilt. Der Peter het dä sünsch mit keim Oug agluegt. Aber was wott er, dä Ma het o ds Rächt, für sys Gäld cho z’losen und z’luege. Na der Ouvertüre fat du dä a: «Ja ja, der Mozärtu, da’isch es Cheibe-Manndli, dä weiß ihm der Trääf, i wirden aube ganz...»

Reuig isch er sech nid, daß er härecho isch. Es fat öppis in ihm afa ufläbe, e Freud, wi-n-er scho lang lang nüt meh eso het gspürt gha. Ei Momänt no chunnt ihm z’Sinn, wi das jitz wär, wenn er mit der Chrone-Wirti da hinden obe säß und wi die o Freud hätti. Aber was uf der Büni vor sech geit, bringt ne wider uf anderi Gedanke, 276 jagt ne vo eim i ds andere. Es schöns Ballett fäcklet us de coulisses. Der Peter dänkt a ds Majors Wort: «Schöni Jumpfere.» Ja bim Tuusig. Es het öppis. Er luegt und lost und luegt und troumet halbers. Und im Louf vom Abe chunnt ihm du, er weiß nid wiso und warum, ds Chuni i Sinn, d’Chällnere vom «Füürigen Yse» im Ramseyerloch bi der alte Schmidten unde, es gschmüselets, aläßigs Chrottli, wo-n-ihm no jedesmal — aber geng vergäbes — Ouge gmacht het, wenn er vo der Huefschmidten übere cho isch zu mene Glas Bier. — Daß er sech doch das Meitschi nümmen us em Chopf bringt! Er lost nume no halb uf d’Musik. Me chönnti meine, er schlafi mit offenen Ouge.

Wo ds Theater uus isch, dunkt’s ne, er heigi Durscht: Er louft d’Cheßlergaß ab, geng der Lehme Schüggu näbe sech, wo allergattig brichtet; aber er achtet’s nume gar nid. Er het nüt meh im Chopf als ds Chuni. Und wi wenn öpper ne-n-a mene Hälslig füehrti, trappet er der Stalden ab, der Mattenängi zue, alli Gredi i ds «Füürigen Yse». Es sitze numen es paar Manne da, und nid lang duuret’s, so lüpft einen um en andere. Nume no ihrere zwee oder drei hocken i menen Egge. Der Peter achtet uf niemer meh, nume no uf ds Chuni. Es sitzt näben ihm a der Wand und isch ganz verwunderet, daß dä Stolzgrind vo Wyme jitz undereinisch Ouge für ihns het. Es luegt o nümmen uf di andere Gescht, isch für niemer meh da als für e Peter Wyme, wo gsunntiget da sitzt und ihm allerhand luschtigi Sache seit. Weder är no d’Chällnere merke, was i der Stube geit, daß türlet wird und Manne der Chopf yne strecken und ume verschwinde. Ändlech isch es Zyt, Fyrabe z’mache. Me mueß zuetue — wäge der Polizei. Der Peter steit uuf, zalt 277 und gspasset no mit dem Chuni. Es isch scho fyschter. Nume no ei Lampe brönnt, hinde bim Buffet. Si sy ganz allei i der Gaschtstube. Der Peter chüschelet öppis. Warum so hübscheli? ’s isch ja niemer... Halt! Was isch das? — Da steit eine, me weiß nid wohär, innevür der Türe im Halbfyschtere — der Batavia-Chrigel. Hinder ihm ghört me Schueh im Husgang. Manne drücke sech i der Fyschteri umenand. — «So, Wymeli», ghört men en uheimeligi Stimm, «jitz wär der Chehr a mir!» Es Kreische von ere Frouestimm fahrt uuf. Ds Chuni flieht hinder ds Buffet. Und du git’s es furchtbars Polder und Chlingele. Tische, Stüehl, Gleser, alls am Bode. Und es Ächze, Fuuschte, Stöhne, Chnorzen und Chnätschen und use zwängti Flüech. — — — «Machet Liecht! — Machet doch Liecht!» Und wider fluechet’s us chyschterige Gurgle. Und bald druuf tönt’s vom Fänschter här: «Chrigu, der Tschugger!» Du isch di letschti Lampen erlösche. Es isch totestill worde. Numen es Stöhne het me no ghört, und du isch es gsi, wi wenn o das erstickt würdi. D’Türen isch i ds Schloß zoge gsi. Derfür isch öppis gange hinder em Buffet. Dert düren isch öpper use. En Ewigkeit isch es still blibe. Du het es sech wider afa rüehre. Es Fänschter isch ufta worde. Me het ghöre bärze, und du isch es gsi, wi wenn es schwärs Pack vorussen uf em Pflaschter ufschlüeg. Ds Fänschter isch wider zuezoge worde. —

Dür di ängi fyschteri Gaß vo der Mattenängi sy Mannsschritte dervo gange. Und du het men i der tiefe Stilli nüt meh ghört als mit ganz fynen Ohre ds Ruusche vo der Aaren a de Pfyler vo der alte Brügg.

Am andere Morge, gäge de zächne, chunnt der Herr Houpme Doxat ds Sträßli uuf, geng wi geng; aber er 278 wott ha, er sygi gsprunge, wo-n-er im Lindehof obe vor em Äßstubefänschter d’Pfyffen am Ghäld uschlopfet und mit liechtem Schnupe rüeft: «Isch niemer da?» — D’Jumpfer Mathilde chunnt mit mene Täller, wo si abwüscht. «Eh, bonjour, Herr Houpme!»

«Ecoutez, wo isch der Armand? Heit Dir nüt gmerkt vom Peter? — Nimmt mi nume wunder, wo dä Bursch wider steckt. Dunde wott niemer nüt von ihm gseh ha. D’Roß sy urüejig, d’Stalltüre bschlosse.»

«Der Peter isch nüt heicho. Der Stall bschlosse. D’Chnächtestube bschlosse. D’Roß rangglen und rüchele, und niemer weiß öppis von ihm.»

«Sappermoscht!» Der Herr Armand geit ds Stägli ab, louft um e Husegge zur Schüüre hindere. Underdesse brichtet d’Mathilde, der Peter syg nächti i ds Theater gange.

«Was, i ds Theater?» fragt der Herr Doxat. «Was macht dä im Theater? Es wird geng nätter.» Und wo der Herr Rhagor mit verstörtem Blick wider i Hof chunnt, seit ihm sy Nachbar: «Sac-à-papier! Das isch grad no nötig gsi, eine, wo scho sünsch halber lätz isch im Chopf, i ds Theater z’schicke. — Was wei mer jitz mache?»

Ohni wyters Wort z’verlüüre, chehrt der Herr Rhagor um, geit mit eigete Hände sys Roß ga zöumen und sattle, und na nere Viertelstund gseht me ne-n-änet dem Hofmätteli düre ryte gäge der Stadt zue.

«Nätti Gschicht, das», rurret der Herr Doxat. Er geit dür e Hof uus, für daheime ga ordres z’gä.

