Simon Gfeller: Em Hag no

Anzeige. Gutenberg Edition 16. 2. vermehrte und verbesserte Auflage. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++

Chüechli gnue!

«Hoh-sä-sä! Hoh-sä-sä-sä! Hoh-hoh-hoh-hooh! Zuehe do Gäbel, Güfer, Freuden u Bärgi! Hoh-hoh-hoh-hooh! Chumm-sä-sä! Chumm Chutscheli, chumm! Chutscheli chutsch-chutsch-chutsch! Chumm du Narli, chumm! Aleh Rämi, du dumme Gäitschgeri, schwyg jeze! Du sprängsch mer am Änd di ganzi Trybete wider usenangere. Woscht jeze, Löhl du!»

Stadler Tönel, der Buembech-Chüjer, het e Chnebel vom Boden ufgläse u ne dem Hung nobängglet. Derno ischt er go der Gatter zuetue u het d’Leitchue am Gloggeriemme zum Mälchplatzg gfüehrt. «Chumm Freude, chumm! Es versprängt der jo schier ’s Üterli; bischt e Gueti, gäll ja.»

Er chrätzlet eren am Hals u rüeft sir Frou: «Lisi, bring mer no gschwing der Fuuschter (hölzernes Melkgeschirr), ’s Tschäppi u der Mälchstuehl hätt i afe. Nimm de grad es Schnüerli mit, daß me ne cha d’Schwänz abinge. D’Flüügi machen aber umi gar bös. Jakobli söll es Buumeschtli abbräche u se chli cho wehre».

«Ja, we dä Güüteribueb nid scho ume dervo gschlinglet wä!...» balget Lisi u geit di Ruschtig go reiche. «Jakobli, wo schwarblischt wider ume, flätig ga d’Flüügi wehre! Chasch de dis Ummeldruckli am Sunndi fertig mache! Bisch doch nie, wo d’söttischt! — U Ännin wird me däich o grad müeße huube. Es isch de i der Chuchi o no z’tüe.»

188 Lisi reckt Tönele der Fuuschter, trappet ufs Gröötli use, stützt d’Häng i d’Hüffi u rüeft: «Hubiih! Ännih! Hiichoo! Enangerena! — So, es wirds wohl verstange ha, es het emel es Ziihe ta!»

Öppe lang desume z’gaffe het e so-n-e wärchigi, buschberi Chüjerschfrau, wi Lisi, nid derwyl. Ohni Suumme nimmt es der Rank gäg em Mälchplatzg zue, gryft zum Mälchstuehl u hocket ou ungere.

«’s Bärgli will i de hinecht sälber mälche», seit Tönel, «es het öppis amene Striich; i wiis nid, was öppe los ischt. Es het scho am Morge ging tschieplet, wo-n-is gstrupft ha.»

Uf das hi het me lang nüt meh ghört, weder ’sch Tschuure vo de Milchzyßen u ’s Ginggele vo de Gloggen u Schälleli. Eini um di angeri vo dene brave Weidchüehne isch cho zuehestoh u het ihres gspannete Uter gärn lo lääre. D’Milch ischt i d’Chuchi gwanderet u dert dür e Volleschübel grichtet worde, gäb me se-n-i d’Gebse gschüttet het.

Wo me het fertiggmulche gha, isch me zum Tisch u het gwärmte Mählbry, Zigermilch u gschwellt Härdöpfel versorget. Zwüschenihen isch der abglüffnig Tag verhandlet worde.

«Ja, däwäg verliidet iim ’s Chüjere bim Chiib afe», schmählt Tönel. «Was isch das hüt für-n-es Gspräng gsi bim Jage! lis ischt hie us, ’s angere dert us! ’s Chroni han i z’hingerischt is Moos ahe müeße ga riihe u der Güfer bim Waldgatter vor. We nid Zwüü, Drü si bim Jage, bringt me sen iifach nid zsäme, jez wo ’s Gflügel so bös ischt. Das Gvicht fahrt dür d’Studen us u verliert enangere, 189 u der Rämu häicht nume z’unerchannt a u wärchet sen i d’Angscht. Er isch ging wohl scharpfe. — I ha’s richtig scho däicht, wo Liebel am vordere Sunndi i der Chemmeri hinger ’s Bii verhiit het, jez hiigi mer de bösi Ding. Aber e so mache si’s, di junge Galine: ga kniipen u rutzen u fälen u d’Schiihi bräche! Nachhäre cha me de mit nen i d’Notfal (Krankenstube) oder sche wuchelang dehiimen im Bett ha. U du Häneli, dä Glünggi, o no ga ribotte u blau mache, bis men ihm het Ypacksamschti gmacht! Es het iifach e ke Gattig, wi ’s hürmehi afe giit; sälten e Summer uberchunnt men e rächte Zuetrybchnächt. D’Wält wird bilängerschi verderbter u ’s junge Volch bilängerschi nütguetsiger. ’s früüt iim bal nüt meh z’läbe.»

«Ja, we’s afaht dumm gah, chunnt ging iis dümmersch na’m angere», meint Lisi. «Mängischt wäri Zuetrybe cho, so gnue, daß rot Hüng. I wiis mi z’bsinne, es hätti i der Wuche Zwee, Drii wellen ystah. Nume we me se am nötigschte hätt, laht si de nid iine zuehe. — Änni, riich d’Chachle für di Gschwellte dry! - Aleh Jakobli, hesch aber kes Sitzfliisch meh! Miinsch, mir welli di Gschwellten all elliini ruufe? Hock ume wider zuehe, es tuet der ’sch sauft o zhälfe. Das ischt en Arbit, wo d’ ou magsch verbringe. Das ewige Jüüke u Umegüütere mueß me der jez de abstecke. Bsungersch we me ging zweni Lüt het!»

«He, los doch, wi der Rämi brüelet», wott si Jakobli usehoue. «Es mueß doch nöjer ga luege, wär ume Wäg sig.»

«Giisch mer nid ab Fläck. Drätti gang du! Er macht in der Tat grad, wi-n-er iim wett ahäiche.»

«I wott emel no z’erscht azündte! Er wird se nid verschryße! 190 Rämu, chunnscht hie.» Tönel tschirgget zur Chuchi us, munet a der Pfyffe u chälzt mit em Hung:

«Woscht jez luggsetze, du Chäderi, oder mueß der umen iinisch d’Ohre z’grächtem strecke! Hingere mit der i ds Hundshuus.»

Änet em Zuun si zwe Manne gstange; i der Douchli het me se no grad e so möge gwahre.

«So, chömit jez nume; er chan ech mit em beschte Wille nüt meh tue; er ischt jez agchöttelet.»

«Gschyder isch es afe! Das ischt jez e hässigen Uflotshung. Es gnots hätt er mi chönne schnelle. — Gueten Obe gäb ech Gott!»

«Gueten Oben ou!» danket Tönel u luegt scharpf, wär es möcht sy. «E z’Hung, isch das nid der Mutsch, wo vor drüüne Jahre bi-n-is isch Zuetryb gsi.»

«U was hiit der jez zsämen im Biet? Wiit der öppen en Alpriis mache uber e Brienzergrat ubere, oder isch süsch nöjis los?»

«He das wird si de öppe zeige. We’s nid uverschant wä, nähmti mer zerscht afe gärn öppis Znacht u luegti ume-n-es Gliger. Mir hei müedi Bei u si erlächnet.»

Tönel geit vora dür d’Chäschuchi y u di Zwee chömen uf u nohe. Sächeli het gförchtet, der Hung chönnt ihm i d’Chnöiäcke schieße, drum het er so schön ufgschlosse.

191 Wo Tönel näbe Lisin düre trappet, seit er: «Lue Müeti, da chämi no zwe Znachtässer un Ubernächtler!»

«So, o no!» macht Lisi u tuet gar nid öppe derglyche, es well vor Freud ufgumpe.

