|
||||||||||||||
| Autoren | ∞ | Werke | ∞ | Neu | ∞ | Information | ∞ | Shop | ∞ | Lesetips | ∞ | Textquelle | ∞ | |
|
|
||||||||||||||
| Autoren | ∞ | Werke | ∞ | Neu | ∞ | Information | ∞ | Shop | ∞ | Lesetips | ∞ | Textquelle | ∞ | |
Anzeige. Gutenberg Edition 16. 2. vermehrte und verbesserte Auflage. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++
«Emel afe ’s Wätter wott is guet», het Änni der anger Morge gseit, wo-n-es ufgstangen ischt u zum Pfäischter usgluegt het. Der Tag het mit lutere, glänzigen Ougen uber e Bärgwald y ggüggelet. Änni ischt halbagleits i d’Chuchi use gschosse, het der Chopf u Hals erriblet, daß schier Fätze Hut am Wäschlumpe sy blybe hange u isch nachhär i sy Reismundur gschloffe. Derwyle hei d’Jumpfroue tischet.
«Wei emel de no ghörig zmorgenässe», het Änni Resen ermunteret, «wär weiß, gäb mer de hütt no nes aständigs Gaffee uberchöme. Un ere guetgschmützgete, äberächt gsalzne Röschti chan i jetz däich für längi Zyt Adie säge!» Es het ere vil meh zuegsproche weder de usgschlagnen Eiere, wo-n-ihm d’Meischterjumpfere zuehegstoße het. «Nimm du dervo, Res, was de magscht. U dernoh löt’s de rücke mit Aspanne! Mir müesse wyt fahre u wei der Fuchs de nid uberspränge. I bi im Schwick fertig gstaffiert, nume mit Gält mueß i mi no verseh.»
Wo näh, het es wohl gwüßt. Es het numen i der Gumode in es versteckts Schublädli müesse recke. Dert sy Napeliöndli ufbyget gsi, fei es Bärgli. Es het es tolls Schübeli dervo gno, abzellt u in es gnäjtnigs Seckli to. Aber jetz wohi dermit, daß se-n-ein niemmer cha erwütsche?... Das het ihm z’wärweise ggä.
82 «Stoß du das Bündteli numen i Chittelsack!» het Res mit Lächle grote, «dert isch es doch am allerisicherischte. Wen alben öppen e Husierer cho ischt un i der us em Sunndigchittel ha sölle der Gältseckel reiche oder angerimol dys Sackmässerli bringe, han i dä millions Sack gäng niene chönne finge. Fasch föif Minute lang han i mängisch müessen umbletteren u umblettere bis i ne gha ha. U de ischt er no gäng i zwöi Ungerschlacht yteelt gsi, daß i zersch no i die lätzi Helfti ahegreckt ha. Do tue du dys Guldchlümpli nume fräveli dry, dert fingt’s wäger e ke Schelm.»
Dermit ischt er use, si go ums Fuehrwärch kümmere. Aber scho gly druuf ischt er widerume cho mälde: «Das het jetz no Müüs mit däm Reischorb. Mir chöi allwäg d’Schese nid näh. I ha gmeint, mir chönni ’s Schutzläder uf e Vordersitz umelege, u de heig der Chorb druffe Platzg. Jetz füllt dä Wätter so uuf, daß mir nid ufhocken u abstyge chöi, wen er druffen ischt. Mir müessen eh weder nid mit em Rytwägeli usrücke!»
«So, fot jetz das scho däwäg a!» balget Änni. «Mir wärden is hütt no uf mängergattig müesse verfaßt mache. Wen i das gwüßt hätt, wär de d’Schese nid no äxpartig glaggiert worde. Mit em Rytwägeli chöi mer is de nid öppe grüüseli meine.»