279 Erscht grad zum z’Mittagässen isch der Herr Major heicho und nid im beschte Luun. «Er lyt im Burgerspittel», bängglet er syne Schwöschteren i di verschmeiete Gsichter, «bewußtlos, halbtot. I der Mattenängi het me ne zsämegläse. Me weiß nid, isch er über di neui Brügg uus gfallen oder was gangen isch. D’Polizei wott no nid userücke mit der Sprach.»

«Um ds Himmels wille!» hei di Schwöschtere gjammeret. Und o dunde, im Ulmehof und i der Haseburg und i de Lächehüser und bald i der ganze Gandegg umenandere het’s gheiße: «Um ds Himmels wille! Heit dr ghört? der Wyme!» Öpper het gseit: «Es dunkt mi nöue, i der ganze Gandegg machi bald niemer so vil vo sech z’rede, wi dä Wyme.» Lüt, wo’s nid im Bruuch gha hei, hurti uf alles ynez’trappe, hei d’Bosheit i de Mulegge gha und bhertet, vo der neue Brügg abe gfalle chönn er nid sy, sünsch wär er muustot. Es sygi, dänk, sünsch öppis gange.

D’Lächemanne hei dem Peter sy Stallarbeit gmacht und derby dänkt, es sygi doch guet, daß es no bravi Lüt gäbi. Und wo am Abe der Bscheid us em Spittel cho isch, er läbi no, hei si scho überleit, wi si-n-ihm de wellen um d’Nase rybe, daß me wider einisch guet gnue gsi sygi, für ihm d’Sach z’mache.

Am andere Morge het der Herr Doxat nam Déjeuniere di erschte Rouchwülkli über ds Intelligänzblettli blaset, da wird er undereinisch chräbsrot, lat eine vo de gröbschte Garnisonsflüech ab und wott scho ds Blettli verfungge, da streckt sy Frou d’Hand dernah. «Qu’est-ce qu’il y a?»

«Da lis», seit er nume. «Aber jitz han i gnue. Di vermaledeite Zytigsschryber hätten aber o Gschyders z’tüe. Was geit das ds Publikum a?»

280 Und d’Frou Henriette list under de «Neuigkeiten aus der Stadt»: «Schlägerei. Vor der Wirtschaft zum ‹Feurigen Eisen› im Ramseyerloch hat am Mittwoch abend eine Schlägerei stattgefunden. Der Hauptbeteiligte, ein gewisser Wymann, Herrschaftskutscher in der Gandegg, wurde schwer verletzt in den Burgerspital gebracht. Wie verlautet, handelt es sich um eine Balgerei zwischen ehemaligen Reisläufern. Die betreffende Wirtschaft soll das Stelldichein berüchtigter Raufbolde sein.»

D’Frou Henriette het vor Erger fascht der Ate verlore. Si isch i d’Fänschternische ga sitze, het sech obenyne gchrümmt und gjammeret: «Je — ne — peux — plus. — Aah — aah!»

Der Herr Houpme het wytergschumpfen über das Zytigsschryberpack. Und d’Frou Henriette, wo si ändlech wider z’grächtem het chönne der Ate zieh, het gseit: «Und jitz cha me nid emal ga Gümlige, wo me kei Gutschner het! Und i mueß mit der Mama ga rede.» Der gfrore Räge het schwallswys a d’Vorfänschter brätschet, für emel ja z’bestätige: jitz chönni me nid ga Gümlige ga briegge, o z’Fueß nid.

«C’est trop dégoûtant, ça», het si wyters ufbegährt. «Aber jitz geisch ihm ga ufsäge, hesch ghört?»

Der Herr Houpme het d’Pfyffen usgchlopfet gha und nümme chönne rouke, vor Erger. Und das het scho öppis welle säge. Wi vor Jahre na mene so rächt vergiechtete Regimäntsrapport isch er gsatzlech stubenuuf, stubenab gange, bis er’s usebringt: «Wenn me nume chönnt! — Aber me darf Dienschte nid chünde, solang si im Spittel sy.»

Nach allerhand wyterem Erörtere vo der fatale Situation 281 isch d’Frou Houpmänni zur Stuben uus mit der Resignation: «Es isch geng di alti Gschicht, so eine fallt de nid z’Tod.»

Der Herr Houpme het sech i sys Cabinet verzogen und probiert z’läse; aber er isch dermit nid ab Fläck cho, wil er geng und geng wider drann ume het müesse studiere, was jitz gah söll, und jedesmal zum Schluß cho isch, es sygi halt einschtwyle nüt z’mache. — Abwarte, bis er sech ume bchymet, und de mueß me de halt luege.

Bald na den endlefe mäldet me dem Herr Doxat der Vorsteher vo der Toubstummenanstalt. «Was wott jitz dä! Füehret ne dahäre! Es isch zwar e gräßlechi Ornig da inne, aber wo söll me sünsch sy bi däm Wätter, wenn nid am Kaminfüür?»

Der Herr Linder het sech etschuldiget, daß er so naß da yne chömi, aber er heigi öppis uf em Härze, wo-n-er nid wyter möchti use schiebe. «Dir wärdet ja besser underrichtet sy als i, Herr Houpme, über di fatali Sach vom Wyme.»

«Ja nu, i möchti o gar nid indiskret sy und öppen i Sachen yne rede, wo mi wyters nüt agange. Aber Dir wärdet begryffe, daß ig als Vorsteher vo der Toubstummenanstalt äbe doch möchti wüsse, wora mir eigetlech sy mit däm Ma. Är het synerzyt d’Verpflichtung überno und der Schyn underzeichnet, für sys Meitschi z’zale; aber bis jitz het er no nüt yzalt.»

«Was nid i der Lag! Meinet Dir eigetlech, mer heige dä so hert hindere bunde, daß er nid chönnti für sys Meitschi ufcho? Dir schynet mer e nätti Meinung z’ha vo üsergattig Lüte!»

«Ja nüt für unguet, Herr Houpme, aber wi söll i wüsse, was Eue Chnächt verma und nid verma?»

«Es versteit sech doch vo sälber, daß, wenn me Dienschte het, me de o für se luegt. Der Wyme hätti Gäld gnue. Aber Gott weiß, was er dermit macht. Ja nu, z’churz cho söllet Dr nid. Was isch er Ech schuldig?»

«A Choschtgäld bis jitze hundertfüfesibezig Franken und de no a d’Usstüür zwölf.»

«Scho nid. Aber me höischt nid meh vo den Eltere. Di meischte hei scho Müej gnue, das ufz’bringe. Aber es wird de halt vo anderer Syte zsämegstüüret.»

Der Herr Houpme geit hinder sys Bureau und nuschet i mene Schublädli ume, stoßt’s ume zue, suecht i menen anderen und chnüblet no i mene Druckli. Er brümelet für sich, zellt, dänkt nachen und schlat ändlech alles wider zue. Du chunnt er und zellt dem Vorsteher drühundert Franken uf e Tisch. «Voilà pour le moment. Und wenn’s wider nachen isch, so mahnet mi de. I will de luege, wi mer is arrangiere.»