«Ja, kennsch ne nümme?» seit Tönel. «Lue ne rächt; es isch ja der Mutsch!»

«So, der Mutsch! Jäso, mhm. Eh ja, es het mi de no so am Gsüün a düecht, i sött ne chenne. Aber im Uugeblick u bi däm schlächte Gugerliechtli hätt nen emel nümme chönne hiiwyse. So so, der Mutsch!» Lisi reckt ihm d’Hang u Tönel füehrt sen i d’Stube. D’Mueter tischet ne Znacht uf u strängt se-n-a: «Gryfit zue u näht.»

Mutsche het me das nid mängisch müeße säge: er het si scho zuehe gloh. Sächeli hingäge het in Egi gha. Mit em Puregruuser settig Chnüre Chäs u Brot abz’spränge wi Mutsch, hätt er schi nid trouet.

Item, es het si dessi niemmer viel g’achtet, mi het dene Zwene nid d’Bitzli zellt, wo si ihegstoße hei. Ändtligen isch nid nume Sächeli gsättiget gsi; ou der Mutsch het mit eme behagliche Pärsch lo ’s Sackmässer zuechlepfe u gmugglet: «So, jez isch men ou wider e Möntsch! Äbevori bin i hohle gsi bis a d’Reif use.»

Tönel ischt ungerwile no go luege, gäb mit der War alls i der Ornig sig. Wo-n-er dür d’Chuchi us ischt, het er Lisin blinzt: «Wii ne de no es Glesli gäh, vilicht blybe si de grad da. Chummliger hätte si-n-is nid chönnen aluufe. We’s mügli ischt, tue se-n-ahälfterle.»

«Ja, was wiis i nöje! We si der Mutsch o chli glitiger dräje chönnt, u si bim Wärchen o nahe ließ wi bim Tisch, so wär nüt z’wärwiise. Mit Lohnhüüsche wärde si richtig o scho uverschant gnue ufsäge. Aber mira mach, was d’witt, nötig hätte mer sche ja grusam.»

192 Mit der War ischt alls im Sänkel gsi u mi het fräveli dörfe Fürobe mache. Mi isch no chli zsämeghöcklet u het eis zsäme brichtet. Tönel isch z’ersch uber ’sch Gänterli. Er het si es par Glesli safferetgälben agmachte Härdöpfler nid lo reue u derno säufter hinger sche dörfe mit Usfrögle, wo us u a daß si welli.

«Heh, will scho uspacke», seit der Mutsch. «Mir si vor d’Arbit usecho. Mir si uf der Schwänglen-Alp gsi u hei dert zuetribe u ghulfe d’Weid in Ehre ha. Aber dert hätti mer’sch nümme lenger erlitte. We eim d’Unghüürer all Nächt chöme cho unger ’sch Chessi füüre, daß es chrismet u flamatzet u d’Schyter chlepfe wi we Pischtoleschütz losgiengi, u we si ein chöme cho uf em Turner gygampfe, daß er gaaret wi-n-es Brüggtor u cho d’Milchgebsen im Chäsgaden umetröhle, wi wen es tät ärdbebne — do sig der Schindter Zuetrybchnächt, emel mi het’s nümme gluschtet u Sächeli het o Saches gnue ubercho. Nid um alls Gäld i der ganze Wält wäri mer dert no-n-e Wuche blibe. Mir hei der Püntel a Rügge gschlängget u si gäg em Schangnou zue. Wo mer zum Wirtshuus chöme, hei mer no-n-es Güxli u froge der Wirt, gäb er is nüt wüßt. Bhüetis wohl, seit er. Buembech-Tönels Liebel heig d’Scheiche broche u der Chnächt heig me furtgjagt, dert wä sicher Platzg offe. Mir nid ful, machen is uf d’Bei, un jez wäri mer do.»

«He ja, dir chämit nid ganz ungratsem; mir mangleti nöjere. Nume däichen i ging, dir hiigits wohl höch im Chopf mit em Lohn. U öppe z’arme Tage zale täti mer is doch de nid. Mi schlaht hürmehi sowiso fasch nüt meh use mit em Chüjere, un es isch schi nid derwärt, vo iir Giiß Anke z’mache u de no für sibe Ching Nydle dänne z’tue.»

193 Mutsch het vermöikt glächlet, chli mit dem Hingerteel gwetzt u g’nülpet un ischt es Brösmeli greder ufghocket:

«Jo, mir hei do ab em Härecho afen öppis druber gredt, ig u Sächeli. Es wä nid grad, daß mer e Huuffe Lohn hieschi. Gäld hätti mer nöje no chli u Chleider o no. Es wär is jez einischt um öppis angersch z’tue. Arbit fungi mer jez jo, so viel mer nume wetti. Aber mir möchtis jez ou einischt es Rüngeli e chli guet ha. Mir zugi’s vor, an es Ort zcho, wo mer rächt ferm u guet z’ässen uberchämi.»

«I wüßt scho was! So lang daß i läbe, han i no nie gnue Chüechli ubercho; jez wett i einischt e Chehr lang Chüechli gnue. All Tag müeßti Chüechli uf em Tisch stoh, derno chäms mer mit em Lohn nümme so hert druf ab.»

«Hja... das si e so Sache! A was däichtisch de, lah mi la ghöre! Mi chas de ging no uf weli Site lege, daß me will.»

«Hoh, es düecht mi, vier Chrone sött i de glych no verdiene bis z’Michelstag. Öppe drunger ahe wurd i mi de nid lo drücke!»

«Jo, was söll i säge... eh, i wetts nid besser u nid schlächter ha, weder der Mutsch!»

«Z’äbene Füeße drispringen isch nid mi Sach, es chunnt mer doch jez wohl gliitig. Zersch möcht i de no druber schlafe u mit Lisin rede. Mir chüü de am Morge no iinisch zsämegryffe; es ertrünnt is ja nid.»

194 Dermit hets es gha. Mi isch no chli ghöcklet u het gchurzwilet. Derno hei di Ubernächtler ustrouchen u si ufgstange. Lisi het ne zeigt, wo si chönni schlofe. Das , wo süsch Gottlieb u der Chnächt drinne gläge si, het di Ubernächtler ufgnoh. Dert hei sie si emel chönne vertue, es hei grüslisäuft zwee drinne Wyti gha.

Die, wo zur Familie ghört hei, si o ungere. Ihrer Gatscherete si i der Stuben u im Näbetgaden ufgrüschtet gsi.

«Lue de», bhouptet Mutsch, «er byßt misecht a. Was wett er o angersch. Lüt mueß er ha. Dä Chehr si mir jez einischt obedruff. U mälche mueß me, we me d’Striich i de Fingere het. Warte si nume, dene wei mer der Anken i de Häfe mache z’schwyne.»

«Jä, poldere nume no nid zfrüech», het ihm Sächeli etgäge. «Tönel ischt o nid mit em Sack troffe. Muescht ihm numen i d’Ouge luege. Dä isch nid so liecht uber ’sch Chübli z’büüre.»

«Hjoh, loh du mi nume mache. Er söll nume mit den Ouge zwitzere, so mängisch daß’s ne freut. I will ihm de scho d’Hüehnner ytue u der Güggel ab der Stange jage. Ha meh frönds Brot gchätschet weder Töneli!»

Sächeli het o no nöjis drigwärmt; aber Mutsch isch scho am Etnücke gsi u het glydruf afo schnarfle, daß es schier d’Hüttetür uf u zue gsprängt het.

Derwile hei Tönel u Lisi ou es Gärndli abgwunge. «Hesch ghört, um was es Mutsche z’tüe wä? Er isch no ging der glych Gluschtsack wi albe. Was miinsch derzue?» fragt Tönel.

