John Brinckman: Dat Brüden geiht üm

Anzeige. Gutenberg Edition 16. 2. vermehrte und verbesserte Auflage. Alle Werke aus dem Projekt Gutenberg-DE. Mit zusätzlichen E-Books. Eine einmalige Bibliothek. +++ Information und Bestellung in unserem Shop +++

John Brinckman

Dat Brüden geiht üm

Dor was een Dörp in 't Mäkelbörgsch, un in dat Dörp was een Krog, un in den Krog güng dat grell un lustig tau. Du möst man glik weeten, dei hüllen dor Austköst; un de Eddelmann von dat Dörp, wurvon dat di glik väl wäsen möt, wur dat heeten deit, de Eddelmann, wat een richtigen Eddelmann un keen sonn Puttjunker was, de den lütten Mann nich dat Witt in sin Ogen günnt, de hadd twee Tunnen Bier un dree Lechel vull ludder Kuurnbrannwin un keenen Druppen Tüffkensnaps mang in den Krog schickt för dei Lüd ut dat Dörp.

Hans Jochen, den B'ron sin Kutscher, un Louis, de Kammerdeiner, un Liesch, den Teigler sin smuck Diern, wiren ok dor; un all dei Knechts un Dierns ut dat Dörp un von 'n Hoff, de Grotknecht un de Lüttknecht, dortau de Wäwer un de Smidt, dei beiden Hoffbuern un all dei Dagläuhners mitsamst ehr Frugens. Lisettchen œwerst, de Kammerjumfer, was nich dor; de tröck sick mit den Kaffschriwer un hadd meent: »Nee, mang das ordinäre Volk gäb' ich mich nich mang; das bün ich mich nich am Sinn!«

Dei Jören wiren œwerst all tau Hus un tau Bedd bröcht, denn dat was all lang nachtslapen Tit un wit hinner elben. De blinn Klas von Krakwitz späl de Fiedel, un Hanning Klauk blös de Klarnett, un Lurwig, den Wäwer Nuttel sin Jung, strek den Baß; he meent, dat kem em bi, wil he Sünndags dei Belgen pedden müßt. Dei Lichters up den Aben un up dat Schapp hadden all Oesels as lang un dick as Poggenstöhl. Dei hadden all dree Veertürsch danzt un 'n Küssedanz un Katt un Mus. Dor wiren weck all leidig scheef, un Hinrich Pank, den Smidt, sin krumm Snut was all sau gläuendig, dat he se up den Amboß sülben hadd grad smäden künnt, wenn de oll Knaken dat man noch hergäben hadd. Louis, de Kammerdeiner, was alleen verdreitlich. He was de Kater wäst, as sei Katt un Mus danzten, un dorbi hadd he sick 'n Ramm in de linke Wad danzt, sau dat he de Mus nich hadd gripen künnt un sei em all wat lacht hadden. Dat hadd em krepiert; un wil he nu den linken Been nich recht rögen künn, sett't he sick achter 'n Aben un slöp.

Oewerst dei annern hadden noch lang nich nog; dat Bier was noch lang nich all, un dor was noch 'n heelen Lechel vull Brannwin nah. Hans Jochen, den B'ron sin Kutscher, danzt mit Liesch, den Teigler sin glau Diern, vör. Dat was een strammes Mäken, kann 'k di seggen. Sonn Poor Külpen in 'n Kopp un sonn Poor Waden! Nee, ick segg di, du haddst di ok in se verleiwt, wenn du se den Abend seihn haddst, as ick dat dan heww. Hans Jochen let œwerst Liesch gor nich ut de Hand un slög ok keenen Danz œwer. Klock nägen hadd he all sinen Rock afsmäten, un sin rod West was achter all sau swibbendig natt, dat du se haddst utwringen künnt. Denn dat was dor sau heit un sau väl Stoff un Tobacksrok, un sei danzten sick sau neg up dei Hacken, un dor was man sau wenig Ellbagenrüümd, de gnedig Fru hadd woll Slag un Unglück krägen, hadd se dor rinne müßt. Liesch makt sick oewerst dor gor nicks ut; se hadd mit Hans Jochen dörch Dick un Dünn un Rok un Smok bet Maidag danzt, wenn dat hadd sin müßt, se wüßt woll, worüm. Hans Jochen slög sick œwerst an dei strammen wittleddern Bücksen, dat dat man sau knall, un röp: »Na, nu noch 'n Schottschen!« Un dei Dierns juchten un krieschten; man dei Kierls drünken ierst noch 'n Sluck, un dunn güng dat wedder los, hest du mi nich seihn, un müchst du woll noch eens, un alle fif Minuten schrit Hans Jochen: »Solo, meine Harren!«