Nid lang nadäm der Vorsteher sech verabschidet het, isch der Herr Doxat ga nen alte Rägemantel umhänken und i Lindehof ufe. Er het sym Kamerad und Nachbar erzellt, was gangen isch, und ne zum Schluß gfragt: «Hesch du-n-ihm de nid ds Gäld gä, wi verabredet, dä Früehlig?»

Ne Zytlang hei si enand agluegt und nüt gseit. Und wo weder us em einte no us em andere stobere Gsicht e guete Rat wott vüre trohle, seit der Herr Armand: «Einschtwyle nüt. — Me mueß luege, wo’s use wott mit ihm.»

«Ah, natürlech», antwortet der ander, «das chunnt mer o z’Sinn, aber nachhär mueß de öppis gah. So wott i nümme.»

Und wider luege si enand es Chehrli a, und du seit der Herr Doxat: «Daß er’s geng no dick hinder den Ohre het, han i wohl möge merke — ma foi, settigi bruuche lang, bis si verschuumet hei — aber das mit dem Gäld hätt ig ihm doch nid zuetrouet.»

«Ig o nid», git der Herr Armand zue, «wahrhaftig nid; aber» — jitz chunnt es gääls Lachen über ihn — «der Hof mache het no geng Gäld gchoschtet. Das Murte! Das Murte!»

«Sicher nid, aber was wottsch?» Und wider lachet der Herr Armand zum Erger vo sym Fründ.

«I ha jitz gnue vo der Gschicht. Spittel oder nid Spittel, i für my Teil, i sägen ihm uuf, sobald es müglech isch.»

«Das cha mir glych sy. I ha gnue und punktum. Ds Henriette nimmt vor Erger eis mal au coeur über ds andere, und so wott i nümme derby sy, das isch ekei Läbtig.»

«Öppis wird ja de müesse gah, aber mer wei’s überlege. Mer wei doch de nid no uf alles ufe de Lüte ds Schouspil gä, wo si scho lang druuf passe.»

Bi däm isch es du blibe. Der Herr Houpme Doxat het syni Macmahon-Hosen ufeglitzt, d’Chappen über d’Ohren ab zogen und isch i syr graue Pelerine wi ne wandernde Mutthuuffe ds Gäßli ab dampfet.

Der Herr Armand isch i sys Cabinet zrückgangen und mit unglyche Schritte vo der Türe zum Fänschter, vom Fänschter zur Türen und het Büecher, Zytungen und Äschebächer vom Tisch uf d’Konsole, vom Kamin uf ds Ruehbett und wider a ds alten Ort ta, verschoben und wider grad grichtet, churz, eso gmacht, was öppen en überleite Ma tuet, wenn er merkt, daß ihm d’Töubi möcht der Dechel abspränge, und ’s nid wott la druuf abcho. Ds morndrisch het er syni Schwöschteren agrurret, das heig doch o der Gugger gseh, daß men eim geng well ga Ornig mache, niene sygi nüt meh a sym gwohnte Platz. Di Töchtere hei afa brieggen und gschwore, si syge sit dreine Tage nümmen i ds Armands Stube gsi, und är het ufbegährt, vo sälber wärden emel di Sache nid züglet ha. Eh, si welle gwüß alles grad wider cho a ds Ort tue, hei si gseit, aber «use jitz!» het er befole, d’Türe hinder ne mit dem Fueßspitz i d’Falle ta und sogar no der Schlüssel dräjt.

«Nei, also, hinderenand cho wott i wäge der Gschicht nid mit dene vom Ulmehof, aber dryfahre wi ne Muni in e Chrishuuffe, das sötti me doch nid.» Er lat sy Bureauladen aben und macht sech zwäg zum Schrybe. «Es isch halt doch so, mir eltere Lüt und bsunders mir Manne, mir gseh bi allem geng z’vil und z’wyt voruus, meine dises chönnti passieren und das lätz usecho. Albeneinisch chäm’s besser, me ließ es jungs Härz la befäle.» Us 285 däm Gedanken usen und us Angscht, d’Frou Henriette chönnti ihrer Tochter na ihrer Uffassung vo der Sach schrybe, und ändlech us heißer Längizyti nam guete Gandegg-Geischtli und überhoupt na sym — ja nu, so säge mer’s halt eifach graduse: junge luschtige Schatz, het er afa schrybe, so und so syg’s gange, und wenn äs, Lotti, daheime gsi wär, wär’s gwüß nid so wyt cho. Es syg eifach höchschti Zyt, daß es hei chömi. Es dunk ne mängisch, es bruuchti nume uf ds Bürkis Hübeli cho z’stah und d’Gandegg az’huuche, so lüpften alli Halme wider der Chopf. Es sötti nachhär überhoupt nie meh furt, und si hätte zsämen e schöni Ufgab z’erfülle. — Wo-n-er der Brief dürelist, dunkt’s ne, er heigi wohl dütlech mit dem Burgerchnebel gwunke, aber afin! No einisch z’schrybe het er d’Geduld nid gha. Er isch ne bi der Straßegable vorne ga ylege, het derby no ne Momänt zuckt und hindere gluegt, wi wenn er möchti sicher sy, daß nid öppe der Grichtspresidänt ihm über e Gartehag mit i Briefchaschteschlitz yne gwunderi, und uf em Heiwäg het er geng dä alt Chracher, wo um di Zyt i der Stadt a der Arbeit gsi isch, näbe sech här hinder em Zuun gspürt und ghöre spotte: so nen alte Gouch, wo so nes jungs Meitschi mit caresses embêtiert, ts ts ts! Und er het ihm us sym Härz g’antwortet: «Was geit’s di a! Was isch alt? - Was isch jung?»

Us de hällgraue Stube vom Burgerspittel hei allerhand Lüt i di blutten Escht vo de Böum im Bogeschützegarten übere gluegt und zum Zytvertrib gstudiert, wi gschwind d’Wulke derhinder dürefahre. Dem Peter Wymen isch es no jitz geng gsi, er lueg us mene Chällerloch, wägem dicke Verband, wo-n-ihm hert ob den Ouge sy gspaltene Schädel ygschnüert het. Di meischti Zyt isch er no ganz 286 sturm gsi, het verrückti Sache troumet und hie und da zum Goudium vo de Stubekamerade dumms Züüg gschwätzt. Hei si aber glachet oder gar g’antwortet, so het’s ne nume no tiefer i ds Eländ bracht, wil er de nah-ti-nah het afa merke, wi übel er drannen isch und e Chummer in ihm ufdämmeret het, er chönnti ne Letzi bhalten oder am Änd gar no verblöde. Und a Schmärze het’s ihm o nid gfählt. Er het geng uf der glyche Syte müesse ligen und jedes Umdräje mit fürchterleche Stiche zalt. So het er o gar nid gseh, wär a sys Bett zueche chunnt und ’s o nid begährt z’wüsse.