195 «Ja, was wett i da miine! Hoffetli isch da gly usgmiint. We Mutsch e chli ringfueriger wär, wett i no iinisch nüt säge. Aber däwäg erbarm si Gott üsnen Ankehäfe, we di Kärlisse chönnti derhinger grate. D’Glesüri chönnti mer abchratze u i d’Chüechelpfanne tue, gäb der Herbscht da wä. All Tag Chüechli! — het me jez afen iinischt en uverschanteri Red ghört!»

«Wiisch», seit Tönel «wo-n-er das vüredrückt het, isch mer grad öppis dür e Chopf gschosse. Üse Drätti het albe brichtet, sälbischt i der große Tüüri hiig e ryche Puur sine Chnächte Tag für Tag lutere fiiße Späck uftischet. U di hiige si drann erässe, mi hiig gradiinisch kene meh zum Tisch zuehe bracht. Vilicht chönnts de Mutschen u Sächelin o no so gah. Chüechli verschoppen ou nid schlächt. U we me se de so ii un all Tag uf em Tisch hätt — i wiiß de nöje no nid, äb ein de da nid o ’s Tuu (der Tau) abgieng. Emel mir lüfe si gradiinisch nahe.»

«So wetti de di schlärmige Haglen öppis angersch oder nähmi der Tewang. Nii, da lah di nid y!»

«O für das chönnt me de tue. I gluube fascht, dene Zwüüne chäm i de no uber e Stäcken y z’allezite. Die Stüferine wäri mer de no-n-en Absatz z’churz aghuuptet. Wiisch, i wett se de ringgle, daß ne ’s Usschlüüffe vergieng, u das wett i. Es juckti mi, mit denen es Fahri zha u se zur Träichi z’füehre. Un i gluube, mi sött öppen e Hafe voll Anke dra wage.»

«Mira, so mach was d’witt. Aber das sägen i: All Tag früschi Chüechli mache wott i de nid, u we’s lätz usecho soll, d’Schuld sy o nid.»

«Bruchscht o nid. Chüechli chüüt der ging e tolle Schübel zsämen atiigge. U wäg em zhingerfür use cho 196 will i’s uber mi näh. Aber jez wii mer is bsägnen u dem Schlaf ergäh.»

Morndrisch nom Zmorge isch der Fack ersch zgrächtem losgange; dä Rung het me z’Bode gredt mit Dinge. Am Michelstag drei Chrone Lohn, aber wohlverstange: ke Tag früeher. All Tag Chüechli gnue uf e Tisch, ganz dehinedewägg gnue! Aber mit de Chüechline müeße sis de lo biwände. Heißt das, Dünns derzue müeße si jo ha, nume Dicks well me ne de nid no angersch ou uftische. U bi de Chüechline müeße si de blybe. So bal men en angeri Spys ou müeß choche, fall der Lohn ewägg. U öppen a ’s Furtloufe wä de nid z’däiche, süsch müeßt me se de lo umereiche.

Wo Tönel däwäg gredt het, hei di Zwee d’Ohre gspitzt u das wägem Lohn het ne nid rächt ihe welle. Bsungersch Sächelin het es si zwöiet, was er well. Er het gförchtet, di Chüechli chönnti ne doch de zletscht widerstoh. Aber Mutsche isch vor Gluscht scho’s Wasser im Mul zsämeglüffe. Er het Sächelin näbenus gnoh un uberwaschlet.

«We’s söll lätz usecho, mache mer is uber d’Bärge. Mir chöi doch gäng d’Finke chlopfe, wen es is nümme gfallt. Mit em Umereiche — das isch doch nume der Pölima gmacht. Der Landjeger schuch i doch nie! Dä fung ein doch nid, we’s ein dra gläge wä.»

Guet, si hei’s Wort ggäh un ytätscht. Mutsch het nume no vorebha, d’Chüechli müeßi de im purluteren Anke bache sy, frönde Schmutz mög är de nid schmöcke. U Sächeli het no z’Wüsse to, d’Fotzelschnitte zell är de nid zu de Chüechline.

No am sälbe Vormittag si Lisi un Änni ufs Chüechle 197 los. U grad z’ärschtem hei si di Sach apackt; mi cha rächne. Si hei der Teig i re Milchgebsen agrüehrt. Änni het ’s Mähl alls drigschüttet, wo no ischt im Simelseckli gsi. Mi isch rätig worde, di Hungerlöcher mit Strübline z’vermuure. Änni het e tüechtige Platsch Milch erwellt u Lisi het es Chrättli voll Eier abzellt. Derno het es di chochig Milch uber ’sch Mähl gschüttet, d’Eier drigschlage u der Teigg grüehrt, bis er schön zarten isch gsi u nümme gchnöllelet het. I der Pfanne het der Anke scho gsprätzlet, un jez het me d’Schlacht chönnen aloh. Der Teigg isch prächtig dür e Trichter glüffe u di Strübli si ufgange u guldbruun worde, schöner hätt nüt gnützt. U zur Chuchistür us ischt es Gschmäckli zoge, veiele isch nume Schnupf dergäge!

Sogar i der Weid hinger het me möge gwahre, was Gattigs. Die zwe Chnächte, wo dert gfarnet hei, si all guet z’Gäggels worde. Si hei d’Nasen ufgha wi-n-e Hung im Rogge, u enangere gar grüsli erlächeret agluegt. Mutsch het glänzt wi-n-e Späckschwarte, un ufgseit:

We d’Wyber wäschen u bstryche,
Mueß ’s Mannevolch flieh u wyche.
We d’Wyber chüechlen u bache,
Darf es si wieder zuehemache.

U Sächeli, dä sälbdür, gstreipftnig Sächeli, het d’Mulegge gläcket wi-n-e Chatz, wo het Milchschuum gha u gfrohlocket:

«Hüt z’Mittag, däich schier. Do wei mer is de eis erhouen a de Chüechline, nöje wohl en Ummlere! Chaisch froh si, Sächeli, hesch mer chönnen a de Chuttefäcke hange! Du elleini wärisch doch nie derzue cho. Dir elleini wär es doch nie z’Sinn cho, Chüechli gnue yzmärte 198 Hesch es mir z’verdanke, daß d’ ou einischt an e rächte Bare chunnscht.»

Deheime hei Lisi un Änni gäng in eim uberto u druszoge mit der Schuumchelle. D’Backe si ne füürzündtrot worde vor Yfer u Hitz. U bi Lisin isch derzue no der Erger cho. Der Teigg isch no nid halbe verbache gsi, het es scho afoh jammere:

«Eh Herjeses Gott im Himel obe, wi manglet das Schmutz! Wi wärde mir im Winter mit em Anke z’schlag cho, we mir dene Gluschtihüng der ganz Summer däwäg müeße chüechle. Der Bode frässe si-n-is us de Häfe! Hätt nume der Elter nid däwäg mit ne g’akkerdiert! Die Riis het er jez eh weder nid der Esel bim Schwanz züümt.»

«Oh, i wett das nume chli la mache», bricht ihm Änni ab. «Die uberchöme de no Chüechli gnue, gäb Michelstag da ischt.»