Dor was œwerst noch een Stuw dicht bi, dor was 't akkrat sau heit; up den eeken Disch stünn 'n groten Kros vull Bier, un dor seten üm den eeken Disch fif olle Kierls un snackten klok: von Merika, un wur de Rogg œwer Johr slicht lauhnt, un von de Tüffken un den Rapp; von dei Türken un Kosaken, un wat sei Swanken verlägen Johr doch den Kopp in Bützow afslagen hadden; wur flinking de Preister up de Kanzel afläsen künn un dat Hans Jochen nu doch tau Pingsten Hüsung kriggt, man bi dei Kutschpir bliwwt; wur flidig de gnedig Fru mit den Kandaten bädt un wur lütting se dei Botterstichen för dei Knechts maken lett. Dat œwerst säden s' all, dat de B'ron grad sonn gauden Kierl was un dat he ok grad sonn Woort up de Näs hadd as sin selig Vader, de Majur, as he noch läben ded. Alleen œwersten Jürrn, de Scholmeister, de ok Flicksnider was un den B'ron alle Vullmaand dei Hoor sniden müßt, snackt am kläuksten un meisten von sei all. He hadd man ne piepig Stimm, künn œwerst gefährlichen dormit lostuten, wenn he wull, un den Willen hadd he. Sünst was 't 'n ganz kloken Kierl un hadd väl Wissenschaft un Welterfohrung – de Hoffbur Milhahn meent dat wenigstens ümdes, dat he jümmer noch eens sau hell un christlich süng, wenn he wüßt, dat de gnedig Fru in ehren Stohl up dat grote Chur grad œwer de Orgel satt –, he künn ok dat Grot Eenmaleen butwendig ut den Kopp vörrwarts un rüggwarts un den Katechismus bet an de Hustafel, man bet tau 't Semnor hadd he 't nich bröcht, denn dat was tau sin Tit noch nich wäst, un dorüm künn he ok dei Semnoristen nich utstahn.

As nu dei fif ollen Kierls sau üm den eeken Disch seten un klok snackten, dunn säd Christopher Klocksien, de anner von de beiden Hoffbuern, tau den Scholmeister: »Hür mal, Jürrn, nu will ick di mal wat seggen, nu is mi nahgrad sau tau Mod, Jürrn, as mücht 'k een von din ollen Läuschens hüren. Wat meenst du dortau, Broder?«

»Ja, Scholmeister, dat dau du man!« säd Michel Milhahn, de Hoffbur, un Krischan Nuttel, de Wäwer, de säd dunn ok: »Ja, dat kannst du man daun! Sparr di man nich lang! Ran an 'n Diestel!« Hinrich Pank, de Smidt, wull dunn ok noch wat seggen, œwerst he kreg dorbi sonn Hickup, dat he dat nich rut kriegen künn un leiwer bi sick behüll.

»Je, dat is all sau, as dat is!« meent dunn Jürrn un langt sick den Kros herœwer un pliert mit dat een Og rinne.

»Na, ick weet all, wur dat is«, röp dunn Christopher Klocksien, »de Schütt is all wedder taufallen. Lüttmannsch, mät Se doch den Kros mal wedder vull!«

Lüttmannsch, den Kröger sin Witfru, de de B'ron den Krog laten hadd, as ehr Oll verlägen Gallen storben was, ded dat ok; un as Jürrn nu sin Pip stoppt hadd, dunn harkt he sick ierst eens un säd: »Na nu, dat Läuschen von den Hasen un den Swinegel up de Buxtehuder Heid kennt ji woll all?«

»Wur se weddlöpen, meenst du, Broder, un wur de Swinegel den Hasen dot löp – ja, dat hest uns all dreemal vertellt!« säd Nuttel.

»Na nu!« röp Jürrn dunn, »œwerst dat Läuschen von den Voß un den Swinegel, un wur dat Brüden ümgüng, kennt ji noch nich.«

»Nee«, säd Christopher, »dat Läuschen von den Voß un den Swinegel kenn' wi noch nich; scheet man los, Broder!«