Schon es paarmal isch es ihm gsi, der Herr Major Rhagor bücki sech über sys Bett ynen und gäb ihm der Name. Er het ihm bis jitz nie Bscheid gä. Hütt aber, wo-n-er ne wider am Bett gspürt und ghört frage: «Seh, Peter, wott’s geng no nid tage?» da isch’s ihm, er müeß antworte, aber was? — Es isch ne. Ganz sicher, es isch ne. Und er gspürt sy Hand uf der Achsle. Der Peter, gäb wi’s ihm weh tuet, chehrt sech e chly und luegt mit glesigen Ougen under sym Verband vüre. Aber wo-n-er wott rede, chunnt er nid wyter als zu mene «Dank heiget, Herr Mejor!» Er geniert sech, und doch chan er’s nid verha, daß ihm Tränen über d’Backen ab loufe.

Aber grad das vom ume guet cho isch ja juscht, was ihm jede klare Momänt, wo-n-er het, zur Qual macht. Was söll er no, wenn er ussenum wider zwägchunnt? alles, was ihm ds Läbe no erträglech het gmacht gha, isch ja futsch!

«Eh warum nid gar, Peter! So isch es no lang nid. Mir finde de scho wider e Rank zsäme.»

Langsam, langsam het es afa tage bim Peter, aber nid zu mene sunnige Tag. Scho drei Wuchen isch er jitz da gläge. Mit jedem Tag isch er e chly klarer bi syne Sinne gsi, aber geng schwerzer isch ihm sy Zuekunft vorcho.

Ei Namittag — er het juscht nam erschte mit Appetit verspisene z’Mittagässe chly duslet — steit wider öpper a sym Bett. Er schilet über d’Achsle. Weiß Gott! Ds Caroline Höubi. So wi’s geng chunnt. Undereinisch da, wi us em Bode. Und geng das glyche Gsicht. Es bruucht ds Muul gar nid ufz’tue, numen ein aluege, und me het e Bueßpredig. — Miera. Red halt! Wehre chan i mi ja nid, dänkt er.

«Wett lieber, si hätte grad no chly weniger zue mer gluegt, so wär i jitz druus und dänne.»

«Eh aber, aber! Bisch du no geng a däm? Hesch no jitz nid gmerkt, daß der lieb Gott mit dir öppis vorhet?»

«Zwöimal oder no meh het er di vom Tod grettet, Peter! Das channsch nid lougne. Also bisch doch offebar für öppis da.»

«Jä lue, Peter, i hätti di scho mängisch möge frage: was wottsch eigetlech?»

«Was i wott? — He, was han i anders wellen, als was öppe jeden anderen o. Läbe han i welle. Was sünsch? I ha nie vil für mi begährt. Aber daß men öppen o no 288 ma sy. Es düecht mi, das syg nid z’vil ghöische.»

«Du hesch di halt nie da welle still ha, wo di der lieb Gott häregstellt het. Du hesch geng no öppis meh derzue oder öppis anders welle als grad das, wo dir ghört het.»

«Der lieb Gott het di emel nid i ds Ramseyerloch abe gschickt. Und das isch nume ds zwöiten oder dritte gsi. Ds erschten isch gsi, daß du dene nid glost hesch, wo’s guet mit der meine, und ds zwöiten isch gsi, daß du ds Gäld mißbruucht hesch, wo si dir gä hei für ds Meitschi.»

«Was? - Wär... Wohär weisch du...?» Der Peter chrallet syni Finger i d’Dechi.

«I weiß alles», seit ds Caroline. «Tue’s nume nid lougne. Jitz chunnt’s halt, wi’s cho mueß. Ds Herr Doxats sy verwiche dusse gsi z’Gümlige.»

«Das weiß i nid. Si sy der alte Frou Mejöri cho ge brichte, was gangen isch. Und si het mi du no gfragt, öb i wüssi, daß du verunglückt sygisch».

«Gschej jitz, was well, Peter, so mueß das mit dem Gäld i d’Ornig. Was du ne schuldig bisch, mueß zalt sy, i tue’s nid anders. Was bruuchsch? — Lue, da isch hoffetlech gnue. I ha tuusedachthundertnünefüfzg Franken am Zins. Vo däm channsch ha, was nötig isch.» Dermit het 289 ds Caroline dem Peter ds offene Sparbüechli under d’Nase. Er stoßt’s wäg, aber er bringt keis Wort vüre.

Der Peter het dem Caroline d’Hand gä und hätti gärn gseit: «Das söll dir der lieb Gott vergälte!» Aber er het’s nid vürebracht. Währeddäm er der Lumpen under em Houptechüssi vüre gnischtet het, het ihm ds Caroline no einisch d’Hand drückt, gueti Besserung gwünscht und isch gange.

Das Gspräch isch hübscheli vor sech gange, und di gueti Jumpfer Höubi het sech Müej gä, ihri gstabeligi Gstalt so yz’stelle, daß si de Stubebrüeder vom Peter ja alles verheig. Aber der Peter het afange gwüßt, wi wyt der Gwunder d’Ohre ma strecke. Eigetlech het er jitz gar nüt vo ne gseh, no ghört. Trotzdäm het er ne so breit wi müglech der Buggel zuegchehrt und i ds Bett yne brummlet: «Lueget nume, dir dumme Hagle!»

Nachhär — und für e ganze Räschte vo syr Spittelzyt het ihm du das «was wottsch eigetlech?» nümme Rueh gla. So ganz dürsichtig isch ihm nid gsi, was ds Caroline dermit het welle säge, und doch het’s ne Tag und Nacht plaget, bsunders der Gedanke, es chönnti für ihn scho z’spät sy, überhoupt no öppis z’welle. Er het der Bode nümmen under de Füeße gspürt, vo däm uus me no öppis chönnti welle.

So isch er du scho in ere rächt trüebe Stimmung versunke gsi, wo am nächschte Bsuechstag der Vorsteher vo der Toubstummenanstalt mit dem Nääri zue-n-ihm cho isch. Das het ihm’s nid chönne. Zerscht het er rumpelsurrig Bscheid gä. «Warum heit Dir mir nüt gseit?» 290 fragt er der Vorsteher. «Dir hättet mi nit bruuche ga z’verchlage!»

«Äbe wäge däm chumen i, Vatter Wyme», antwortet der Vorsteher. «Es isch mer öppe nid um ds Verrätsche z’tüe gsi; aber was hätt i anders chönne mache? Mer hei lang Geduld gha mit Ech, und i ha geng dänkt, i find Ech doch de no. Und du heißt’s du plötzlech, Dir syged verunglückt. Me het Ech für tot ufgläse. — Was han i da no welle? — Nu, jitz isch es ja nid so schlimm. D’Jumpfer Höubi het mer ds Gäld i Euem Name welle bringe, aber es isch ja underdesse scho zalt worde.»

«Vom Herr Houpme Doxat. — Und d’Jumpfer Höubi het mer du no füfzig Franke für d’Anstalt drübery gschänkt. Das han ig Ech doch welle cho sägen und cho danke.»

