Sebastian Sailer: Die sieben Schwaben

Anzeige. Gutenberg Edition 16. 2. vermehrte und verbesserte Auflage. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++

Zweiter Aufzug

Erster Auftritt

Gelbfüßler. O Schultas! Was hau-n-i im Oesch dussa g'seah'? O du au'g'salzanar Bauraküachla-Feytig!

Schultheiß. Was trümmlascht jetz so überzwear dôhear! I glaub, da bischt dur älle Scheißhäusla im ganza Schwôbaland durg'wata, so siehscht aus. Was geit's denn Nuis?

Gelbfüßler. O i hau' a Dhier g'seah', as ischt g'wiß um zwua Schpanna graißer as a Schearmaus. As hôt gewaltige Auga im Kopf und Eselauhra.

Schultheiß. I glaub, du hôscht au Eselauhra. Halt dei' Maul! i woiß as schau' lang vôr dir. As ischt do a Kreuz! i hau' g'moi't, i wöll da Schreacka a bitzle versausa lau', so i ausg'schtanda hau': und jetz kommt dear au'bacha Schtockfisch dôhear und macht mi wieder uf a nuis hindersifür. Hôscht da Bau'wata itt a'troffa? ar wead jetz grad bey di Gealfüaßlar sei'.

Gelbfüßler. As ka' wohl sei', denn as ischt so a Saukerle neaba-mar num pfitzt, i hau-n-am aber koi' Aacht gea'. Ar ischt g'rennt, as wenn ar an Igel im Hindara hätt.

Schultheiß. Dees ischt ar's grad g'wea'. Bleib jetz nu' darweil dô, bis di sauber Hischtore a'gauh' wead. – Jetz gaucklat schau' wieder Oinar dôher. Was geit's?

Zweiter Auftritt

Knöpflenschwab. Verzeihat mar, Herr Schultas, daß i ui überläschtig bi'. Dar Bau'wat hôt mar botta, i soll g'schwind zum Schultas gauh'. Was befeahlat ar?

Knöpflenschwab. O Herr Schultas! was ar weant, nu' dees itt. Ar wissat jô: d'Knöpflaschwôba hau't koi' Heaz, aber zwea' Mäga.

Schultheiß. So bischt du vo' Dillinga rauf? As hôt aber noitz z'saga, wenn da schau' koi' Heaz hôscht, wenn dar nu' 's Kurasche itt a'gôht.

Knöpflenschwab. O ischt dees a Kreuz! so muaß i halt so jung schterba? As ischt do schad um mi, i bi' so a oadelichs Närrle, und jetz muaß i mi verschieaßa, oder gar verschteacha lau'. Aber a Gottsnama, und euser lieaba Fraua Nama.

Dritter Auftritt

Nestelschwab. Guata Dag, Schultas! Was hau't ar für a Leaba? I glaub, ihr und dar Bau'wat seand Narra. Dear Kerle hôt thau', i hau' g'moi't, d'Wealt sey schau' halba versunka. Was hau't ar denn? schwätzat, so ka-n-i wieder futt, denn as thuat naut.

Schultheiß. G'mach, Kerle, oder i will dar gauh' mit andere Soita aufzieha. Wenn as dar so naut thuat, so pack di us meiner Schtuba naus. Da dearfscht mar koi' Hofreacht dô rei' macha.

Nestelschwab. Machat's nu' kuz, Schultas! so ka-n-i mi gar a'zieha. Ar seahat's jô, d'Neschtel hangat no überall na. I bi' in äller Früah futt g'schprunga und hätt bald d'Hosa vergeassa.

Schultheiß. I muaß dar schau' eabbas überseah'. As däucht mi, da häbascht d'Schlofkappa no uf. Gang nu' und zuih di gar a'. I will dar noch saga, was z'theand ischt.

Vierter Auftritt

Schultheiß. Da ka'scht mar jetz in deane loidige Umschtända am beschta an d'Hand gauh'. Da ka'scht am Hasä uf d' Auga scheissa, so wead ar blind, und so könnta-mar dar Schlaacht glei an End macha.

Mückenschwab. I scheiß ui und am Hasa uf d'Nasa, so hau't ar a Brilla. Us deam aber wead noitz. I scheiß ins Soldata-weara, denn mei' Leaba ischt mar itt so foil.