Dat was in 'n Harwst kort nah Martini. De Morgen was dakig, un de Nuurdost blös scharp un kolt œwer Saat un Brak. Dat Lof was meist all rünner von dei Böm, un dei poor Bläder, dei dor noch an seten, segen sau leg un elennig ut as Waddick un Wehdag' un Lüd, dei nich läben un nich starben kœnen. Dei hogen Dannen in 't Holt ruschelten frustig un schüdden dei Däudruppen von sick af as de krank Möller dei Blotilen. Stotwis flög de Wind dwas œwer de Brak sau dull un blind as 'n Spann Pir, dat mit isern Ägen dörchgahn is. De Saat was meist all rin in 'n Acker, Raps un Weit un Rogg, un deelwis all recht schön uplopen. Dat hadd up de apen Rüümd düchtig ript, un as de Sünn an 'n Häben rüp kem un dörch de Dak brök, blinkert de Wisch; man richtig froren hadd dat noch nich. Doch seg de Luft sau kopprig ut un let sick sau swär an, as ob dat woll hüt odder morgen Snee gäben schüll; un de Sünn kek sau sur un gnittig as de ful Meiersch, de morgens vör Däu un Dag' nah de Rägel möt. Dat was man still un eensam buten up dat Feld, man dat de oll hungrig Kreih, de dor achter up de Wid bi de Margelkuhl satt, mennigmal karkt. De Scheper hödd sin Schap hinner 'n Öwer, un Wasser hadd den Swanz mang dei Been stäken un seg nahdenklich bald dei Schap un bald den Scheper an, as wenn he dat man bloß weeten mücht, worüm de Scheper upstäds jümmer sau tidig utdrew; Foder för 't Veeh was œwer Johr jo nog in dei Schünen, un dree Arwtenmieten stünnen jo ok noch buten bi den Schapstall. De Scheper knurrt ok bi sick sülst; he hadd sick sau giern ne Pip anstickt, un nu pinkert he all ne klockendige halw Stund' un hadd sick all den linke Dum blödig slahn, œwerst de entfamige Swamm wull abslut nich fangen, he mücht em nu ünner den Steen leggen odder baben. »Wenn 't nich bottern will«, säd he vull Boshaftigkeit, »denn bottert dat nich, un wenn man dor ok in spigt!«

Dor was œwerst achter bi dei Butensläg, wur dat Holt stünn, een langen un dichten Dannenrämel, de noch nicht tau Bohnenstaken utschächt't was, un in den Dannenrämel was een Dahnenstieg, un in den Dahnenstieg dor ruschelt dat, as wenn eener, de nicks Gauds vörhett, up Söcken sachting de Trepp dal slickt; un dat was de Voß, de güng vörsichtig dörch den Dahnenstieg un kek rechtsch un linksch nah dei Dahnen rup, ob sick dor nich 'n Kramsvagel odder 'n ollen Schacker in dei Snären fungen hadd. Oewerst de Kramsvœgeltit was all vörœwer, un dor hadd sick ok gor nicks mihr fungen, nich mal ne oll Meesch odder Holtschrag. Vagelbären hüngen dor woll noch in dei Dahnen, man keen Vœgel nich. As de Voß nu de letzte Dahn seg un dat dor nicks in was, dunn säd he verdreitlich: »Na, wat nu?« Vöß hebben œwerst anschlägsche Köpp; sau besünn sick denn ok min leiw Voß nich lang un güng den Dahnenstieg ganz tau Enn. Dor stünn he still un makt ierst dei Uhren spitz un hüll den Kopp un den rechte Vörbeen in de Högd un blew sau ne ganze Tit stahn un lurt, ob sick dor ok buten wat up dat Feld rögen ded. As dat nu œwerst dor buten all still blew un nicks nich sick rög, wat 'n vernünftigen un ümsichtigen Voß hadd stutzig maken künnt, dunn kek he achter 'n Busch vörsichtig up den hakten Acker; un as he ok dunn nicks hürt as den Wind, de dei hogen Dannen schüddt, un de oll hungrig Kreih, de dor achter bi de Margelkuhl up de Wid satt un karkt, un as he nu ok nicks seg, he mücht kiken, wohen he wull, as den Scheper un Wasser un dei Schap wit af achter de Bäk, dunn grint he sick un füng an, buten vör dat Holt den Dannenrämel up un dal tau lopen, un dorbi hüll he den Kopp dichting an de Ierd, as ob he wat verloren hadd, wat he wedderfinnen wull. He wüßt woll, wurtau dat gaut was. Dat durt ok nich sau lang, dor wüßt he, wat he weeten wull. Un nu güng dat mit em in den hakten Acker rin, jümmer forsch vörwarts, jümmer mit de Snut an de Ierd, grad up den groten Weitenslag los. Sau güng dat ne ganze Tit idel flinking un swinning; œwerst up eenmal stünn de Voß still un dukt sick dal, as wenn he vör 'n Kopp schaten wir, un blew sau still ünner 'n groten Graswrosen liggen, dat Leverentzen sin Kind hadd œwer em wegstigen künnt, ahn an sau wat tau denken as: hier is dat nich recht richtig in 'n Busch. Dorup höw he sachting den Kopp un kek scharp tau, un hest du nich sehn! sprüng he up un sprüng he tau un hadd minen leiwen Hasen bi dei Flünken un bi dat Gnick. De Has, de dor in de Fohr lagg un slöp, verfihrt sick nich schlicht, as he den Voß sin scharpen Tähn an sin eegen Görgel föhlt. He quiekt gefährlichen up un makt dree muurdsche Sprüng, üm den slimmen Gast lostauwarden. Alleen œwersten dat hülp alltausam nich, de Voß let nich los, un dat durt ok nich sau lang, bumps! dor lagg de Has stif un dot un blödd pieplings an Gnick un Görgel. De Voß lickt sick dunn dat Mul un grint sick ganz häßlich, sau dat du all sin scharpen Tähn haddst seihn könnt, un säd: »Dat schadt di gor nicks, dat di frieren deit; worüm hett din Vader di keen Fusthanschen köfft; slap du 'n annermal mit apen Ogen, Schapskopp!« Dorup sett't he sick bi un fratt un fratt, dat em de Keek schümen ded. He hadd 'n gauden Apptit un künn ok düchtig wat laten; man den ganzen Hasen künn he doch nich œwer warden. As he nu nich mihr künn, dunn gröw he sick een deepes Lock, un dor ded he all dat rin, wat von den Hasen œwrig bläwen wir, Hut un Hoor un Ingedöm, Fleesch un Knaken. »Spart 's in der Zeit, da habt ihr 's in der Not! Morgen is ok noch een Dag!« säd he un schüdd dat Lock vörsichtig wedder tau un läd eenen groten Graswrosen drup, sau dat nicks dorvon tau seihn was. Nahsten kratzt he noch dei Blotspören weg un säd tau sick: »Vörsicht is tau allen Dingen gaut!«