Uf das hi isch der Peter ganz konfus gsi, halb het’s ne g’ergeret, halb het’s ne grüehrt. Gschämt het er sech und isch gar nümme drüber cho, was er söll sägen und dänke. D’Träne syn ihm wider cho z’schieße. Der Vorsteher zieht ds Nääri zuechen und seit ihm: «Wie sagst du dem Vater?»

Ds Nääri list ihm ab de Lippe, streckt dem Vatter d’Hand und porzet vüre: «Naa-ri Pa-pa lieb aben.»

Ds Nääri isch ob ds Vatters Verband erschrocke, het sech schüüch zrück, luegt der Vorsteher verwunderet a, und us syne blauen Ouge fat’s o afa rünne. Dem Peter isch i dene paar Sekunden alles dür e Chopf gschosse, was er het erhoffet gha. Er gryft mit beidne Hände vor ds Gsicht und schluchzet: «O Herr Jeses! I cha ja nümme — cha nümme.»

291 Der Vorsteher leit ei Hand dem Meitschi um e Hals, di anderi dem Peter uf d’Achsle. «Eh nei, Vatter Wyme, so schlimm isch es ja gar nid. Mir sy ja de o no da!»

Wo-n-er wider allei gsi isch under syne Stubekamerade, het’s ne dunkt, er müeß ersticke. «Ja ja», het er sech geng gseit, «o no da. Es sy no vili da... aber i... was söll i no? — Es isch nüt meh z’welle.» Er het du wider Fieber übercho, z’zytewys isch er wi i mene Delirium glägen und het uuf welle, er müeß ga striglen und gschirre, es sygi Zyt, z’fahre.

Na nes paar Tage het’s ihm wider chly besseret. Descht böser aber het’s usgseh i ds Peters Gmüet. Es het ne geng dunkt, er sött jitz eifach da i sym Spittelbett chönnen ufhöre sy. Nume nid wider drahi müesse, a ds Läbe! Einisch han i no öppis gulte. E brave Soldat, e zueverläßige Chnächt, me het öppis an ihm, so het’s albe gheiße. — Nüt meh vo allem däm. D’Herrschaft im Stich gla, d’Roß im Stich gla, ds Gäld veruntreut, nid emal für sys Chind chunnt er uuf. So wird’s jitz dusse heiße, und sie hei ds Rächt, eso z’rede. So fat’s alben a, wenn eine nah-ti-nah zum Vagant wird.

Über allem däm innere Zsämebräche het der Peter syni Lybschreft ume gspürt gsund wärde. Schmärze het er fascht keini meh gha. Das fuul Lige het ne gmacht z’trüeje. Und wi besser er sech ussenum bchymet het, descht meh isch ihm inwändig allen Uftrib abhande cho. Mit Gruuse het er der Tag gseh cho, wo men ihm d’Porte vom Spittel uftuet und i d’Kontrolle schrybt: «Geheilt entlassen.» — «Geheilt!» — «Nie i mym Läbe het das Wort schlächter uf mi passet. ‹Unheilbar krank und arbeitsunfähig auf die Straß gestellt, im Winter›, das wär d’Wahrheit.»

292 Jitz — jitz hätti der Herr Rhagor söllen i Spittel cho, i syr ufrächte, gsunden Art, hätt ne sölle cho abrüele, wi-n-er’s im Bruuch gha het, wo men albe gspürt het, er brüelet mit dem Lumpehund im Möntsch und git dem bessere Teil d’Hand: la gschoue! Stell di! — Aber er isch nid cho. All ander Tag het men us der Gandegg bim Pörtner oder bim Dokter la frage, wi’s dem Peter gangi. Aber der Herr Armand isch nüt ufe cho i d’Stube. «Was söll ig ihm ga säge?» het er sech gfragt. «Ga drum ume rede? Mit däm wär niemerem ghulfe.»

So sy d’Tage verstriche. Es isch niemer meh der Vatter Wyme cho ufchlepfe. Dür di lääre Chrone vo de Platanen im Bogeschützegarte sy großi Schneeflocke gwirblet. Di steinige Bären am Murtetor hei wyßi Chappe treit. Der Peter isch trüebsälig am Fänschter gsässen und het de Hirze zuegluegt, wo im Graben unden uf dünne Beindli a mene Küppeli im Schnee gstande sy und nid gwüßt hei, was astelle. «Dir bruuchet ech nid z’sorge», het der Peter brümelet. «Dir bruuchet nume z’sy, wyters nüt. I hingäge sött öppis wellen und weiß nid was — und cha nid emal meh. Und nächschti Wuche, nächschte Zyschtig tüe si mi use!»

Dä Zyschtig isch cho. D’Schwöschter, wo der Dienscht uf der Abteilung gha het, isch Sinns gsi, si heig e gueti Bottschaft für e Peter und het über ds ganze Gsicht glachet, wo si-n-ihm isch cho säge: «Jitz, Wyme, jitz isch es erläbt!» Nid es Stärbeswörtli het si zur Antwort übercho. Rumpelsurrigi und undankbari Patiänte het si scho gnue erläbt gha. Myn Troscht! Wi mänge scho isch i dene Stube gläge, däm’s nid pressiert het hei, an e mageri Choscht, an en ungfreuti Arbeit! Aber juscht grad di ehmalige Soldate hei albe nid gärn gfolget im Spittel und 293 chuum der Tag mögen erwarte für use a di freii Luft.

Und wider het er nüt druuf g’antwortet. Er het o nüt derglyche ta, wo-n-er eine vo den andere Patiänte der Schwöschter ghört chüschele: «Dä geit nid gärn hei, er mueß drum de no vor!»

Am Namittag am zwöi isch der Peter Wyme vor der Spittelporten uf der Gaß gstanden und het uschlüssig umenandere gluegt. Ds Wätter wär e chly heiterer gsi als di letschte Tage, aber trotzdäm nid fründlecher. Der Föhn isch gangen und het dürri Bletter, Papier und Ghüder vom Vormittagsmärit umenandere gjagt. Burelüt sy uf ihrne Wägeli vorbygfahre, Gchöchfroueli hei ihri Chärre heizoge, Hünd hei bället und gchychet für hei. Mannen im Burgunder hei Chüeh tribe, alles het für sich gluegt und meh oder minder pressiert, churz, d’Wält isch ihre Wäg gangen und hätt eigetlech däm Mano, wo da vor em Spittel usse gstanden isch, gä z’verstah, er sölli jitz sys Trom o wider ufnäh, und ne Momänt het ne das Wäsen und Wandere schier mögen amache, o no einisch drahi. Da chömen ihm undereinisch alli di Gsichter wider z’Sinn, wo i der Gandegg hinden uf ihn warte, und was er vo allne dene Möntschen über sech sötti la ergah, und dermit git’s ihm e Ruck. Er nimmt der Wäg gäge d’Stadt yne, a di hindere Gasse. Wenn er numen überall hinder de Hüser düre chönnt!