Wo di Chüechleten ischt uberort gsi, het Tönel z’Dicke gleit u mit eme sufer gschintete Tanngrotzli usgrüehrt. U wo der Chäs ischt uf der Trücki gsi, het Änni chönne go zum Ässe huube. Es het nid so grüseli brucht azwänge. Mutsch und Sächeli hei scho lang druf paßt gha. Sie si cho z’loufe wi-n-e Geiß, wo-n-e Chabisplätz erlickt het, u hei fasch nid Zit gha d’Finger ghörig z’wäschen u abztröchne. Wo di Kärlisse di höhe Chüechlitüm uf em Tisch gwahret hei, wäre si vor Freud bal uber d’Schwellen ubere gstoglet. Wohl, das isch glanz worde uf Mutsches breitmockigem Ziferblatt, u Sächeli het schier gar nid möge gwarte, bis d’Mueter het d’Sirten usegschüttet u ’s «Aller Ouge» bätet gha. Chuum isch ’s «Amen» use gsi, het Mutsch zuegriffen un e Legi use gnoh, wie wen er vierzähe Tag nüt meh hätt gha. U mit Sächelin isch das e so-n-e Gschicht gsi: Si Vatter het 199 gleitig g’ässen u d’Mueter het bim Tisch lang möge, un är isch bedne zsäme nogschlage. Mit Ässe het ihm nid gschwing eine mögen ygha; dertdüre ischt er es Mäneli gsi. Ganz Tääschete het er zuen ihm zogen u ypackt. Lisi het albeneinisch verschleikts e Blick uf di Blatte to, un allimol ischt ihm schier en Ach ertrunne, wen es het müeße gseh, wi das um di Chüechli geit. Tönele hingäge het das ke Brosme gmacht. Er ischt alle guet im Strumpf gsi u het se no agsträngt.

«Reckit nahe u näht usen ohni Borge! Dir müeßit wäger Chüechli gnue ha. Si wärde wohl öppe rächt sy, u wo die si gsi, hets ere de no meh.» U derzue hets nen uf de Stockzänge hinger glächeret.

«Guete Bscheid, guete Bscheid», worglet Mutsch vüre. Er wolfet ihe wi-n-e Tröschmaschine u mofflet mit volle Backe. Sächeli, är het nüt chönne säge, er het grad es früsches Baretli unger de Zänge gha, u d’Chifel sin ihm glüffe wi zwe Rybisteine. Derfür het er de so stillsälig drigluegt, daß me scho gmerkt het, das Herrenässe tüei ihm wohl bis i d’Zejen use.

Wo d’Blatten isch läär gsi, git Tönel Bifälch: «Aleh Änni, gang riich no iini. Di Manne müeße nid miine, mir welli schmalbarten u gytnagle. Chüechli uf e Lade, es ma choschte, wär’sch zalt!»

Derfür het ihm Lisi e Blick ggäh, liecht derno eine hätt es fascht uberschlage dervo. Es ischt ufgstange un i d’Chuchi use go Gschir desume rüehre.

Aber Tönel het destwäge nid Mux gmacht un i aller Gradglychligi ’s Stutzerli vüregnoh un es Chochetli uberto.

Öppe grad wüescht hei di zwe Kundine der neue Blattete nid meh gmacht. Der Muecht isch ne doch ändtlig ou 200 vergange. «Chüechli si gäng no Chüechli», het si Mutsch tröschtet, u Sächeli het däicht: «Znacht git es ere jo ou wider.» Drum si sie gstabelig ufgstange u vor d’Hütten use trätschet. Dert hei si probiert, wele töller chönn gorpse, u enangere vergnüegt ablinzlet. Derno hei si ihri Räf a Rügge ghäicht u hei si gäg der Farnsite zue pfäit.

«Wi hets dersch chönne», gwungeret Mutsch, wo si afen es par Schritt si ewägg gsi.

«Guet, ärdeguet; i ha bim Eicher schier nid d’Füeß ungerem Tisch chönne stillha», rüehmt Sächeli. «Jo, sövel guet han i bi mim lengschte Bsinne nie meh gläbt», git Mutsch Byfall. «We mer eine wä cho achündte: Jez, Mutsch, chaisch sälig wärden ohni z’stärbe, er hätt mi mi armi tüüri nid vo der Blatten ewägg glökt! Un jez de all Tag däwäg, ei un alli Mol we me zum Tisch chunnt! — ’s Redli möcht i tröhle vor Freud, wen i minger trummevolle wä!»

Bi Lisin u Tönele het der süürer Luft gwäit. «Gränne hätt i chönne», hässelet Lisi, «wo-n-i gseh ha, wi die di schöne Chüechli iheghiit hii. U du bisch no Göhls gnue gsi, se-n-azstränge. Nii, es het gwüß ke Gattig! I wett lieber vier Säu fuere, weder zwe settig Fräßseck, wo-n-e dürgäänne Mage hii u niene ke Bode.»

«Lah du mi nume mache! Wii de scho luege, äb si dene der Bode nid obsi laih. Wart nume par Tag, es wird si de scho erziige, äb si mi erwütscht hii oder i seie. Mi mueß nume der Zit erwarte, we me jung Tuubi will.»

Am Obe hei Mutsch u si Gspane ghulfe jage u mälche. D’Chüechli hei si bin ne gsetzt gha, daß di Pürschtle 201 ume hei vürersch möge. Es isch viel gäbiger ggange weder süscht, u mi ischt e guete Schutz zitliger fertig worde.

Drum het’s Tönelen ou minger gmacht, we di Chnächte bim Znacht scho toll Chüechli ypackt hei. Lisin hingäge het es fei so Stiche ggäh dürsch Härz.

Nom Znacht isch me no chli ghöcklet u het öppis churzwiligs dampet, u di nächschte Tagen isch das angfährt glych ggange wi der erscht. Mutsch u Sächeli hei ihri Chüechli gschnabeliert u di angere ou öppe die Spiis gha, wo dennzemol bi de Chüjere ischt üeblig u brüchlig gsi: Zmorge Mähl- oder Härdöpfelbry, Zimis Suppe, Milch u Gschwellt, mängischt öppen ou Chrut oder Salat derzue u Znacht d’Räschte vom Zimis oder Chäs u Brot u öppis vo Härdöpfle. So öppis het me gäng möge, wil me het chönnen abwächsle. Mutsche u Sächelin hingägen isch scho no angerhalber Wuche d’Schwittigi afoh vergoh. Ei Blatte voll hets jez möge tue; Lisi het nümmen uberen angere Tag d’Chüechelpfanne müeße uberstelle. Sächeli het scho albeinischt e länge Blick no der Härdöpfelblatte to; d’Strübli hei-n-ihm nümme rächt welle rütsche. Er hätt se grüsli gärn an e Gschwellte tuschet. Mutsch, är het gäng no e tolli Portion dänneto, aber zletscht hets ihm ou afoh gnüegele. Er het suur drigluegt u ischt uwoodtlige gsi, daß nüt eso. Ei Tag foht er grad uber e Tisch ewägg a churmle: «I ha de richtig nid gmeint, daß mer gäng nume vo eir Sorte Chüechli uberchömi u daß me se-n-eim nume chalti uf e Tisch stell.» Wen ihm jez eine wä cho säge: «Mutsch, ’s Töri zum Paradies steit offe, bruchscht nüt weder ihe zspaziere», wohl bim tusig, jez hätt er di hingere Viertle glüpft u wär tifig gschobe. Aber es isch ke Nothälfer 202 Mutsche cho us der Chlemmi zieh, u Tönel het uber das Brummle nume zäpflet.

«Ja, we d’meh weder iir Gattig bigährt hättischt», seit er, «so hättisch es halt müeße vorebha. So viel i wiis, isch da druber nüt usgmacht worde u so viel i wiis, isch es i der ganze Wält niene der Bruuch, daß me d’Chüechli tuet wärme!»

«Ja, das fählti si jez no grad, daß men ech se no sött wärme», bibelet Lisi, «we me der Gschmack süscht afe nümmen us der Nase bringt.»

Uf das het Mutsch ke Wort meh gseit un isch choldrige vom Tisch ewägg. Churz druf het me ghört, daß Sächeli vorusse mit ihm tuet chritze:

«Du bisch d’Schuld, du dumme Hagel! Du hesch mi eso ihe gschmiert. I wär nie sövli es dumms Verding yggange. U wen i fählber wirden u düregheie, chasch du de luegen u der es Gwüsse mache.»