As he nu sau sin Sak orig bestellt hadd, dor was em sau woll tau Mod as 'n riken Mann, de dusend Daler tau fif Perzent säker tau Stadtbok hett indrägen laten. Dorup sett't he sick up sin Achterbeen un kek nah den Scheper herœwer, de achter de Bäk sin Schap hödd, un dacht bi sick: »Den Scheper sin Gäus möten nah dissen ok bald fett nog wäsen. De een grau Gant steckt mi leidig in dei Ogen; ick kann em gor nich vergäten. De was, as sei den Rogg sneden, all ganz gatlich; wat de woll upstunds pummlig worden is. Na, wi kœnt jo morgen odder œwermorgen Nacht mal tauseihn, wat sick dorbi daun lett. Weeten mücht ick man bloß, wur den Scheper sin Wasser det Nachts slapen deit; dat is een entfamigen Hund. Ick schüll man bloß sau väl Murr in Tähn un Knaken hebben as min Unkel, de Wulf in Polen; ick wull juch wat anners wisen!« As he dat bi sick denken ded, dunn kem dor de Postwag up de Landstrat führt, un de Postljon blös sin Huurn, as he vör dat Dörp kem. Min leiw Voß verfihrt sick nich schlicht, as he dat Huurn hüren ded. He dacht glik an 'n Jäger un dei Hunn', un sonn Jagdhuurn künn he up den Dod nich verdrägen. He was ok flink in 'n negsten Graben rin un kek vörsichtig œwer de Grabenbuurt. Nu würd he woll glik gewohr, dat dat man 'n Posthuurn was; œwerst de Schreck was em doch sau unbeseihens in de vulle Mag schaten, dat he Bukknipen dorvon hadd un sick ne ganze Stot verpusten müßt, ihr em wedder spaßig tau Mod würd. Dorup säd he tau sick sülst: »Bäter is bäter, un Unglück slöppt nich! Ick will dat doch man leiwer sau maken as de Fläuh, de säd: Ost un West, tau Hus is 't best! un sprüng von Vader sinen Smärstäwel in Moder ehren Unnerrock. Ick gah nu tau Hus, un dor will ick 'n bäten utslapen!«