Mückenschwab. Jetz haltat 's Maul, Schultas! oder i scheiß-ana ins Hôr, so seand ar g'frisiert.

Schultheiß. I muaß am schau' nôhgea', su'scht wear i no volla Dreck vo' deam wüaschta Muckaschwôba. Dia ungarisch Sau ka' noitz as scheissa.

Mückenschwab. I hau' mar's ei'bildt, ar wearat müassa nôhgea'. I gang desthalba do in Schtreit, denn i lieaß mi itt drum a'seah', daß i koi' Kurasche hätt.

Fünfter Auftritt

Schultheiß. Mô kommat ar hear, guater Froi'd? Ar glanzat, wia a Schpiagel. I glaub, ar theand da ganza g'schlagana Dag noitz as putza, bada und wäscha.

Spiegelschwab. Ma sieht mar's do au a'. As thuat si Mancher da ganza Dag putza und moint dar Narr, ar sey schöa', wenn ar schau' dar wüaschtescht uf dar ganza Wealt ischt. I bi' dar Schpiagelschwôb. Was hau't ar für a Schtaatsg'schäft?

Schultheiß. Wissat ar no noitz drum? I glaub, mei' Bau'wat ischt halt a Schtrôhlnarr. Der Dölpel schpringt jetz im Schwôbaland rum, as wenn ar b'seassa wär, und ischt do noitz mit-am ausg'riicht. As kommt oinar um da-n-andera, as wia a Hundsfutt, und hôt koinar koi' G'wehr bey si.

Spiegelschwab. Aha, i merk's schau', was ar weant. Dees ischt zwôr a heets Anerbieata! do wenn as für's Vatterland sott gauh', so will mi gleiwohl drei'schicka und a Flinta uf da Buckel neahma.

Sechster Auftritt

Blitzschwab. Botz Blitz! Sakermescht! As ischt a'fanga ällas hinderfür. Ma lot oin itt amôl maih freassa. Der Blitzdonderschtrôhl-Bau'wat! Wenn i da Höllahund verdwisch, i schla-n-a, bi Goscht, au'g'schpitzt in d'Höll na.

Blitzschwab. Jetz schweigat mar beym Ackermeant! oder i schlag-ana z'sämma, wia 's alt Eisa. Was hôt denn dear verfluacht Oelgötz vo' mar wölla?

Schultheiß. O, i dearf am's itt saga, daß ar sott Soldat weara. Ar brächt mi um.

Blitzschwab. Was? I Soldat weara? Kotz Höll, Himmel und älle Hoilige z'sämma g'nomma, und ällas, was i woiß und was i itt woiß, will i g'schwôra hau', und soll mar gealta! I Soldat weara? sagat ar's nomôl? hau't ar's Kurasche?

Schultheiß. I muaß am gauh' dees Ding itt so fürchtig vörschtella, su'scht hält mar dear Kerle itt a'. – Ar därfat itt Soldat weara; ar sottat nu' healfa a Dhier ussäm Land jaga.

Blitzschwab. Was ischt denn dees für a verfluachte vermaladeyte Bäschti, dia in eusar Land rei' g'nischtat hôt?

Blitzschwab. I will deam galgamäßiga Koga zoiga, mô dar Zimmerma' im Schwôbaland 's Loch g'macht hôt.

Schultheiß. Gott Lob! as ischt g'rôta. I hau-n-a mit schöa'schter Manier z'weaga brôcht.

Siebenter Auftritt

Allgayer. Ussam Allgoy reut i dôhear zua Fuaß.
Jetz sagat, Herr Schultas! was i a'fanga muaß. Holla!

Schultheiß. I glaub, dia Schindgurra woißt au itt viel um da Haber. Ar ischt itt so sölle gemmelig. Laß dein Gaul nu' a bitzle gruaba, bis ma dar wead's Kommando gea'.

Allgayer. As Karassierreuter, hôt's g'hoißa, müaß i komma,
drum hau-n-i mein Sabel mit mar g'nomma. Holla!
Mit am Gaul und mit am Sabel
in Krieag z'ziehat bin i kapabel. Holla!
I will mi wehra, wia dar Duifel im Glas,
und sott i schtreita müassa wider da Has. Holla!