«He du bisch däich o derby gsi, wo mersch abgmacht hei, so guet daß i», yferet Mutsch. «Hättisch d’Lafere denn ufto, we d’sövli der Gschyder bischt, weder ig! Uberhouts schwyg jeze, wen is Tönel ghörti, so lacheti-n-er der Buggel voll! Dä mueß nid Freud ha an is. Pack du nume wider Chüechli y; we me si chli zwängt, bringt me se gäng no ahe. Vilicht verleidet de Lisin ’s Chüechle no, gäb üs ’s Ässe u de si mer drus u dänne.»

Es isch richtig gsi; Tönel het der Äcken yzogen u glachet, wo-n-er das ghört het. Er isch der ganz Tag derno lächerlige gsi, längszit nie eso. Am Obe nom Znacht, wo di zwe Zuetrybe der Trümel hei lo hange, daß me ne mit eme Zwilchhändsche hätt chönne gryffe, ischt ihm eis Müschterli ums angeren usem Ermel vüre trohlet.

«Wo no mi Großatt gchüejeret het, dennzemal ischt ou mängs vorcho, es gluubtis hürmehi nümmen all Lüt. Viel Jahr lang het er chönne gwirbe, es ischt e Früüd gsi; ke Chüejer im ganzen Ämmital het schöner Chäs im Spyher gha. Aber uf iismal isch das gsi wi abgwüscht. Ungeriinischt hets ihm afah versäge; gäb wi-n-er agwängt het, es het ihm mit em Chäse nümme welle guet gah. Chuum e rächte Chäs het er meh zwägbrunge; ’s Ungfehl het ne verfolget, es ischt e strängi Sach gsi. U doch hii d’Chüe gsungi Uter gha, d’Milch ischt i der Ornig gsi, ’s Gschir ischt i der Ornig gsi u mit em Chäse het er nid e Brosme g’änderet gha. Alls het er ungersuecht un erläse u nid es Gymmeli möge gmerke, Wo-n-es fähle chönnt. Bigryfligerwys ischt ihm du afe nümme wohl gsi bi der Sach u nüt meh Guets z’Sinn cho. Er het nüt angersch meh chönne däiche, weder es sigi bös Lüt derhinger, es sig verhäxet. U doch hätt er schi nüt gwüßt z’bsinne, daß er öpperen irget öppis hätt i Wäg gliit gha, un um so herter hets ne gmüeit. Ganz unerchannt hiigs ne-n-i Ate gstochen u häregnoh. Er sig ganz us de Chliidere ghiit. D’Großmueter hiig afe z’grächtem Chummer gha, er chönnt das no yzieh, daß er um e Verstang chäm. U drum hiig si erchennt, das chönn me nümme lenger la schlittle, da müeß me derzue tue.

Jez het emel sälb Zit ou iine gläbt, mi hiig ihm nume der Chalberhiiri gsiit. Dä Chalberhiiri isch no iine vo dene gsi, wo meh chönne hii, weder Brot ässe. Derzue ischt er de ou e Dökterler gsi u het bi der chrankne War ume bsungerbar e gfelligi Hang gha. We amen Ort e Mähre nid het chönne füle, e Chueh nid chalberen oder 204 e Giiß nid gitzle, de isch me ga der Chalberhiiri riihe. U Träicher het er di beschte g’rüschtet wit u briit.

A dä Chalberhiiri het d’Großmueter gsinnet u nid lugg gsetzt, bis me ne het la riihe. Er isch cho, het alls erläsen u usggüggelet, d’War gvisidiert, d’Milch gfeckt, aber nüt funge. Zletscht sig er ufs glychen use cho wi der Großatt: Vo Natur us sig da ke Fähler, es müeß verhäxet sy. Ja, äb de da nüt sig z’mache, fragt d’Großmueter. Warum nid, siit Hiiri, we men ihm ’s Zuetroue schäich, well är der Sach scho Ate mache. Er well de morndrischt ume cho u sälber z’Dicke lege. — Guet, dermit isch men yverstange gsi.

Wo d’Milch im Chessi isch parat gsi, siit er zum Großatt: ‹So, jez wii mer drahi; du muescht ou derbi sy! Aber das säge der: Mach di fescht, un uf all Fäll gottbhüete di u bsägne di guet, daß der nüt cha gscheh. U chumm mer nid z’nach zum Chessi. Tuescht ou gschyder, du hiigisch der Chopf näben ume, lue, es chönnt strub gah. Schütten jez der Chaslet (das Käslab) dry. Nachhäre wii mer de luege, gäb mer mögi gfahre.›

Der Großatt hiig gfolget u ta, was men ihm gsiit hiig. Jez nähm Hiiri der erscht Stii i d’Hang, brümeli nöjis u wärf ne-n-i ’s Chessi. Dä Stii fahr i däm Chessi ume, wi wen er nid chönnt stillha, u das hiig g’räblet u g’rumplet öppis erschröckligs. D’Milch hiig ufgchochet u gschuumet u zum Chessi us sig e Schwäbelgstank gfahre, es hiig i der ganze Chuchi ume gschwäbelet. Der Großatt sig bliihe worde wi-n-es Chästuech, u hiig müeße hueschte, er hiig der Ate schier nid meh chönne zieh.

Aber Hiiri hiig gsiit: Fescht am Stäcke, nid lugg lah, 205 süscht hii mersch verspielt. U der Großatt sig emel blibe. Derno nähm Hiiri der zwüüt Stii vüre, pfüngli ne-n-i der Hang, wi wen-er ne brönnti u hiig wider brümelet. Ungeriinisch schmiiz er ne dry. U di Milch sig ufgspriißet un ubersch Chessi uspletscht, es sig grad gsi, wi we füürig Zungen uber ’sch Chessi us lälleti. Derzue sig der Stii wider im Chessi ume gschosse wi-n-e Wätterliich un es hiig g’runggußet u tonachset, mi sig schier ums Ghör cho. Wo-n-es so gspriißet u pletscht hiig, brüeli Hiiri: ‹Sorg, sorg! Mach nid, daß di e Platsch priicht, süsch bisch verchuuft.› Der Großatt sig zrugg gfahre bis a d’Wang hingere, es hiig ihm d’Haar z’Bärg gstellt. No lang ging hiig es i däm Chessi gieschet u g’wallet. Ändtlige hiig es si du gsetzt.

Du säg Hiiri: ‹So jez Hang am Arm! Jez giits ume letschte.› Der Großatt hiig der Äcken yzogen u d’Ohre verha, es hiig ne wäger gschüttet wi-n-es aspigs Luub. Hiiri nähm der dritt Stii i d’Hang, bitrachti ne u säg: ‹So, das ischt jez e glatte, dä giit de innet em Chragehäftli ahe!› Derzue hiig er d’Muutrümel gspannet u zsämegchlemmt, mi hätt chönne miine, er wett iim es Mässer i d’Bruscht stecke. Druf hiig er der Arm höch zoge u der Stii mitts i ’s Chessi gschlage... Das hiig e Mordschlapf ggäh, grad wi-n-e Kanunneschutz! Im Chessi inne hiig es afah wehbere u wehbere gar grusam erschröckelig. Em Großatt sigi wider alli Haar bolzgraduf gstange un er hiig Hüehnerhut gha uber e ganze Lyb ewägg. Wen es jez nid wä z’Änd gange, er wär säuft desus ghiit, das het er speter mängisch gsiit, un isch doch den e büümige Ma gsi. Nu... das Wehberen im Chessi sig du schwecher u schwecher worde, d’Milch sig gschiide u langsam e rote Schuum dertüruf cho.

206 ‹So›, säg Chalberhiiri, ‹es het ne! Un jez soll iine luuffe, so bhäng er cha u was er ma. Im Änggistii usse falle zwüü Dachstruuf zsäme u gly wird es de hiiße, dert sig iine z’gäje Tods gstorbe.›

Un eso isch es gsi. Wo men isch ga luegen u nahefrage, hets ghiiße, es hiig iine gähligen uberträit. U vo sälbem a het der Großatt wider chönne chäse, es het ihm nie meh gfählt.»