Dormit makt he sick up den Weg torügg nah sin Lock, un dat was nich wit von den Dannenrämel af, wur he rute kamen was. As he nu sau an de Grabenbuurt lang löp, kem he an de Margelkuhl vörbi, wur de oll hungrig Kreih up de Wid satt un karkt. Dat Margellock was vull Water, un dor söp he ierst eens, denn he was von dat väle Gäten döstig worden. Mitdes hürt he sick dor wat rögen. He kek scharp hen, wat dat woll wäsen künn – un richtig, dor satt de Swinegel achter 'n Duurnbusch an 'n Öwer un gnagt an 'n Musknaken. De oll Swinegel schin dorbi sau vergnögt, dat Posthuurn inkumdiert em ok gor nich 'n bäten, schonst dat noch jümmer von dat Dörp herœwerklüng. Den Voß seg he woll; man he ded sau, as ob he em nich seg, wil he mit sonn Oort Lüd nicks tau daun hebben mücht. Dat argert nu den Voß ganz gruwelich un luddermäßigen. He künn dei Swinegels sau nich utstahn un hadd dree dägte Gründ' dorför. Ierstens schöt de Förster nie nich keen Swinegels; tweitens güng de Swinegel em, den Voß, jümmer ut den Weg; un för 't drüdd künn de Voß sinen Arger dorœwer, dat he sick sau unnütz œwer dat Posthuurn verfihrt hadd, nich sau drög dal slucken. Dorher säd de Voß tau sick sülst: »Töw, Broder, di will ick 'n bäten Solt up de Brad streugen. Du kümmst mi grad tau Paß!« Dor nu œwerst de Voß von Natur 'n kloken Racker is, sau güng he sihr fründlich nah den Swinegel ran un säd tau em: »Gauden Morgen, min leiw Swinegel! Süh, ok all up de Been? Na, wur geiht di dat denn upstunds? Du ettst jo woll gor ne Muskül! Je, dat lat 'k mi gefallen. Ick meen, ji Swinegels läwt man bloß von Maddicken un Roßkäwers. Nee, sau wat läwt nich!« – De Swinegel säd nicks wider as: »Schön Dank, Voß!« Wil he œwerst den Voß dörchut nu ganz un gor nich trugen ded un 'n vörsichtigen ollen Kierl was, sau tröck he Snut un Bein 'n bäten trügg un makt sick 'n lütt bäten krus, sau dat he up allen un jidwern Fall prat was. De Voß kem dunn noch eenen Schritt neger, kek den Musknaken an un röp: »Nee, sau wat läwt nich! Süh, süh! Musschinken heww 'k lang nich pröwt. Giww mi 'n Happen af, Swinegel!« – »Du sühst jo, dat dor nicks mihr an is, Voß!« säd dunn de Swinegel un makt sick noch 'n bäten kruser. – »Oh, 'n bäten ward dor doch woll noch an wäsen, man just sau väl as ne Mündpröw«, meent de Voß, un dorbi bückt he den Kopp dicht an den Swinegel ran, as ob he den Musknaken noch eens nahsöken wull. Oewerst he ded man sau, üm den Swinegel lichter tau beluren. As he nu glöwt, dat de rechte Ogenblick dor was, dunn dreiht he flink den Kopp rüm un wull den Swinegel mit sin scharpen Tähn nah de Görgel gripen. Oewerst min leiw Swinegel was ok nich ful un noch flinker as de Voß. He rull un wünn sick tau 'n dichten Klugen tausam, sau dat sick de Voß an sin spitzen Stachels Snut un Tung blödig stödd. »Dunner Wäder, entfamige Swinegel!« schreg dunn de Voß un schnöw un speg un wischt sick mit dei Poten dat Blot von de Snut af, »dat schall di dür tau stahn kamen! Wist du di glik apen maken un gaud Wüürt gäben – süst mak ick di dot!« – De Swinegel was œwerst nich sonn Oß, blew liggen, as he lagg, un dacht bi sick: »Ward 'n Narr wäsen!« De Voß güng dunn üm em rümme vull Gift un Gall un idel Boshaftigkeit; man he künn em narrens ankamen von wägen dei välen Stachels. Dorup sett't he sick up dei Achterbein, kek den Swinegel mit gräsig Ogen an un sünn nah, wur he em am besten an Liw un Läben kamen künn. Tauletzt hadd he 't utfunnen. He güng dicht up den Swinegel tau, söcht sick dei drei längsten Stachels, dei den Swinegel ut den Puckel rut stöken, föt dei mit sin Tähn recht schicklich un vörsichtig an un tröck sau minen leiwen Swinegel, de sick bi sick sülst wunnern ded, wur em dat noch verlangen schüll, den Öwer dal nah dat Water in de Margelkuhl, wur dat am deepsten was, hen, un swapps! lagg min Swinegel in dat Water. Dat hülp nu nich, de Swinegel müßt sick nu woll wedder apen maken un up 't Swemmen verlaten, wull he nich up de Städ versupen, wurtau he gor keen Lust hadd. Dat was 't grad, wat de Voß wullt hadd. »Na, Broder, wur geföllt di dat?« röp he un grint sick gnittschäwsch, »nu kannst du bet morgen früh hier in de Margelkuhl swemmen, wenn du Lust hest. Ick gah hier nich weg, will 'k di seggen. Kümmst du rute, bit ick di de Görgel af, un kümmst du nich rute un kannst nich mihr swemmen, denn versüppst du; süh mal, das ist die Natur der Sache, mein Junge! Nu weest du, wuran du büst, un kannst daun un laten, wat du wist – mi schall 't glik väl wäsen. Wur de oll Kreih dor up de Wid sick woll freugt, wenn de Brad för se ierst gor is!« Nu mücht de Swinegel swemmen, nah wecke Sit von de Margelkuhl he wull, de Voß güng em nah dicht bi dat Water un wiest em sin scharp Tähn.