Am Bollwärk begägnet er dem Griesvierlig, wo vo sym Café-Jaß heichunnt und i ds Gschäft wott. Dä blybt en Ougeblick stah, d’Händ uf em Rüggen und luegt dem Wyme mit boshaften Öugleni nache. Der Peter achtet’s nid. A der Spychergaß hinde weiß er d’boutique vo mene 294 Büchseschmid. Derthi geit er. Es git sit churzem dere neue Revolver mit chupferige Patrone. — Warum begägnet ihm jitz niemer? — Warum het vo allne dene Herre, wo ihn kennen und wo alli Jeger sy, grad hütt kei einzigen öppis bim Büchsemacher z’tüe? Der Peter het sech Antworte zwäg gleit, für e Fall, daß der Büchsemacher sötti frage: «Was wottsch mit?» Glatti Lugene. Am nächschte Schießet well er im Pischtolestand mitnache. Was geit’s überhoupt dä a? Er söll froh sy, wenn er sy War los wird.

E Halbstund speter geit der Peter Wyme mit mene Revolver und es paar Päckli Munition im Mantelsack über di roti Brügg use, über d’Schänzlihöchi gäge Böhlestock zue, i d’Toubstummenanstalt.

So um di halbi füfi ume chunnt der Vatter Vorsteher vo der Stadt här i d’Anstalt zrück. Sy Frou seit ihm under der Chuchitüre: «Hätt i ächt nid sölle? Der Wymen isch da gsi und het sys Meitschi mitgno. I ha’s zerscht nid grad wellen erloube; aber er het mi so duuret.» D’Frou Linder merkt, daß ihre Ma nid zfriden isch. «Du channsch ga luege, er het öppis abgä für d’Anstalt, es wird Gäld sy. Es lyt dinnen uf em Bureau.» Der Vorsteher geit ga luege, findt es Päckli und tuet’s uuf. — Gäld, es paar Füffränkler und Ungrads. — E Momänt luegt er di kuriosi Beschäärung a. Plötzlech gryft er sech a Chopf, chert sech um gäge d’Frou, wo hinder ihm här i d’Stube cho isch und, d’Händ i d’Syte gstemmt, dasteit.

«Da isch öppis lätz», seit der Vorsteher mit stoberen Ouge. «Wo isch er hi? Was het er gseit, daß er well?»

«Er chömm gradewägs us em Spittel, het er gseit. Und derzue het er so steiunglücklech drygluegt, daß ig ihm säge, e nu, är syg emel a mene gueten Ort daheime, si 295 wärde froh sy dahinde bi ds Doxats, daß er ume chömi. Du seit er so eigets: ‹Meinet Dr?› Halb het’s mi dunkt es töni wi Hohn, halb wi wenn er sech nid hei troueti, i weiß nid. Item, er het mi eifach duuret, und wo-n-er seit: ‹Gät mer doch ds Meitschi mit›, han ig ihm’s nid dörfen abschla. I han ihm nume no gseit, er söll’s vor em Vernachte heischicke.»

Der Vorsteher seit nüt meh. Er het scho wider der Huet uf em Chopf und stürmt dervo.

Grad ungfähr um die Zyt rytet der Oberscht vo Männebärg vo Muri här hinder em Egghölzli düren und wott abbiegen über e Fäldwäg zum Wittigkofe. Es chutet i der Allee, Bletter fahre z’Schübletewys i d’Fälder use, wo d’Chräje mitenand chääre, und i de Charrglöis, wo dert mit der Allee ne schöne Boge mache wi ne Sägesse, glänzt d’Abedsunne. Wyt und breit keis möntschlechs Wäse. Da gseht der Oberscht an en Alleeboum uf der Waldsyten es Meitschi aglähnt. Es briegget, het ds Gsicht mit mene ghüslete Lumpe deckt. D’Haar und der Lumpezapfen und ds Röckli flattern im Luft.

«Was machsch du da?» fragt der Oberscht, meh sich sälber als das einsame Chind. Er rytet zueche, pariert ds Roß. Da fahrt’s ihm wi Yschwasser dür alli Glider vom Chopf bis zu de Füeße. Lyt nid hinder em Boum, der Längi nah usgstreckt, e Ma uf em Buuch, ds Gsicht i de verschlungenen Arme — und zwee Schritt dervo zu Höupten e Revolver! I der dürren Allee und im Wald chroset der Luft. Es tönt wi nes Heer vo risige Treichle. 296 Der Oberscht chunnt e Gruusen a, es dunkt ne, ds Bluet syg ihm alles i den Adere bchallet. — Wenn er erscht no ghört hätti, was vor nere Viertelstund der Luft über ds Fäld ewäg treit het: «Du verfluechte Hund!»

Das isch ds letschte Wort gsi, ds Ändurteil, wo der Peter Wyme sich sälber gsproche het, gäb er hie, vo allne Chreft a Lyb und Seel verla, uf das Grasbörtli gfallen isch.

Nam erschte Chlupf springt der Oberscht us em Sattel und geit, ds Roß hinder sech am Zügel, zu däm Ma. Er zupft ne-n-am Mantel, und es dunkt ne scho, es syg no Läben in ihm. Jitz winkt er ds Meitschi zueche, git ihm der Zügel i d’Hand und probiert mit beidne Hände, der Ma umz’dräje. Da luegt dä uuf, stober und uwirsch, und wo-n-er der Oberscht erchennt, isch er so erstuunet und verwirrt, wi der Oberscht sälber, wo-n-er dem Peter Wymen i di stoberen Ouge luegt.

Der Peter seit nüt. Er sitzt halb uuf und luegt um sech, wi wenn er öppis suechti oder nid rächt wüßt, wo-n-er isch.

Der Oberscht list dem Peter sy Huet uuf. Wo-n-er ihm ne wott uf e Chopf tue, erchlüpft er no einisch. Er gseht im rasierte, borschtig nachegwachsene Fläcken uf ds Peters Chopf di roti Narbe. Aber grad chunnt ihm z’Sinn, was me vom Peter verwichen erzellt het. — «Isch ihm ächt e Letzi bliben im Hirni, oder...?» Es widersteit däm gueten Oberscht, eifach z’vermuete, der Peter heig sech e Ruusch atrunke; aber er macht so kurios, luegt 297 geng i ds Lääre, exakt wi wenn er sturmgschlage wär. — Da lyt ja no der Revolver! Der Oberscht het ne-n-uuf, luegt nache. Es sy no alli sächs Schüß drinne.

«Mer wei ne-n-emel afangen etlade.» Patronen um Patrone fallt use, dem Oberscht i d’Hand. Er versorget se-n-i eim Sack, d’Waffen im andere vo sym Rytrock.

Statt z’antworte, leit sech der Peter wider a Bode, der Chopf i d’Arme, so wi ne der Oberscht zerscht gfunde het. — Was mache? Der Oberscht luegt d’Straß uus i beidne Richtunge, ob niemer chömi, wo chönnti hälfe. Wyt und breit nüt Läbigs als der Luft, wo d’Bletter umenandere jagt.

«Jä loset, Peter, Ech da la lige wott i nid. Da isch Eues Chind. Das mueß hei!»

«Löjt mi sy!» brummlet der Peter. Me ghört udütlech öppis wi «schlächte Hund» und «verräble» oder no Wüeschters.