Schultheiß. As ischt halt ällas hinderfür ausg'riicht mit mei'm Bau'wat. I hau' deam g'firnieaßta Sautrog g'sait, ar soll an dapfera Ma' z' Pferd bringa, und jetz bringt dear Narr an reutiga Fuaßgänger. As bescht ischt endle, daß eusere Schwôba seall guate Helda seand, so dearfa-mar eis itt viel uf anderer Leuta Gau'scht verlau'. Schtand jetz nu' dô hindare mit dei'm Roß; i will dar's schau' saga, wenn ma di braucht. Seand jetz all dô? geant Aacht! wenn i schrei, so geant fleißig Antwut. Gealfüaßlerschwô! hier. Knöpflaschwôb! hier. Neschtelschwôb! hier. Muckaschwôb! hier. Schpiagelschwôb! hier. Blitzschwôb! hier. Allgoyer! hier. Subbaschwôb! – dear geit koi' Antwut. Bau'wat! – dear au itt. So gôht's! as sott oinar nu' grad us dar Haut naus schlupfa. Was gilt's, mei' hungarigar Bau'wat, dear ausg'leert Zwiedarm, hôt no a baar Subbana mit am Subbaschwôba a'g'nagat. Gang, Allgoyer, so hôscht au eabbas z'theand. Reut deane Kerle noah, ob se itt kommat. Sag nu', älle G'moi'da vo' Schwôbaland müaßat uf dia Narra waata.

Achter Auftritt

Schultheiß. I glaub, mei' Bau'wat ischt do koi' Narr. Ar hôt au a Roß mit si g'nomma. Nu', nu', machat amôl! Wia lang muaß i no uf dia zwea Eselsreuter wata? Da wärascht, glaub i, guat nôh am Daud schicka. I wött darweil da jüngschta Dag z'sämma brôcht hau', bis du's Schwôbaland ausdrümmlat hôscht. Nu' sö wia! sitzat amôl a und gauh't dô fürre. Hoischt du Subbaschwôb? Butz au dei' Maul a! d'Subba kleabt dar no überall rum. Sö wia! daugscht du au ins Feald oder itt?

Suppenschwab. I glaub, ar seahat mi für eabbas Schleachts a', und i bi do maih as alle andere Schwôba. I hau' a Roß; di andere könnat ufam Schteacka reuta. Zuadeam, was i itt ausricht, dees wead mei' Gaul schau' thua. Dear Kerle hôt Haber im Bauch.

Schultheiß. As wead si zoiga, was da weascht für Schprüng macha mit dei'm langauhrata Gaul.

Bannwart. Jetz, Schultas, itt so viel g'schwätzt! As ischt an dar Zeit: as ischt ällas beyanand: mar weant's gauh' wôga und ins Feald zieha.

Schultheiß. Aha! i woiß schau', was dar fehlt. Da ma'scht halt itt as g'moinar Soldat deana.

Schultheiß. Nu' denn! I will dar mei' Aihraamt für deesmôl überlau', und i setz di as Kommadierer ei'. Dô hôscht mein Regamentsschtock!

Bannwart. So gôht's halt! I hau' g'moi't, i wött mi aih verschieaßa lau', as mi an da Hasa wôga. Aber was thuat itt an Aihraämtle? Gealtat, dees lupft oi'm d' Füaß. Jetz will i aber Kurasche zoiga, daß ma im ganza Schwôbaland vo'mar schwätza, saga, singa und pfeifa wead.

Schultheiß. Guat, Bau'wat! Halt di jetz nu' wohl! I will darbis hoi' gauh' und mit dar G'moi'd an Rausakranz beata, daß allas möcht glückle a'laufa. Und wenn as wead verbey sei', so schick mar glei an reutiga Botta zua, daß dar ka' grataliera. (Ab.)