Sau swümm de Swinegel woll teihn Minuten in dat Margellock up un dal. Novemberdag was dat, kolt was dat, un jung was de Swinegel ok nich mihr. Dat durt nich sau lang, dor würd em de Pust knapp un dei Been lahm. He wüßt nich, wur dat warden schüll. Nu hadd he den Voß gor tau ungiern 'n gaut Wuurt günnt, un wenn he dor ok hadd œwer versupen müßt. Oewerst as he sau in sin Angst an sin Fru un sin sœben lütten Wörm tau Hus dacht, dor künn he dat doch nich laten un bet in den suren Appel. Dor bed he den Voß: »Voß, ick heww sœben lütt Wörm tau Hus; de Winter is vör de Dör, un dat sünd dür Tiden. Alleen kann min Fru dei arm' Kinner nich dörchbringen. Ick heww di jo nicks tau Leed dan, dat ick von weet. Ick will noch dissen Winter von hier wegtrecken un di nie nich wedder ünner dei Ogen kamen. Lat mi nu man in Fräden gahn!«

»Wat, du hest mi nie nicks tau Leed dan?« schreg dor de Voß, »wat snückerst du mi jümmer bi den Graben rüm, wur du weest, dat ick min Notrühr hebben dau? Un wat gahn mi din Jören an! Wurtau schaffst du di sœben Kinner an, Swinegel, wenn du sei nich dörchbringen kannst? Gahn lat ick di nich; dor kannst du Gift up nähmen. Ditmal geiht di dat an Kopp un Kragen. Ob sonn Oort Lüd as du in de Welt sünd odder nich, dor kreiht nich Hund odder Hahn nah. Ick weet œwerhaupt nich, wurtau ji Swinegels eegentlich up de Ierd nödig wäsen daut. Wäs du dorüm man vernünftig un finn di in din Schicksal! Dat Best is, du makst man glik din Testement un settst mi tüm Vörmund vör din sœben Wörm in; ick will woll 'n Og nah sei henslagen, dor kannst du di up verlaten. Un von wägen din Ollsch brukst du di ierst recht nicht tau quälen. Wat de sick woll freugen ward, wenn du nich wedder an 't Hus kümmst un de Kreih ehr vertellt, wur du ehr schön smeckt hest! De frigt sick wohrschinlich 'n jungen Swinegel wedder un sett't dat Geschäft fuurt!«

As de Voß sau sprök, würd dat den Swinegel grön un gäl vör dei Ogen. He sünk up eenmal deep ünner dat Water, un dat sust em vör de Uhren, as ob dat dunnern ded. Mit alle Gewalt rappelt he sick noch eenmal wedder up, un as he den Kopp œwer Water hadd, kek he wild üm sick, un wiß un wohrlich – dor was de Voß weg! De Kreih satt dor noch up de Wid un kek em nürig an, as ob se dat gor nich aftäuwen künn, dat he dot wir; man de Voß was weg un narrens mihr tau seihn.

De Swinegel hadd noch grad sau väl Besinnung un Macht nah, dat he an 't Land ampelt. Dor föll he dal un lagg eenen Ogenblick, as ob he dot was, sau matt un verklamt was he. He hadd œwerst ne tage Natur, un dorüm kem he bald wedder tau sick. Nu künn he dat gor nich begripen, wat ut den Voß worden wir. Sau kröp he denn den Öwer wedder rup, von wur af he wit rüm kiken künn. He kem noch grad tau rechte Tit, tau seihn, wur de Voß sau swinn, as he man jichtens künn, üm de Eck von den Dannenrämel löp, wur sin Lock was, un wur ängstlich he dorbi den Swanz hängen let. Dat müßt sinen gauden Grund hebben, un den hadd dat ok. Von de anner Sit kem nämlich de Eddelmann mit sinen Jäger un twee Dagläuhners mit Gräwers up dei Schullern un Fix un Kuhlmann, de beiden Teckels, un Bunkür, de Häuhnerhund. As sei œwer de Steg bi de Bäk güngen, dunn künn de Swinegel dütlich seihn, wur de Jäger mit de Hand nah den Dannenrämel henwiest un tau den Eddelmann wat säd. Dorbi blinkert den Jäger sin Flint in de Sünn as dat hellige Wäderlüchten. Dei Hunn' blafften sau lut un lustig, as ob sei wüßten, wen dat ditmal güll. Fix, de jung Teckel, was dei annern wit vörut un kek sick alle Ogenblick üm, as ob em dat lang nich rasch nog güng. Nu wüßt de Swinegel Bescheed. Wohrschinlich hadd de Voß de Hunn' bläken hürt un sick swinning nah sin Lock up dei Strümp makt.