«O, zeige dörfe mir is scho dermit, u gfelligerwys isch es ou gfäderet, süsch wurdi mer mit Hopperen öppis erläbe. U eigetlig sy mer bi däm schöne Wätter baas druffe u gseh meh weder unger em Verdeck. U hei emel de ordlig Platzg.»
«Nujo, so mach me’s so!»
Gly druuf isch ’s Fuehrwärch vorgfahre, u Änni het chönnen ufhocke. Es het no chly z’porze ggä, gäb es 83 syner 170 Pfung het uf em Chüssisitz obe gha. U ischt ihm derby zwüsche Lachen u Pläären inne gsi. «Das git jo bal meh z’tüe u Gschärei, weder we men alben e feißi Sou wott furttue. U mangleti bal der Stumpbäse z’ungerlege, daß es d’Fädere nid verchrutet», het es gspasset, u derzue ischt ihm es Tröpfeli Ougewasser näbe der Nasen ahe gröllelet. Alli hein ihm d’Hang greckt u Adie gseit, wi wen es i Chrieg dinget hätt, u Res ischt ou uehe gchlättet. «Luegit de guet zu allem, u heit Ornig mit Füür u Liecht», het’s ne no anbifole, «u jetz Hüü i Gottsname!»
Bis i Graben ahe het Res müesse Schritt fahren u flyßig mechane, u dür e Graben uus het’s nid vil Neus ggä z’bitrachte. Aber wo men i minger bikannti Gägete cho ischt, sy Ännis Ouge ufggange. Es het alls agstuunet wi nes Ching, wo’s erschtmol in e Stadt chunnt, u het ihm z’brichte ggä. Allbott het’s öppis Früsches inträssiert. «Lue dert, die hei es bravs Huus un es sufersch! Das wird sicher all Hustage gwäsche. Un e schöni Hoschtert un e gäbigi Grasig! U settig Wytine ringwärchigs Land, wo me nid emol bruucht az’fuhre, u settige mürbe, gmeschtete Bode. Do mueß es fruchtber sy u Hüüffe Sache gä. U mit der Zue- u Vonfahrt hei sie’s wi gwünscht. ’s Louele hei sie ou nüt z’schüühe, höchschtes ’s Wasser, we’s öppen im Summer usse wüeschti Usläärete git. Jo jo, die hei der Fueß no töifer im Glückshafe weder mir a üser Bärgsyten obe! Nume chunnt’s de drufab, gäb das schöne Land ou zalt ischt. Mängisch müesse sie sogar uf große Höfe der Batze zwuri dräje. Dert düre drückt üs der Schueh de gottlob nid. U mit Wald sy mer de vilicht ou no chly besser versorget weder die Chünge do i der Äbeni nide. U so i de Lüten 84 inne z’sy, bigährt i ou nid. Mi ischt gäng am wöhlschte näbenusse, wo me syner Sachen apartig het!»
Mitts i sym Thärmen inne isch es plötzlig ufgfahre, wi we’s es Wäschpi gstoche hätt: «Die tuusigs donnschtigs Strumpfbänger, was das für ne Plog isch mit dene! Die wörgge mer myner Wadli, daß mer d’Scheichli lang vorhär ungerab gheie, gäb mer im Schybebad inne sy! Zieh die Wättige zweni, so hocken ein d’Strümpf uf d’Schueh ahe, u gseht men uus wi nes Haaggebagaaschi, daß me si mueß schäme, we ein e frönde Möntsch aluegt. U zieh sie z’hert, isch men ou i der Chrott, u byßen ein nachhär d’Schnatte, daß me mueß chratze wi nid gschyd... jojo, mi isch doch mängem usgsetzt uf der Wält obe...» U i Gedanke het es no hingerdra ghäicht «bsungerbar, we men e Badreis mache mueß, für em Bueb zure Frou z’verhälfe!»
«Eh so streipf se doch uf d’Schueh ahe, u nimm d’Wulldechi uber d’Chnöi, de gseht niemmer nüt!» het Res guetmüetig grote. «Chaisch sche de vorhär gäng uehezieh, we mer im Fal amen Ort wei ychehre.»