«Das ischt jez emel ou erschröckelig ggange», seit Sächeli u het e töiffe Schnupp to, «mi chönnt ein bigottlig bal förchte.»

«Jä, Chalberhiiri isch nid e lingge gsi», brichtet Tönel witer. «Wen iim es par Tuubi furtgfloge sy, het mes nume Hiirin müeße säge. E Tag oder zwe derna si sie scho ume da gsi. Wen iim e Chatz nid het welle blybe u Chalberhiiri isch derzue glüffe, wohl, die het si gliitig angersch bsinnt. Er het se-n-iifach ums Huus ume triit, i allne vier Eggen abgstellt un öppis derzue brümelet, derna isch d’Chatz blibe. U d’Wetzstiine het dä chönne zwägoschtere, we me so iine brucht het, isch d’Sägesse scharpfi blibe e ganze Tag. Ja, das ischt es Mäneli gsi!»

Mutsch, är het nöje nid viel derzue gseit. Er isch gäng no chützigen u pumpelrurige gsi u het biziten is Bett bigährt.

«Hüt hii mer jez afen uf den Acheren usse gfeetet. Di nächschti Riis zieh mer is de gäg em Wald zue, wo der Haas im Näscht lit. Warte si nume, di zwe Chüechliwölf, dene will i de no Stückli erzelle bis kene von ne meh darf e Schiihe zum Bett us strecke, verschwyge nachts e Tritt vorusetue. I gluube, Mutsch sig no fascht 207 der erger Gütterler weder Sächeli, wes iim scho düecht, e settige dicke Mürggel sött si emel nid förchte.»

«Versündige di nume nid mit dim Brichte», het ihm Lisi etgäge. «Mi söll nid miine, daß nüt sig, u spöttle chunnt nid guet.»

«I tue ja witer nüt spöttle, i säge nume, was i ha ghört brichte. Im übrige lahn i das sy, wi-n-es ischt. I wiis scho, warum i ne di alte Gschichtli brichte. Was nütze d’Vörtel we me se nüt brucht?»

Am angere Tag isch Lisi i d’Notfal go luege, wi-n-es Gottliebe gang. Wäg em Chüechle hets jez säuft chönnen ertrünne, u d’Hushaltig het Änni scho eleini möge gschütte.

Mutsch u Sächeli hätti i der Weid nide sölle rütte; aber es isch verdrüssig ggange u het nid welle rücke mit em Schaffe. Sächeli isch näbe me Roßerlestock am Bode ghocket u het fasch gsürmt: «Däwäg gstohn is nümme lenger us. Am Sunndi schleike mi. Weischt, was mer letschti Nacht ertroumt ischt? Es isch mer vorcho, i sig e Chueh u stang im Winterstal u sig mit eme Chötteli a d’Chrüpfe bunge. U du ghören i Tönele uf der Bühni obe säge: Dä Winter fuetere mer jez nüt weder Strübli. Dere hei mer no-n-e ganze zwänzgchläfterige Heustock. Statt Heu mache mer jez all Tag Sibe Barete Strübli ahe. Derno sig ’s Heuloch ufgange u si heigi afoh schütte. Aber statt Heu sigi Strübliträdle dertürab cho, nüt weder Trädlen u Trädlen u Trädlen e grüslige Walme! U du heige si afoh ihegäh un i Bare schoppe, groß tüfels Gablete bis es d’Bareseigel gchrümmt heig u der Chüechlischmutz schwallwys i d’Chrüpfen ahe glüffe sig. Un e Strübligstank sig zu de Barelöcheren us cho, es heig eim fascht uberschlage. I sig i d’Chötti ghanget u heig 208 welle springe, aber um kes Lieb vo Fläck chönne. Du heig i ne der Tusiggottswillen agha: Nume nümme Trädel, lieber wett i e Chrott ahewörgge. Aber alls Aaha heig nüt abtreit, Tönel heig gseit: ‹Worum bischt e Chueh gsi u hesch nüt welle weder Chüechli! Jez friß Trädel bis de gnietige bischt.›»

Mutsch hätt welle lache, aber ’sch Lache ischt ihm in es Glünggli voll Trüebsäligkeit gfallen u drinn ertrouche.

«Tschägge si mer gsi, das stimmt. I hätt nie kem Möntsche gloubt, daß ein e Sach däwäg chönnt erleide. Es geit mer prezis wi dir: I bruche nume d’Ouge zue z’tue, so gsehn i nüt weder Strübliträdel. Hüt am Morge hätt i es gnots vom Tisch müeße, go oben ab gäh. Meh weder für e gröschte Hunger bringen i nümmen ahe. Es isch nume guet, daß mer nid a’gchöttelet si u dervo chöi, we mer wei.»

Am Mittag hei di Chüechlihelde gluegt Chäsmilch z’erwütsche u d’Strübli verschleikts lo i d’Chuttetäsche wandere. Tönel ischt aber pfiffig gnue gsi fürsch zmerke u der Bös het ne gstüpft. «Aleh Manne, d’ihr näht eso nüt! Ässit, ässit, es si Chüechli gnue.» I eim furt het er se-n-agsträngt u derzue spitzbüebisch g’lächlet.

Nom Zimis si Sächeli und Mutsch no ne Rung desume kniepet. Si hei wellen usnutze, daß d’Mueter nid ischt ume Wäg gsi u chli welle mit Ännin tschänzle. Mutsch het ihm dröit, er tröhls uf d’Gaschteren uehe. Aber Änni het si gleitiger gchehrt, weder daß är gmeint het, un ungsinnet isch Mutsch sälber dobe gläge. Vo wäge Änni ischt e Bisse gsi u het Arme gha, u dä pfosiochtig Mutsch ischt ihm z’gstabelige gsi. Tönel u Sächeli hei ne toll usglachet.

209 Am Nomittag isch Lisi ou umen agrückt u het Bricht brunge, es sig mit Gottlieben uf guete Wäge.

Am Obe vorem Bettgoh isch me wider binangere ghöcklet u Tönel het umen afoh Unghüüregschichtli uftische, so sträng daß er möge het.

«Wo mi Urgroßatt het uf d’Lingliwiid welle zügle, isch dert alls i Grund u Boden ahe verhäxet gsi. Si Vorgänger het uf der Wiid ume la Stüd setze u Dachschärme druf abstelle. Er het däicht, d’Unghüürer hiigi de ou e Zueflucht u laji ihn besser erüeje. Gäb du der Urgroßatt ufzüglet ischt, het er schi vomene Kapiziner la birate. Dä hiig ihm du gsiit: ‹Öppis wirsch ne no müeße lah. Aber mir wiis so wohlfel mache wi mügli. We d’uffahrscht, jag es Gitzi vora, es giit der de minger hert a d’Bii.› Das hiig men eso gmacht; ’s wyße Gitzi hiig vora müeße. Wo-n-es ufs Gfähl uehe cho sig, hiig es ’s drümal z’ringetum dräit u derna sig es muustod gsi. Du hiig der Kapiziner d’Alp bsägnet u nachhär hiig me d’Unghüüreschärme chönne wägmache, es sig nie nüt Ungratsems meh vorcho.

Uf eren angeren Alp hii si de ging Übig gha mit ere Vürchue. Mängischt we si hii yta gha, isch de no-n-e Chue vorussen ume gsprunge, we si scho g’miint hii, es sigi alli dinne. Dere si sie de natechlet wi nid gschyd, bis si tropfetdräcknaß gsi si. Ungeriinischt isch schi ne albe wägcho, wi we se der Bode gschlückt hätt. U we si de i Stal si ga ihri Waar zelle, het ne de nie es Huupt gfählt. De hii si de gmerkt, daß si wider si tschööplet worde.