De Swinegel was, wie geseggt, een ümsichtigen ollen Burßen un seg sick dat all 'n Ogenblick stillschwigens mit an. Dunn säd he tau sick sülst: »Je, wat helpt sei dat all! Kriegen daun sei em jo doch nich. Wur oft sünd sei all nah em ut wäst, œwerst nie nich hett sei noch dat wat hulpen. Verlägen Johr, as sei em tau Liw wullen, wüßt de Jäger nich, dat de Voß noch 'n drüdd Notrühr ünner de grot Bök hadd, un dor wutscht he datmal dörch. Nu hett he sick ne nig Notrühr dor achter in 'n Graben ünner 'n Brummelbärstruk un Hasengeil grawt; dor weet de Jäger wedder nicks von, un dordörch ward he woll ditmal utknipen, un denn hett dor ne Ul säten. Kümmt de Voß œwerst ditmal fuurt, denn kann 'k mi man in acht nehmen; hei is tau fünsch un väl kläuker as ick. Uns Pott is nu doch eenmal intwei un kann nie nich wedder heel warden. Je, wat is man dorbi tau daun? Dan möt dor wat warden, dat seih ick woll in – œwersten man wat?«

Sau säd he, un sau sünn he. Tauletzt kem em een Gedanken. He was œwerst keen Mann von väl Wüürt, œwerläd sick de Sak noch eenmal, un dunn güng he as flink, as sin ollen Been em drägen künnen, up den Dannenrämel los un was bald nich mihr tau seihn.

Mitdes was dor in dat Voßlock een deubelmäßigen Spektakel. Kuhlmann, de oll Teckelhund, hadd dat glik raken, dat de Voß tau Hus was, un sick nich de Ihr nehmen laten, tauierst in de Hauptrühr rintaufohren. De Voß hadd noch bi Kuhlmann eenen groten Schinken in 't Solt; denn de hadd em verlägen Johr ganz äklig œwer de Snut bäten, as de oll Teckelhund em in dat sülwig Lock bi de Lunt fat't hadd; wenn de Voß meent, dat Kuhlmann dat all vergäten hadd, denn irrt he sick. Fix stünn mit den Kopp in 't anner Lock un günst, as ob sei em den Schwanz afklemmt hadden; man rinne wagen ded he sick nich wider as mit dat halwe Liw, dor hadd he noch nich Kraasch nog tau. Bunkür stünn vör dat drüdd Lock bi de grot Bök un knurrt verdreitlich, dat dat Lock sau eng was, dat he nich ok rin künn as Kuhlmann; he würd den Voß anners betahlen. De Jäger lagg ling un lang an de Ierd un höll sin Uhr dichting an, üm tau hüren, wur Kuhlmann un de Voß lagg, dat dei Gräwers ok wur mœglich den Kätel dröpen. De Eddelmann probiert œwerst dat Slott an sin duppellöpig Flint, ob dat ok all up 'n Schick was. Mitdes sett't Kuhlmann den Voß ünner de Ierd nich schlicht tau. Oewerst de Voß was een rippigen Kierl un hadd leidige Tähn un höll dor ok nich mit achter 'n Barg, sau dat Kuhlmann em nich recht wat anhebben künn; he blafft œwerst sau väl duller. De Voß was ok gor nich bang. He verlet sick up sin nig Notrühr ünner 'n Hasengeil un Brumbärstruk bi den deepen Graben, wur he in twee Minuten nah dat grote Brok weglopen künn, un denn, dacht he, fläut' Vader nah! Sau bald as he nu œwerst das Gnurschen von dei Gräwers grad œwer sinen Kopp hürt, dunn würd em up eens ganz huttlich. »Nu mak ick dat sau, as de Maikäwer säd, as he den Sparling achter de Schün piepen hürt: Nu burr 'k af!« As he sau säd, paßt he dat richtig af, fohrt tau sau dull, as he künn, bet Kuhlmann wedder dwas œwer de Snut, dat em dat hellige Für ut dei Ogen flög un he dree Fot trüggwiken un fürchterlich bläken müßt. Dunn dreiht sick de Voß swinn rüm un wutscht in de nig Notrühr rin.

Rinne kem he nu woll, œwerst rute kem he man nich, wil dor een Proppen vörslagen was. Denn vörn in dat Lock, glik achter dei Hasengeilwöttels, lagg min leiw Swinegel un hadd sick sau krus makt, as he man jichtens künn, all dei välen un scharpen Stachels nah dat Lock rinne, sau dat dor keen Mus nich hadd dörch künnt.

De Voß fohrt ok richtig wedder mit de Snut in den Swinegel sin Stachels rinne. »Dunner Wäder!« röp he, »Swinegel, büst du dat? Gah mi glik ut den Weg, odder ick bit di dot!«

»Slah mi de Deuker! Ick bit di up de Städ dot, wenn du mi nich glik ut dat Lock geihst!« schreg dunn de Voß un gnurscht mit dei Tähn.