Neunter Auftritt

Bannwart. Jetz allo Masch in d'Ordning! Da reachta Flügel wearat ausmacha dar Muckaschwôb, dar Schpiagelschwôb und dar Neschtelschwôb. Da linka Flügel sollat furnieara dar Blitzschwöb, dar Gealfüaßler und dar Knöpflaschwôb. Da reachta Flügel wead bedecka di schwer Gavollerie vom Allgoy; da linka Flügel aber di leicht Gavollerie vo' Rautweil. Jetz geand uf mi Aacht! Was i wear saga, deam folgat uf da Dupfa. Koi' Ma' soll vom andara gauh' ohne mein Befeahl, und sott as 's Leaba koschta. Fassat Kurasche! 's Heaz us di Hosa! Machat a G'friß, wia a Feald voll Duifel! Zoigat, daß ar ganze Leut seand, und koine Leatfeiga! D' Büchsana und 's G'wehr werfat weag, wenn si nu' eabbas regt! Richtat ui zum Gebeat! Fallat nieder uf Knui und schpreachat mar noah:

Schtauh't auf vom Gebeat! 's G'wehr uf da Buckel! Machat, daß ar fetig wearat, so komma-mar futt vôr Naacht. Seand ar äll g'riicht? Jetz losat, was i no vôr saga will. I hau' schau' as a kloinar rotzigar Bua a Lieadle uswendig g'leanat, und dees will i ui gauh' singa.

Gelbfüßler. O lau't is do no vorher a Rui und Loid macha, so gôht as do au euser Sail wohl, wemmar us Lieabe zum Vatterland schterba sottat.

Bannwart. 's ischt schau' reacht. Machat nu' g'schwind. I will darbis uf d' Seita gauh', bis ar grea' seand, und mei' Sächle au mit eusarem Herrgatt verreachna. (Ab.)

Zehnter Auftritt

Gelbfüßler. O euser lieaber Herrgatt! as ischt mar reachtschaffa Loid, daß i di so oft a'g'loga und b'schissa hau'. I will mi jô geara bessara; hilf mar nu' deesmôl us dar Naut! I will dar au a Wallfat uf Maria Oi'sidla verschpreacha.

Knöpflenschwab. O mir verschpringt fascht dar Maga vôr lauter Schmeaza über meine Boshoitana. I will jô geara di ganz Faschta duri däglisdags mit a paar Dutzad Knöpfla varlieab neahma, wenn mi nu' deesmôl no leaba lôscht.

Nestelschwab. Und mir sieht ma's a', wia as mi schmeazat. I zittara am ganza Leib. I will zuar Danksaging a ganz Jôhr di Wälder deana, und dees ischt g'wiß a grauß Verschpreacha.

Mückenschwab. O mei' Herrgatt! wenn da nu' wüßtascht, wia loid as mir wär über älle meine Sündana und Boshoitana. As glaubt mar's koi' Mensch! aber a Gotts Nama! O bring mi nu' deesmôl itt um – i hau's freyle wohl verdeant –, so will i geara 's Dags zwoy Schöppla Saiwei' trinka, wenn mi nu' leaba lôscht. I ka' jô noitz ärgers verschpreacha.

Spiegelschwab. Und i will a Rieadlingar Bier ei'neahma z' Morgas und z' Obads zwölf Dropfa, und dees vier Wocha lang. Do dees muaß i mir ausbitta, wenn i au'g'fähr dia schwedisch Kur itt könnt aushalta, so laß mi lieaber in dar Schlaacht schterba. As ischt do a graißere Aihr darbey, as Soldat fürs Vatterland umkomma, as an so ara saura Purganz. Blitzschwôb, gealt, as ischt dar au loid?

Blitzschwab. Mi soll dar Duifel glei leabendig vo' dar Schtell weag hola, wenn as mar itt reacht verfluacht loid ischt. I neahm mar au beym höllischa Duifel reacht kräftig vôr, i will, bi Gischt, mei' Leabdig nimma maih schwöra. Und wenn i beym Ackermeant nu' no a gozigs môl schwör, so will i grad in d' Höll na versinka.

Suppenschwab. O du mei' lieabs Esale! muaß i denn jetz vo' dar schoida? So muaß i denn schterba! Dees ischt do heet! Wenn mar aber euser Herrgatt deesmôl gnädig wär und mi vo' dar loidiga Angscht befreya thät, i wött am für mei' leabalang verschpreacha, älle Däg a goischtlicha Lektiau' vom jüngschta G'riicht ussam Kocham z' leasa. So wia, Allgoyer! reg di au! – Da deascht wohl au a bitzle ans Heaz klopfa.