Iismal sigs ne du grate, di Vürchue zur Stallstür y z’jage. Du hiigi si scho gfrohlocket, jez hiig me se-n-ändtlig. Aber wi isch es du gange? Vor ihren iigeten 210 Uuge sig das Tier zsämegschmuret u chlynner worde. Un ungeriinischt sig es zum Schoorloch usgschloffen u furt gsi. Es angersch Mal hiige si se chönne i d’Chuchi ihe spränge. Aber vo dert hiig si ne chönnen i d’Stuben ihen etwütsche u hiig e Flug gno zum Pfäischterlüüfterli us. Zletscht hiig me si o nüt meh gwüßt z’hälfe u sig der Kapiziner ga riihe. Dä hiig du i d’Türschwelle es Loch bohrt u di drii höchschte Nämen yzäpft. Derna sig si du bannet gsi u nie meh ume cho.»

«Ohni Zwyfel», het Tönel chäche bhoutet, «’s grüene Manndli im Grathüttli u der Winterchüejer uf der Schinglenalp hii si emel o möge balche.»

«He wie: Im Grathüttli isch z’zitewys es grüens Manndli umgange. Du chömen iinisch zwe Sennen un es par jungi Miitschi vo der Lüderechilbi hii. Wo si bim Grathüttli verby chöme, siit iine: ‹Wär ächt da inne nüt z’erwütsche für e Naabrang? Öppen e chli Suuffi oder es Gleseli Schnaps? Si si erscht geschter abgfahren ufs unger Läger u hii vilicht no nid alls furtzüglet. Chömit, mir wii ga naheluege.› Uf das hi sigi di junge Lüt i d’Stuben ihe, u hiigi ’s Gänterli usgfirmt. Du säg es Miitschi ungsinnet: Eh, we jeze grad ’s grüenne Manndli chäm! U dermit springi alli use. Wo das Miitschi umelueg, stang ’s grüenne Manndli znächscht hinger ihm zuehe, u streck d’Hang gägen ihm us. Du sig e Tschuder dür is gfahre, äs tüei e Göiß, wi we mes am Mässer hätt u fall desus. I cha nümme säge, wi lang es vo däm nahe sig chrank gsi, aber emel lang.

Uf der Schinglenalp isch de der Winterchüejer cho. 211 Iinischt ischt emel gäg em Herbscht zue no schön Wätter gsi u viel Gras gwachse. Unger denen Umstände isch me du lenger uf der Alp blibe, weder anger Herbschte. ’s Sälb ischt aber du em Winterchüejer nid am Ort gsi. Es het z’Nacht afah urüejig wärden i der Hütte. Das hiig ghornet u gchuttet u gflüügaschtet gar usöd. Am Morge druf säg em Zuetryb sis Buebli: ‹Eh, hinecht ischt es großes Huuri (Eule) i der Stuben ume gflüderet u het uf Senns Huuteladen abgstellt!› Du säg der Senn: ‹Ufpackt enangerena. Der Winterchüejer isch da u wott is nümme tole.› U no der glych Tag sig me gäg em Tal zue.»

«U mit söttigem hei d’Kapiziner möge gfahre?» Sächeli hets fasch gar nid chönne gloube.

«He ja, mir het mes emel so gsiit. Mit em Tüfel wüsse die halt besser Bschiid weder üseriin iifältige Tropf. Im Äntlibuech innen ischt iine, dä cha gstohlnigs Guet umetrybe nüt schönersch. We iim e Hung furtluuft oder öppis gstohle wird, brucht me’s nume däm z’säge, de chunnt me wi-n-e Schwick wider derzue. Dä macht de d’Schelmen u anger schlächt Lüt z’traabe.»

«Im Eriz äne», isch Tönel wiiter gfahre, «dert het e Chnächt dinget gha, u wo’s ihm e chli erliidet ischt, luuft er ne furt. U doch hiig er em Chüejer i d’Hang versproche gha, er well de blybe u ne nid öppen aschmiere. Un jez wi giits du? Wo der Chnächt nid umechunnt, nimmt der Senn der Wäg unger d’Füeß i’s Ändtlibuech ubere. Na driine Tagen isch der Chnächt doch ume da gsi. Aber was het er du dervo gha? E gschwullni rächti Hang, wo bruun u blau glitzeret het u Finger wi Tannzapfe. Es sig ihm nöje nützer gsi, er hiig rächtzittig umgchehrt, es hiig ihm scho welle gäg em Härz zue cho.

212 U ganz ähnlig isch es ere Jumpfere gange im Riedmattli hinger. Die het o gmiint, mi bruch nume z’verspräche, halte chönn me de, was me gärn well. Die ischt o vorume gwehrt worde, wo si ne drus gstellt het. Mit eme hiibblaue Bii sig si du umen agstange u froh gsi, daß me se umegnoh hiig.

U Schwängelibärg-Danis Mälcher het o erfahre, gäb me d’Lüt ungstraft darf hingerem Liecht dür füehren oder nid, wo-n-er furtglüffen ischt u derfür di ganzi Nacht het müeßen im Gränechewald zringet um trabe, bis er vor Angscht bachnasse worde u vo Sinn ghiit sig... Un i mueß’s säge: We mersch iinen e so liid miech, i gluub, i borgeti-n-ihm o nid lang. I wüüßt o no iine, wo settigne Kärlipurschte usufer hottume miech.»

Mutsch u Sächeli hei däm Brichte mit offeten Ohre zueglost u si stiller u stiller worde. Mutsch het no probiert d’Mulegge z’verzieh zu mene spöttische Lächle, aber es ischt ihm vergrote. Är u Sächeli si ganz verschmeiet gsi u froh, daß si sälbzwöit hei chönne schlofe.

«Hesch ghört», seit Sächeli, wo si näbenangere i ihrem Charhuus gläge sy. «Är wär imstang u miech ein öppis ane. Emel i troueti mer nümme rächt furtz’loufe.»

«Es ischt allwäg e Teel Lugiwärch derbi; Tönel ischt e Fuchs», erchennt Mutsch, «aber wüsse cha me richtig nie, was es ein chönnt gäh. Es isch mit settigne Sache nid z’gspasse. Wen er nachhäre zum Kapiziner ihe gieng, wär es mer gwüß nid meh grad ganz wohl. Uf Tönels Gstürm gäb i nid öppe der Huuffe; aber i ha halt sälber o scho afe so Sachen erläbt. Sälb Summer, wo-n-i z’Grüngen inne zuetribe ha, het si dert eine mit ere Sägesse wüesch gschlitzt, u mi het ihm ’s Bluet nid chönne gstelle. Füürschwumm u Spinnhuppele hei nid möge 213 vermache gnue. Du louft ou einen ab gäg em Länder zue. U wi-n-er ischt am Ort gsi, uf d’Minute, ischs Bluet gstange. Seligs git ein z’däiche.»

Morndrischt isch Sunndi gsi. Nom Jagen u Mälche hei si Mutsch u Sächeli angersch agleit u gseit, si gangi e chli i’s Chemmeribedli hingere.

«Vergässit emel de nid, brav Chemmeriwasser z’triihe», het se Tönel gfuxt, «es söll gar Appedit mache. Lisi cha-n-ech de morn wider e Portion früschi mache, d’ihr müeßt doch de ou wüsse, wi-n-ihm di Verhabne grate.»

«Z’erscht wei mer jez afe di alten aheschwäiche», het Mutsch brummlet, u suur drigluegt. Dermit si sie gstabet.

«Ha ke Chummer», lachet Tönel. «Höchschtes chöme si de tüechtig gstüberet hii.»