Däm Rat het Änni gfolget. Nome Chehrli het es bime Huus prächtigs Meiezüüg gseh. «Tüüfelischieß, lue lue dert, wi das blüeit! Graniumtrüüble wi Mannsfüüscht! Schön isch es, das mueß me säge. Aber z’tüe git es de richtig ou u nimmt ein e Huuffe Zyt ewägg, we me’s so will im Flor ha. Es gfiel mer ou, gwünd, aber ihm so z’chrättele, hätt i nid derwyl. U wo sött me’s de im Winter alls hitue? Mir hei albe scho Chilbi bis üsersch versorget ischt, we mer scho nid settig Hüüffen allergattig hei!»
So isch das wyter ggange. Wi ’s Gwächs stang, wi ’s Ämdgras nohegschosse syg, was si für d’Härdöpfelärn für Ussichten eröffni, u wi d’Fruchtbäum aghäicht heigi, 85 alls das het Ännin wungergno. U we irgetwo es neus Bejihüsli gstangen ischt oder me früsch het gstallet gha, het’s das gwahret.
Ungerwägs isch me zumene Brandplatzg cho. ’s Stöckli u der Spycher sy no unversehrt gstange; aber ’s Burehuus ischt abgruumt gsi bis uf d’Chällermüür ahe. Näb em Wäg sy zwe Hüüffe vercholeti Hölzer ufbyget gsi, un e jüngeri Frou het Holzbitze zsämegramisiert. Do het Änni nid vorby chönne, ohni z’froge, wi das här u zue ggange syg, gäb der Strahl ygschlage heig, oder gäb es syg azündtet worde. Res het müesse stillha, daß es mit der Frou het chönne brichte. U gäb sie wyter gfahre sy, het Änni i Sack greckt u re-n-e Föifedryßger i d’Hang drückt, wen es se scho nüt gchennt het. Mi chönn säuft öppis tue, we me verschonet blyb u derigs Unglück nid müeß erläbe. «We’s nume de nid öppis git deheim, währet i furt bi! Das wär mir es Heicho!»
«O häb doch nid gäng Chummer, Großmüetti, mir luege scho!» het ihm Res abbroche.
«He jo, i weiß ’s wohl, aber was wotsch, we d’ nid angersch chaischt weder a settigs däiche!»
Es Rüngli speter isch men eme Huttema nohecho, u wo-n-ihm Änni het chönnen i ’s Gsicht luege, het’s gwahret, daß es einen ischt, wo ou scho uf em Eichbüehl der Husierchehr gmacht het. «Grüeß di, grüeß di!» het’s ihm zuegrüeft, «gäng ungerwägs? We d’ gärn e Bitz tätisch ryte... Platzg hätti mer scho...»
«Große Dank! Es treiti mer glych nid vil ab... müeßt scho bim nächschte Huus wider ahe», het er abgwehrt, «fahrit Dihr nume!»
Ob all däm Luegen u Däichen ischt der Vormittag umeggange u der gröscht Teel vom Wäg zrugg gleit gsi. 86 «We de öppen es Wirtshuus chunnt, wo ne gueti Gattig macht, so häb de zuehe! Mir wei doch hütt ou öppis zmittag ässe, u der Fuchs mueß ou chly chönne verschnupe. I förchten es gang ihm hütt wohl sträng!»
«Jo wohär! Das soll dä mögen erlyde, ghaberete wi-n-er ischt!»