Allgayer. I denk mein Dhoil. I hau' schau' oft g'hairt, 's goischtle Denka sey über dausad Heazklopfar. I hau' mei' Sächle schau' mit eusarem Herrgatt ausg'macht. As dauert mi jetz nu' mei' arms Rößle. As hôt mar bis dôhear so redle deand und a manchs Bischtolhulfter voll Schnitz und Butter z'weaga brôcht. Und jetz soll i so elendig umkomma? Dees muaß jô ama Ma', wia-n-i bi', reacht waih thua.

Eilfter Auftritt

Bannwart. Nu', ar wearat wohl fetig sei'. Jetz aber Kurasche, verlaß is itt! Allo, a'packt!

Gelbfüßler. I gang itt vôra'. I bi' dar kloi'scht; dar Has thät mi über da Haufa renna.

Nestelschwab. Sö wia du, Knöpflaschwôb! Du g'hairscht z'aischt na'. Da bischt dar jüngscht und bischt no ledig. As schreyt dar koi' Weib und koi' Kind noah, wenn da schau' umkommscht.

Knöpflenschwab. Du dickgrindiger Lümmel du! Was bischt mar jetz neidig um mei' edels Leaba? Wenn i nu' Moischter wär, da müaßtascht mir grad z'aischta na', weil da dar graischt Zittarar unter älle bischt.

Mückenschwab. O eusar lieaba Fraua vom Bussa! Jetz weant si mi mit G'walt fürre schieaba. Bau'wat! kommat mar do z'Hilf!

Blitzschwab. O ihr höllische vermaladeyte Hundsduifels Kerle! Lau't mi gauh'! Daß ui äll dar Schindar und dar Duifel da Kraga umdreh! Lau't mi gauh', oder i schwör-ana und fluach-ana äll in d'Höll na.

Spiegelschwab. O lieaber Bau'wat! theand mar do dees itt. I will-ana g'wiß a Trinkgeald gea', wenn ar mi verschonat. Lau't z'aischt dia zwea' Gäul a'schpringa, as ka' sei', se vertreatat da Hasa, nôh hôt d'Schlaacht an End.

Bannwart. Dees ischt a guater Ei'fall, ar g'fallt mar seall. Dan aischta A'griff soll mithi' thua' 's Karassierreuter-Regameant ussam Allgoy. Allo!

Allgayer. Dees ischt jetz aber wider älle Krieagsregla, daß i as Sukkurs soll z'aischt an d' Schpitz na' schtauh'. Watat nu'! I will ui schau' verklaga bey meine Herra, wenn i wieder sott hoi'komma. Ma muaß ui 's nächschtmôl an Dreck für an Sukkurs schicka.

Allgayer. Holla! – – O Gottlob, daß i no 's Leaba darvo' g'rissa hau'. Dô na' gang i nimma, i will mi lieaber glei umbringa lau'.

Bannwart. Sö wia, Subbaschwôb! Wôg du Oi's mit dei'm ungarischa Gaul. Ar ischt itt ziemle flüchtig. Da dearfscht dar itt fürchta. As g'schieht noitz, denn dar Has kommt dar itt nôh.

Suppenschwab. Hoi! hoi! Futt, futt a Gotts Nama. – – O Jerem! lau't mi futt mit mei'm Gaul. I g'sieh noitz maih vôr lauter Schreacka.