Im Chemmeriboden inn isch es luschtig ggange. Chüejer si do gsi, Chnächten u Meitschi; es het ghaseliert u tanzet. Aber Mutschen u Sächelin het es Binöggeli vorzoge. Si hei Bikannti troffe u si gradeinisch mit de Charte i de Fingere hinger ere Moß ghöcklet. Afangs ischs ne glüffe, wi gwünscht. Si hei Gfehl gha u d’Gägepartei het di erschte zwo Moß eleini müeße zahle. Natürlig isch dä Vergäbe-Wy dene Chüechlimanne glatt ache grütscht, un es isch ke ewigi Lengi ggange, si sie scho ghörig trüeglet gsi. U wi-n-es de geit: Notinoh het es se-n-afoh hasse u d’Gägepartei ischt obedruf cho. Sächeli het d’Charte nümmen im Chopf gha u Mutsch albeneinisch vergässe z’schrybe u lo i d’Charte gugge. Däwäg isch di Sach bilängerschi schlächter ghottet. Mi het afoh Chritze häiche, u gäb me fertig worden ischt, het es tüechtig z’branze gäh. Zletscht hei Mutsch u Sächeli 214 bim Zale müeße Band houe. Wo si gäge hei zue si, isch es scho chydigi Nacht gsi. Der Wy het guete Grif gha i ihrne Chüechlimägen inne. Si hei gstülperet un überwinglige g’näiht mit ihrne Beine, es ischt öppen es arigs Luege gsi.

Mutschen isch der Chamme gwachse gsi. «Neinis gwüß gangen i ume zu Buembach-Tönele — go — Chüechli mürpfe. Minetwäge mach er mit mer — was er well. U wen er mi — läbig tät schindte — Chüechli frissen ihm — keni meh. Die Hagle si mer — jez afe verleidet gnue, ää!»

«Jä, u we... u wen er de zum Kapi... Kapiziner geit, un is loht z’tod bäte oder... oder süscht öppis atuet! Gschyder isch es doch, mir gangi ume zue-n-ihm.» «So gang... i chume nümme — i mache mi drus zum Loch us.»

Längstück hei si de mit Schnuppen u Verstelle z’tüe gnue gha. Si hei enangere gfüehrt. Albeneinisch si sie z’sämepletscht u hangkehrum wider usenangeregfahre; es ischt uf u zu gange wi-n-e Handharpfe.

Bim Buembach Wald vor, wo si linggs ab sölle hätti, hei si no-n-e Rung zsäme gstürmt u tampet. Sächeli het hei welle u Mutsch furt. Aber Sächeli het nid eleini hei dörfe u Mutsch isch lieber nid eleini furt; er het nüt meh Härz gha weder Sächeli. Ändtlige het Mutsch Sächelin mögen uberort bringe, u si loufe. Du schießt ob nen-e Wiggle us de Tannen use u weißet gar mörderlig. Wider het Sächeli agsetzt für umz’chehre, es het ne tschuderet. Aber: «Nüt do, jez göh mer!» chyschteret Mutsch u louft zue. Wohl oder übel mueß Sächeli o nohe u wider stülpere di Zwee dür di stockfeischteri Nacht us. Wyter vor im Wald ischt e Stapfete cho; Buembach-Tönels 215 Weid het dert ufghört. Mutsch louft ufs Grotwohl druf zue, het aber ke Stich meh gseh. Eismols stoglet er schi ame-n-e Stei oder a re Würze, u chunnt i ’s Springen u Gheie. I allem Gheie uberchunnt er e greebelige Schutz (Stoß) a d’Stirne u tuet e Päägg wi-n-es Uvernünftigs. Es het ne ghudlet am ganze Lyb un ihm Zäng zsämegschlage. U du ischt er afoh springe, so sträng daß er möge het. U Sächeli uf u nohe. Ihn hets o ghudlet, no schier erger weder Mutsche. Si hei drusgstellt, wi we se der Schwarz näh wett, un es par Mol het es se-n-uberrieschteret, wi we si vom Himel ahe chämi. De si sie de uber enangeren uberepürzlet, wider ufgschosse u witer pächiert, hei d’Gringen agschlage, d’Gsichter gschundte, d’Finger verchraallet u d’Chleider verschrisse. Däwäg isch das ggange dür Wald u Studen us, bis si vo Ote gheit si u nümme witer möge hei.

Lang gäng het kene kes Wörtli chönne säge, u si numen am angere gha, so fescht, daß er chönne het. Ändtlig chychet Sächeli: «Was — hets — der jez — emel o — ggäh?»

«He... hesch... hesch du ne de nid gseh, der Geißbock mit de füürige Hörnere?»

«E Geißbock, jo! Wo-n-i zur Stapfete zuehe will — steit er bolzgraduf gägemer u — schießt nommer! — Grad mitts a d’Stirne — het er mi preicht. Es het mer fasch ’s Hirni verschüttet. — I ha nid — chönne näbenume ha! I ha ne z’lang nid gseh. — Erscht wo-n-i der Mupf gspürt ha — gseh ne du: Zwöi füürigi Ouge — längi, füürigi Hörner — un e grüslige, schwarze Bart. — Oi — Oi, wi tuet mi das schmirze. Gryf, wi-n-i gschwulle bi!»

216 «Lue jez, lue jez», jammeret Sächeli. «Hättisch mer gfolget. I has gäng däicht, es gäb is de öppis. Wärisch minger verwägene gsi. Wär weiß, gäb mer jez no gsung u grächt dervo chöme. We mer nume scho deheime wäri!»

Wo si wider möge hei, si sie ufgstange u hei der Buembach-Hütte zue zalet. Aber si hei no mängi Schlängge müeße mache, gäb si se funge hei. Weiß der Heer, wo si dürhar umegcheßlet sy. Ersch no Mitternacht si sie heicho.

Tönel isch ne cho uftue u zündte. Mutsch het e grüsligi Bülen a der Stirne gha; es isch Bluet agschosse gsi.

«Hescht öppe mit eme Giißbock gstoße oder het di e Wider gmupft, daß d’es settigs Müßi hii bringscht?» lachet Tönel.

Sächeli u Mutsch hei bloß enangeren erchlüpft agluegt. Gseit het kene nüt druf. Si hei jez vermuetet, wär ne der Geißbock agreiset heig.

Morndrischt hei si Chatzejammer gha, weiß Gott, wi-n-e struube, tigerete. ’s Umeschütten isch ne gäng z’vordrisch gsi. Un i der Verfassig hätte si sölle Chüechli ässe, huuh!... Chüechli! Du foht bim Tisch Mutsch eismols afoh sürme: «Gäht mer e chli schwarze Gaffee un es Schnäfeli Brot. Lieber will i vergäbe wärche, weder no es enzigs Chüechli.»

«He nu», seit Tönel, «i ha no so halbersch vermuetet, es chönnt eso cho. Wi der wüssit, wär i-n-ech jeze ke Lohn schuldig, d’ihr müeßtit mer vergäbe wärche bis im Herbscht. Aber i will n-ech ’s Yse nid z’hert zuehe lah. Dir hiit jez euji Schmäderfräsigi scho chli abverdienet. 217 We der ech guet stellit u d’Sach rächt bsorgit, so will i de glych mache, daß der chüüt gsi. Ganz so viel, wi angerne, wo nid miine, si müeßi ’s beschten alls g’ässe ha, cha-n-ech nid gäh; das wärdit d’er bigryffe. Aber öppe was rächt u billig ischt, müeßt d’er ha. Das söll es Wort sy.»

Uf das hi hets dene Chüechliwölfe gwohlet u Tönel het keni uschire Chnächte gha an ne. Sie si emel speter ou no zu-n-ihm cho hälfe chüejere. Aber «Chüechli gnue» hei si-n-ihm nie meh ygmärtet. Si hei Chüechli gnue ubercho gha.

Simon Gfeller

Em Hag no

Inhalt

Chüechli gnue!