Änni het nümme lang müessen ufs Zmittag plange. A Wirtshüseren ischt hielands nie Mangel gsi; gradeinischt het e Taffäre gwunke. Änni het i aller Stilli syner Strumpfbänger uehezogen u ischt ab em Fuehrwärch ahegchlättet, u Res het usgspannet u ygstellt, aber ohni usz’gschire, het der Fuchs deckt un ihm Haber ufgschüttet, vo däm, wo-n-er het mitgno gha. Derwylen ischt Änni gäge der Stube zue u het mit der Wirti verhandlet, was me chönn zmittag ha. Öppe grad am beschte syg me leider nid verseh, het d’Wirti gmäldet u verläge d’Hang a der Schöiben abgribe, mi hätt mängisch meh chönnen anerbiete, Grüens Rindfleisch syg z’ha u Suppe dervo, aber we ne das zweni syg, chönnt sie ne par Eier usschlo u Stierenouge mache oder e fermen Eiertätsch.
Aber Änni het der Eierspys abgwunke. E chüschtigi Suppe vo grüenem Fleisch syg ihm grad’s Liebschte, Grouchnets heig me sälber u Eier ou. Zum Grüenne hingäge chöm me sälte, numen öppe bi de große Möhlere u we der Nochber heig Ungfeel gha u müesse lo metzge. Derzwüsche heig me nid der Bruuch, allbott zum Metzger z’loufe mit em Fleischchorb. Grüens Fleisch u Gchööch tüei’s säuft für nes Zimis, nume sött es ling gchochet sy. U zum Treiche chönn de d’Wirti öppen es Schöppli Macon bringe un es Häfeli voll warms Zuckerwasser, aber pressiere tüei es nid dermit.
So het si das Zimisässe guet aglo, u d’Wirti isch nid 87 hingerhäägg gsi mit Brichte. Sie het Ännin gärn Uskunft ggä, wi wyt es no syg i ’s Schybebad, gäb me dert guet ufghobe syg, u gäb vil Stadtlüt derthi gangi. U was sie gseit het, isch nid derart gsi, daß es Ännin hätt chönne der Schümel schüüch mache.
Nom Mittagässen isch d’Fahrt wyter ggange, stutzab u stutzuuf i hundert Chrümpen ume. D’Bärge hei si uftürmt u verzsämeglo, d’Sytepörter sy stotziger worde u hei z’plätzewys d’Steirüppi vüreglo. Mi het uf schöni Bärgweide gseh, u Änni het erachtet, emel afe stedtele tüei es do düre nid, u so unerchannt gherrschelig wärd es im Schybebad wohl nid sy, das tät zu dene Weiden u Wälder, Fluehsätzen u Bärgwänge schlächt passe.
D’Gäget het ihm gfalle; aber wi de mit de Lüten usz’cho syg, das het ihm ggä z’sinne. Deheime, do het me feschte Boden unger de Füeße. Mi weiß, wär men ischt u was me z’bidüte het, u die angeren im Huus wüsse’s ou. Unger frönde Lüte hingäge weiß me nie, für wän sie ein aluege, u was sie ein zuetroue. Drum weiß me nid rächt, wi me trappe söll, daß me niemmeren uf d’Hüehnnerouge tschalpet, u daß me für das ygschetzt wird, wo men ischt, nid für meh u nid für minger. Daß men ihm ganz äxtra d’Häng söll unger d’Füeß lege, hätt Änni durchuus nid bigährt, es het bi wyt u fern nid gmeint, daß äs aleini öppis z’bidüte heig uf der Wält obe. Aber wär ihm sys Burewäse hätt wellen ahetue, wär doch de bös agschosse by-n-ihm, nume so zum Lüteghüder hätt es si doch de nid gärn lo zelle. Für das het es zvil gschaffet u gsorget gha u isch z’hert a ’s Bifäle gwanet gsi. So isch es ihm gsi, ohni daß es Wort druber gmacht het, für nes Angschthuehn hätt es de ou nid möge gälte. Ändtligen isch men am Zil gsi. U scho der erscht Blick het 88 Ännin zeigt, daß es si wider einisch vergäbe ploget heig. ’s Schybebad mit syne wärschafte Holzboute u Schingeldechere het usgseh wi nes flotts Buregwärb u gar nid öppe wi nes vürnähms Fröndehotäll. E Stal, e mächtige Brunnetrog mit Träichilatte ischt öppis vom erschte gsi, wo Ännin ggrüeßt het, sogar e tolle Mischthuuffe het nid gfählt. Der Wirt, wo Rese het ghulfen usspanne u ’s Roß i Stal tue, het Halblynhose treit un es Ermelschilee, sufer u brav, aber nüt gherrschelig. U d’Wirti, wo Ännin isch cho i Epfang näh, isch fasch so gmodleti gsi wi Änni sälber u het ihm mit den erschte Worte gwüßt der Ton z’träffe.