Bannwart. Jetz, lieabe Kindarla, ischt as g'fehlt. D' Gavollerie ischt g'schlaga. Dar Has ischt no dô und wead freacher. As wead gauh' halt a G'walt Bluat koschta, bis mar an futt hau't. Do as muaß sei', und ar müassat uier Leaba wôga, as hilft noitz darfür. Ar kommat aber sicherle in Himmel as Materer, und d'Nôhwealt wead ui as Hoilige veraihra. Jetz aber wemmar äll z'môl mitanander a'greifa. Schtauh't mithi' äll hindaranand an dui Schtang! und wenn i wear saga: oi's, zwoy, drui! so gauh't mit älligem G'walt druf los! – – – Botz Duifel! was schtreitat ar schau' wieder! – Knöpflaschwôb! schtand du vornaus. Jetz muckier si nu' koiner, und geant uf mei' Kommando Aacht! – Allo, oi's, zwoy, drui. – Kotz Ranzaduifel! Dar Has ischt jô davonna, und ar schpringat hindersi! Nu', jetz schtellat ui wieder in d'Ordning, wia vôr, und geant Aacht! – oi's, zwoy, drui. – – O Jeses Maria und Sankt Josef! Ischt dar Knöpflaschwôb hi' oder ischt am's au'mächtig? Theand a geschwind us dar Schlacht und schtreichat am a'! – Gott Lob! ar kommt wieder zua si seall. Blitzschwôb! Jetz muascht halt gleiwohl du vorna'. I woiß, da hôscht Kurasche. Laß nu' dia Fürchter hinder di na' schtauh'.

Blitzschwab. Kotz Blitz und Weattar! I hau'mar's ei'bildt, as wear no so gauh'. Nu' so sey's! – gilt's?

Blitzschwab. Victoris! dar Has lauft, as wenn ar b'seassa wär, und schpringt was geischt was hôscht. Victoris! i bi' dar Matter g'sei'.

Bannwart. Allgoyer! jetz reut, was da ka'scht, zum Schultas und zoig am a', wia ritterle mar g'schtritta häbat. Theand jetz nu' a bitzle verschnaufa, denn dees Ding hôt viel Kurasche braucht.

Zwölfter Auftritt

Schultheiß. Ischt as au wôhr, hau't ar an zwunga? Mei' Gebeat hôt halt au 's Moischt darbey thau'. Dees Ding ischt itt natürle zuaganga. Wenn euser Herrgatt itt für 's Vatterland g'foochta hätt, so wära-mar halt jetz all hi'.

Bannwart. I muaß seall saga, dar Sieg ischt vo' oba ra komma. Do hôt as halt au an mir und an meine dapfere Helda itt g'fehlt. Wenn i d'Sach itt so verschlaga hätt a'g'schtellt, so wär halt dar Has no dô.

Schultheiß. I sag jetz ui äll reacht viel Dank, absonderle dir, Bau'wat, daß ar uiar Leaba so ritterle in d'Schanz g'schlaga hau't. I woiß schau', was mei' Schuldigkoit ischt; i will's ui schau' vergealta lau'. Ar wearat aber au wissa, was ar uiar Seits z'theand hau't, nämle: eusarem lieaba Herrgatt Dank saga, daß ar ui vôr-ara so a augascheinlicha Daudsg'fôhr verlaißt und eusar Vatterland wieder in di vorig Sicherhoit g'setzt hôt. Mar weant denn für jetz amol z'aischt an Kreuzgang a'schtella; 's weiter wead nôh schau' folga. – Sö wia, theand da Rausakranz raus! d'Händ aufg'hebt! d'Büachla in d' Hand! Darnôh wemmar a schöa's Dankliead a'singa, und i glaub, as ischt bessar, as ananandar futt beata. As gôht jô mitanand, und wenn as eabba fehla wött, so könna-mar allamôl wieder a G'sätzle beata. Du, Bau'wat! neahm's Hemmad über da Rock, so ka'scht 's Pfarrs Deanscht verseah', und so woißt ma-n-au, wear dear Matter g'sei' sey bey dar Affäres. Und du, Blitzschwôb, neahmscht da Fahna voraus.

Blitzschwab. Dees ischt do a verfluachts akermeants Leaba! Muaß i denn alla Duifelsdreck thua'? – Dänischt, geant-a nu' hear, i bi' so dar aischt an dar Schtang g'sei', so g'hairt's mar au, daß i dar aischt in dar Prozessiau' sey.

(Weinerlich)
	O eusar lieaber Herrgatt! was haumar dir do thau', daß du eus arme Schwôba witt nimma leaba lau'? Waat, waat, mar weand di nöata, mar weand dar noitz maih b'schtauh', mar weand dar nimma beata, und nimma ins Kirchle gauh'.

Sebastian Sailer

Die sieben Schwaben

Inhalt