Jitz luegt er wider uuf. Ne länge Blick voll Fragen überchunnt der Oberscht. Er git nid nah, zieht a ds Peters Arm, und jitz wahrhaftig stemmt er d’Händ i Härd und lüpft. Aber geng no sueche syni Ougen am Boden und wyche dem Oberscht uus.

«Peter!» seit dä und nimmt ne mit beidne Hände fescht vornen am Chrage, «lueget mi a! — Wo fählt’s?»

Jitz mueß er i das guete, ehrleche Gsicht vom Oberscht luege. E Schlotter packt ne.

298 «Heit Dr trunke?» fragt der Oberscht. Und der Peter schüttlet uwirsch der Chopf. «Kei Tropf!» seit er.

«Also guet. Mer wei mache, daß mer heichöme. Vorwärts! Da!» Er leit dem Peter d’Zügel i d’Hand und heißt ne ds Roß vor ihm här füehre. Är sälber nimmt ds Meitschi a der Hand und chunnt hinder ihm här.

So nes Roß isch grad exakt der Gsellschafter gsi, wo der Peter uf däm Wäg het nötig gha. Er het müesse zue-n-ihm luege, daß es nid stolperet, und dermit isch o der Peter, wo geng no ds Abligen i de Glider gha het, zwunge gsi, i der Ornig z’loufe. Er het nüt bruuche z’rede mit sym vierbeinige Kamerad und het sech geng hinder ihm chönne verstecke, wenn si öpper atroffe hei. Es isch zwar schier niemer underwägs gsi, und d’Fyschteri het ghulfe verwüsche, was me nid het söllen erchenne. Nume d’Frou Hase, wo geng öppis meh gseh het als ander Lüt, isch um d’Nachtässeszyt i Ulmehof cho brichte, wenn se nid ihri Ouge troge heige, so syg eine prezys wi der Wyme Peter mit mene Roß d’Straß uuf und hinder ihm här e Herr mit mene Meitschi, er heigi akkurat ds Gstell gha vom Oberscht uf der Porte, und ds Meitschi sygi gloffe wi ds Nääri.

Der Vorsteher Linder het vor anderthalber Stund di ganzi hinderi Gandegg in Alarm bracht gha mit syr Suechi nam Nääri. Sowyt hätti me ja scho chönne dänke, d’Frou Hase heig nid alles ersunne. Me isch hurti parat gsi, z’säge, si sygi geng der glych Sturm. Aber Rueh gla het’s ne doch nid, und me isch emel afange i Lindehof ufe ga frage, ob si dert öppis wüsse.

299 Underdesse sy di drü mit dem Roß der Porte zue gwanderet, und der Peter, wo allerwälts nid voruusgseh het, was jitze de söll gah und wo är di Nacht hi söll, isch bi längem eis worde mit sech, der Sach ihre Louf z’la und sech uf Gnad und Ungnad dem Oberscht z’ergä. Mira Stündeler oder nid Stündeler, wenn i no eim Möntsch i der Wält düryne troue, so isch es halt doch dä. Wenn’s doch mit Schyn absolut nid söll sy, daß i us däm armsälige Läben use chume, so mueß me dänk i Gotts Name wider e Wäg sueche, und villicht isch es de doch no dä Eidsgenoß, wo mer zwäghilft.

Im Stallhof vo der Porte het der Gutschner vo ds Mannebärgs ds Roß in Epfang gno, und der Peter het dem Oberscht danket und mit dem Meitschi dervo welle.

«M’m, Peter, wo wettet Dir nachhär hi? Dir blybet jitz no ne Momänt hie. Und ds Meitschi lan i i d’Anstalt bringe. — Chömet!»

Der Oberscht het du dem Peter welle la z’ässe gä; aber dä het ihm aghalte, er söll’s la sy. Er mögi sowiso nüt. Und der Herr vo Mannebärg het begriffe, daß der Peter jitz nid zu syne Dienschten i d’Chuchi het möge ga sitze.

«So chömet!» seit er und füehrt ne-n-i sy Stube. «Da, sitzet ab, Peter, und jitz säget mir offen und ehrlech, was Dir eigetlech heit welle.»

Der Peter nimmt en Alouf: «Herr Oberscht...» Wyter chunnt er nid. Er stellt d’Ellbögen uf d’Chnöi und versteckt ds Gsicht i de Hände. Der Oberscht lat ne ganz rüejig la mache, luegt ihm e Zytlang zue und fragt ändlech wider: «Weit Dr mer’s nid avertroue?»

«Wenn men am Boden isch, cha me wider uuf, Peter, und wägem Nümme-wyter-Wüsse wei mer luege, ob’s nid Rat gäb. — Gället, Dir heit is wider welle drusstellen und heit gmeint: e Chugle dür e Chopf, und de syg alles uus? — Und de Eues Chind?»

Jitz isch es lang still blibe, bis der Peter seit: «He äbe... aber, wo-n-i doch gseh ha, wi unglücklech es isch u daß es o niene sötti sy...»

«Ja, für zwöi, drü Jahr. U de? — Das plaget mi äbe. Dir wüsset nid, wi das isch, Herr Oberscht. Wenn me so in aller Gotts Wält niene niemer het, kei Fründ u niemer...»

«Niemer het! Es dunkt mi, grad Euch fählt’s nid a Lüte, wo sech für Ech interessiere.»

«Scho, Herr Oberscht, aber so niemer vo myr Währig, so ke Fründ, wo mi z’grächtem verstüend.»

«Mueß de e Fründ geng eine sy, wo mit eim us em glyche Täller ißt und mit eim alli dumme Streichen undernimmt? Cha me nid o gueti Fründe ha under syne Meischterslüte oder e Meischter under syne Chnächte? Es söll gar nid sy, daß i diser Wält alli über e glyche Leischte gschlage sy; aber enandere Fründ sy cha men über all Heeg übere. — Wär Euch de dermit nid dienet, wenn ig Euch wetti Fründ sy?»

Dadruuf weiß der Peter Wyme ke Bscheid. So öppis git’s ja gar nid! möcht er säge; aber er wagt’s nid und antwortet nume mit mene verlägene Lache.

«Mhm», fahrt der Oberscht furt, «gället, a settigs gloubet Dir nid! Und doch gloubet Dr’s villicht, wenn ig Ech säge, wi-n-i’s meine. Fründschaft isch für mi nid 301 es bloßes Zsämeleiche, Fründ sy heißt für enanderen ystah, redlech Freud und Leid teile, aber o enand d’Wahrheit sägen und sech gägesytig vertroue. Und das alles cha me, o wenn me nid glych gstellt isch. — Trouet Dir mir das nid zue?»

«Das säget Dr jitz, wil Dr nid guet anders dörfet, Peter, he? Aber i will Ech’s müglech mache, daß Dr’s einisch ganz freimüetig chönnet zuegä, und giben Ech d’Hand druuf.»