«Settig Lüt gseht me gärn cho, wo afe chly agfuehret sy», het sie gspasset u derzue fründtlig glächlet, «Lüt, wo me nen agseht, daß sie vomene rächte Tisch chöme u gschlachter Natur sy. Denen isch’ mit em Choche gäng öppe z’preiche. Nume das hagels Gschmöis, wo deheime churz abbyße mueß, het nüt weder z’reklemiere. — Alee, Meitline, tüet der Reischorb i ’s Zimmer uehe fergge, dihr wüßt i welersch. U du, Muetter, chumm jetz afen i d’Chuchi chon es Gaffee näh, mir hei grad frischen abgschüttet. U der Jung — es wird doch der Jung sy, wo di brunge het? — söll de ou cho!»
«Jä nei, d’Großmuetter wär i, d’Großmuetter», het Änni der Irrtum wäge Resen ufgklärt. «Bi halt afen es alts Gstüedel u hätt scho lengschten e Kur nötig gha!»
«De tuet der es Gaffee erscht rächt guet; du bisch doch vo der länge Fahrt schier verhogeret uf em Fuehrwärch obe!»
«Gwünd schier e chly. Aber nid, daß mer usghungeret härechömi. Mir hei ungerwägs afen ygchehrt. Weder eme guete Gaffee seit üserein nid ab. Das chlepft ein am beschten umen uuf.»
89 «Däich schier, u drum lö mer is nie veruse; a däm soll es der bi üs nid fähle!»
Das het Ännin uber die Maße gfalle. D’Sorge sy von ihm gwiche, wi eis Schübeli Schnee nom angere vom Dachschilt aherütscht. Nid lang dernoh isch es scho gmüetlig hinger eme Gaffee am länge Chuchitisch ghocket u het dä großmächtig, vierlöcherig Chochherd agstuunet.
«Potz Ärdewält abenangere, das ischt jetz no ’s anger Ygricht, weder daß mir deheime hei!» seit es.
«Jä, we mer albe für ne settigi Trybete choche müesse... das frißt!» het d’Wirti glachet. «Do mueß me nüt weder rüschten u chochen u bräglen u bachen u abwäsche, e ganzen usändige Tag u chunnt us em Angschten u Luegen u Sorge gar nid use. U am Obe isch me so müede, daß ein schier d’Scheichli ungerab gheie. Aber mi gwanet si a alls!»
«U Stadtlüt heit dr däich ou vil unger euer Gaschtig?»
«Jo, es het eren ou drunger; aber der mehrer Teel sy Burelüt, wo wei cho löie u ihrer Bräschten usedoktere.»
«Gäll, du tuesch mi de zu Burelüten a Tisch! Üserein chunnt weni vo deheimen ewägg u wüßt si bi Stadtlüte nid umz’tue. Es isch mer dessitwäge fascht e chly zwider gsi, z’cho.»
«Jä bhüetis, do häb nid Chummer! Die Stadtlüt, wo zu üs chöme, sy i der Regel nid z’schüühe; die meischte sy ganz gattlig u isch scho mit nen usz’cho. De Rychschten u Herrscheligischte wär es bi üs zweni nobel. Un i will de scho sorge, daß d’ zu gäbige Burelüten a Tisch chunnscht, do mach der wäger nid Gedanke. Weisch was? I setze di a Tisch zum Bärghofer. Dä ischt ou erscht geschter agrückt u ischt e floushafte Kundi; do 90 hesch de nie Längizyti. Dä sorget de scho, daß öppis louft; nume muesch di de chly wehre! Näbeby gseit: e ryche Fäger mit eme große Heimet u bi üs sit mängem Summer gäng öppe drei-vier Wuche Kurgascht.»
«U de sy Frou, chunnt die alben ou?»
«Jä nei, er ischt Wittlig u het numen e Tochter; die chunnt nen öppen alben amene Sunndi cho bsueche... Aber, wo blybt jetz der Jung? Ischt er ächt öppen i d’Gaschtstuben yhe?»
Dermit isch d’Wirti zur Chuchitür go useluege u het gseh, daß Res im Gang usse steit u nid rächt weiß, wo uus u a.
«Hiezuehe mit Branntewy u Läbchueche!» het sie nen yhegrüeft u ou hinger e Tisch gmuschteret. «Vilicht hättisch du lieber es Glas Wy gno, aber das chaisch de gäng no ab em Heigoh. Es Chacheli Warms tuet der sicher besser.»
«Ganz der Meinig», stimmt Änni by, «a Gaffee sy mer besser gwanet weder a Wy.»
Dermit isch der Ysatz ggrabt u Änni scho fei e chly yghuset gsi. D’Wirti ischt ou gar e heimeligi Frou gsi mit ihrem ufgheiterete, liebmüetterlige Wäse; dere het si Änni scho dörfe tröschte.
Wo-n-es nom Gaffee chly mit Resen ums Huus ume trappet ischt, het es gseit: «I glouben, es syg de no minger schröcklig, weder daß i mer vorgstellt ha. Aber am Sunndi uber acht Tag chönntisch doch de cho luege, wi’s mer gang u cho brichte, was deheime louf. Emel we’s em Fuchs nid z’uber wird u mi d’Längizyti nid vorhär verschryßt. Süsch machen i de Bscheid; es wurd wohl öppen eis vo de Saalmeitschine es Chärtli für mi schrybe, we’s sött an e Notchnopf cho.»
91 Res het das glychmüetig higno u glächlet: «Es düecht mi nid, daß ’s ein do sött übel goh. U we der ’s Wasser guet aschlieg, wär es si wohl derwärt, si chly z’lyde. Mach de nume flyßig, was der der Dokter agrote het u lo der’sch jetz einisch wohl sy! Wäge deheime bruuchsch nüt Chummer z’ha, i säge der’sch no einischt. I will scho luege, u de Chöschte bruuchsch nüt z’borge. We’s der nume guet aschlot, das ischt alls, wo nötig ischt.»
Aber wo ne Halbstung speter Res der Fuchs ygspannet u Ännin d’Hang greckt het, isch däm doch bal ’s Ougewasser cho, u het es heimligs däicht: Meint er de no, es syg wäge mir, wen i i’s Bad göj, dä Lappi! Es het ihm no lang nohgluegt u hätt vil ggä, wen es wider mit ihm gäge heizue dörfe hätt. Dernoh isch es i sys Zimmer uehe go uspacke u sy Sach verörtere. Es ischt us em Chuttli gschloffe, het Schueh gwächslet un es gäbigs Jaggli agleit. Zwüschyhen isch es abghocket, het trüebsinnig d’Wäng agstuunet, u das alls het ihm si ufs Gmüet gschlage, es hätt möge briegge. Dernoh isch es wider go zum Pfäischter usluege u het gseh, wi Tschüppeli um Tschüppeli vo dene Kurgeschte vo ihrne Nomittagsspaziergänge heicho sy. D’Zyt ischt ihm läng worde, un es isch grüüsli froh gsi, wo-n-es ändtlig zum Znachtässe gschället het.