E Blick vom Peter i ds Vage het dem Oberscht d’Ratlosigkeit vo sym neue Fründ verrate. «Wüsset Dr was», fahrt er furt, «ds Allereifachschten und ds Richtigschte wär, Dir gienget jitz uf em chürzischte Wäg i Ulmehof überen und würdet Ech zrückmälde.»

«Aha, lueget, da hei mer’s wider, das Mißtroue, wo Euch i ds Unglück bracht het. Wäret Dir vom Spittel alli Gredi hei, zu Euer alte Herrschaft, wi-n-es sech ghört hätti, so wäret Dr jitz druus und dänne. Statt däm heit Dr anderi Wääge gsuecht, und wi wenig hätti gfählt, Dir wäret zum Mörder worde, a Euem eigete Chind und Euch sälber.»

Da zuckt der Peter Wyme zsäme. Er lat sech wider uf e Stuehl falle, der Chopf vorabe hange. «Ja», seit er, «i weiß es ja; aber lueget, d’Lüt, Herr Oberscht! D’Lüt! Wenn Dir alles wüßtet!»

302 «Ja, frylech, d’Lüt, Peter, das isch mir nüt Neus. Dir heit villicht vor de Lüte welle flieh mit der versteckte Hoffnung, dänen Erbarme z’finde. Und das het Ech villicht vor em Böschte grettet, wil me nie vergäben a Gottes Erbarme gloubt. Danket Gott, daß er Ech i ds Läbe zrückgstoße het! — Warum o geng uf d’Möntsche luege? Vergässet doch o nid, daß mir allizsäme glych erbärmlechi Tröpf sy im Spiegel vo der Wahrheit. Da — lueget!» Der Oberscht geit zu mene Schaft und bringt dem Peter e Bibel. «Nämet die und läset! Das isch der Spiegel vo der Möntschheit. Da gseht Dr drinne, was mir für ne Gsellschaft sy vo Afang a. Es isch aber o der Spiegel vo Gott. Da lehret Dr ihn kenne, wi-n-er isch. — Nume nid welle der lieb Gott a de Möntsche mässe, Peter! D’Möntschen und vor allem üs sälber a Gott mässe, a der Heilige Schrift. So überchunnt me ds Glychgwicht. Nämet se-n-und läset, was es gchoschtet het für...»

I däm Ougeblick geit d’Husglogge, und bald druuf ghört men im Vestibüle ne bekannti Stimm: «Es isch is brichtet worde, der Peter Wyme sygi hie.» Und es Meitli antwortet: «Er isch dinne, bim Herr Oberscht.»

Wenn’s bim Peter müglech gsi wär, no meh i sech sälber zsämez’bräche, so wär’s sicher jitze gscheh, wil er eifach nümme gwüßt het, was dänken und säge.

«Löjt mi rede, Peter!» seit der Oberscht und tuet dene beide Herre vom Ulmen- und vom Lindehof d’Türen uuf. Si chömen yne, grüeße der Oberscht, stuune der Peter a, wo da sitzt wi zum Tod verurteilt, aber frage tüe si nume mit ihrne stumme Blicken uf en Oberscht. Und dä seit: «Gället, dir begryffet nid, wiso der Peter zu mir yne chunnt. E nu, syd so guet und sitzet, i will ech alles brichte.»

303 Wo der Oberscht zum Schluß seit: «So isch es gange, und Gott syg Dank, daß i derzue cho bi. Wär weiß, was no gscheh wär, i däm Zuestand, wo der Wyme gsi isch», wirft der Peter derzwüsche:

«Er wott is mache z’gloube», fahrt der Oberscht furt, «er hätti nid nume sich um ds Läbe bracht, er sygi o i Versuechung gstande, zerscht sys eigete Chind z’erschieße.»

«Und das, meinet Dir, hättet Dir über ds Härz bracht, Peter?» fragt der Herr Rhagor.

«Für was wär i’s sünsch i der Anstalt ga reiche?» antwortet der Peter. «Aber wo’s mi agluegt het, bin i dervor zsämegheit, und jitz — und jitz — wenn i mi nume sälber nümmen arüehre, so han i e Gruuse vor mir sälber. Aber ganz vo mir allei ersunne han i ’s doch nid, ihr Herre!»

Di beide Meischter luegen i ds Läären und säge keis Wort. Beidnen isch en uralti, verblicheni Erinnerung an es gwüsses Bivouakgspräch dür e Chopf gschliche.

Ändlech leit der Herr Armand dem Peter d’Hand uf d’Achslen und seit: «So chömet jitz!»

Der Peter luegt verwunderet uuf und fragt der Herr Doxat: «Ja, heit Dr de no Platz für mi dahinde, Herr Houpme? Dir wärdet wohl en anderen agstellt ha!»

«Eui Stuben isch, wi si gsi isch, wo Dr Ech agleit heit für i ds Theater. D’Roß isch der jung Witschi vom Eichbode cho bsorge, der Draguner.»

Uf das hi hei di drei Veterane dem Oberscht danket und sy gange, di beide Herre voruus, der Peter hinder em Herr Doxat här. Us zwone Pfyffe het der Föhn Rouchwülkli 304 gjagt, aber gseit worden isch uf em ganze Heiwäg nüt anders als bi der Porte vom Lindehof es mutzes «Guet Nacht». Allne drei het das Bivouakgspräch z’tüe gä. Wi mängisch geit’s doch eso, daß eim es Wort, wo me synerzyt gar nüt druuf gä het, wider läbig wird, wenn es zur Tat worden isch! Da chan es Möntscheläbe derzwüsche lige.

Der Herr Houpme steit scho a der Hustüren und drückt uf d’Falle, da gspürt er der Peter wider hinder sech. Verwunderet luegt er ume.

«Verzieht, Herr Houpme, aber das hätt ig Ech doch gärn no hinecht gseit: Gället, Dir heit no chly Geduld mit mer wäge däm Gäld. I ha gwüß gwüß nüt Schlächts welle mache. Dir dörfet mer gloube, i hätt’s de no zalt. Und Dir söllet kei Schade ha. Aber wo-n-i gmeint ha, i mög’s errecke mit der Frou Ruprächt, han i halt alls uf ei Charte gsetzt, Chleider gchouft und ander Sache. I ha halt gmeint, es gälti: jitz oder nie. Bheit mer der Lohn zrück! I d’Ornig mueß es!»

«Peter», seit der Herr Doxat, «i bi z’lang Soldat gsi, für das nid z’begryffe. Der Soldat läbt vom va banque-Spile, anders chäm er zu nüt; aber er söll sech de o als Soldat zeige, wenn’s lätz usechunnt. Das Gäld isch jitz zalt. Strich drunder! Fertig!»

«Wenn nume der Herr Houpme nid gloubt, i heig 305 das Gäld wellen underschla!» «Das glouben i vom Peter Wyme trotz allem nid. Und jitz guet Nacht.» Mit däm isch er i ds Huus und het gar nümmen uf ds Peters «Dank heiget» glost. Er het nume no dür ds Guggloch gluegt, bis i der Chnächtestube Liecht ufgangen isch.

Inhalt

X