Dunn wüßt de Voß, wat de Klock slahn hadd. Nu blew em man noch een Weg œwrig. He müßt wedder trügg, grad' œwer Kuhlmann weg, midden mang dei Hunn' un Jägers dörch un denn holtin. Sau odder sau. Versöken müßt he dat. Un dat ded he ok. As Slag un Unglück fohrt he up Kuhlmann los. Kuhlmann, de sick mitdes wedder besunnen hadd, bet œwerst ok tau sau dull, as he man jichtens künn, un ret den Voß een Stück Flicken ut dei Bücksen as grot as een Fusthanschen. De Voß kem œwerst doch richtig œwer em weg un fohrt ut dat Lock rute as de Katt ut den Sack. Hadd de Junker nich sau gut uppaßt, wir he ok ditmal wedder wegkamen. Oewerst de schöt em den grawen Hasenhagel sau drad ünner de Fahn rinne, dat min leiw Voß fuurtst vörfötsch vörnœwer fel, den Kopp mang dei Bein stök un dot was.

As de Swinegel den Schott fallen hürt, dunn dacht he glik, dat dor wat passiert wäsen müßt. Flinking kröp he ut de Notrühr wedder rute un kek achter de grot Eek rüm. Dor stünn de Eddelmann un höll den dodigen Voß, den dat Blot druppenwis von dei Vörrebein raflecken ded, bi de Fahn in de Högd, un dei dree Hunn' sprüngen doran ruppe un hulten un bläkten, as ob sei dat noch nich nog wir, dat he all dot was. De Swinegel säd œwerst dorup tau sick sülst: »Schad is dat üm em doch, denn he was een smucken un kloken Kierl – man dat he so fünsch un vniemsch was. Hadd he mi nich sau häßlich mitspält, mücht he woll hüt noch nich sonn slicht Enn nahmen hebben. Dat hett he sick bi de Margelkuhl woll nich dacht, dat dat sau noch kamen künn.«

Dorup tröck de Swinegel in den Voß sin Lock rin mit sin Fru un sin sœben Jören, un dat geföll sei dor sihr gaut, wil dat een harden Winter was un mennig arm Swinegel elennig von de Küll verkamen müßt; un wenn sei dor nich uttrocken sünd, wahnt sei dor noch hüt un dissen Dag – un dat is dat Läuschen von den Voß un den Swinegel un wur dat Brüden ümgüng.

As Jürrn nu sin Läuschen vertellt hadd, langt he sick den Kros her un ded eenen deepen Tog, un dorbi seg he sau œwerböstig ut as de Preister, wenn he den Papenschnitt rünner hett un em mit Rötspon nahspölt. Krischan Nuttel, de Wäwer, stopp sick œwerst ne frisch Pip, un as he se anstickt hadd, säd he: »Dat hadd ick all min Läwdag nich dacht, dat een Swinegel sau klok wäsen künn.«

»Ja, dat is all sau, as dat is!« meent Christopher Klocksien, de Hoffbur, »mennig een süht klok ut, un dei hollt em all för swinplietsch un gäwt em Gott weet wat för Amt un Ihren, un is achterher doch man een Schapskopp; un mennig een süht man dummerhaftig ut un hett nicks nich lihrt un ward nicks verestemiert un is doch een Kierl up 'n Platz, wenn natt Wäder in 'n Klenner steiht!«

»Ja«, säd Milhahn dunn, de anner Hoffbur, un lacht sick as een Spitzbow, »un mennig een is nich sau schapsdœmlich, as he utsüht, man gor tau väl schapsdœmlicher.«

»Dor hest du een wohres Wuurt seggt, Milhahn!« säd de Scholmeister, »de eegentliche Meenung un Inholt von dat Läuschen geiht œwerst dorhen –«

»Na, dau mi bloß eenen Gefallen, Broder, un holl dinen Snabel!« röp dunn Klocksien, »wi weet woll, wat man sick bi din Läuschen all denken kann; dat brukst du uns nich ierst lang un breet tau verkloren. Du möst nich meenen, dat du din Scholjungens vör di hest!«

Hinrich Pank, de Smidt, säd œwerst nicks. De sag sau brun ut as een Swin, wat dat Für hett. De Kopp lagg em vörn up de Bost, un he schöt hen un wedder nah de linke Sit hen, as ob he sinen Backsbüdel, de ünner 'n Disch follen wir, wedder uphalen wull. Dei annern keken em an un schüddten ehr Köpp. Jürrn œwerst lacht sick un säd: »Dat kümmt von sin vierteihn Snaps Brannwin her, dei he hüt Abend wedder œwer hulpen hett!«

»Hest du sei em sau richtig nahtellt, Jürrn?« röp dunn Klocksien, »lat du Panken man taufräden un kik nah dinen eegen Meß. Du magst ok giern natt fodern. Dor höd di för! Panken ännerst du doch nich mihr. Wat dor in begrist, ward dor ok in begrawt, un ut 'n Swinswanz lett sick keen siden Halsdok maken. Hett de Voß Brannwin den Swinegel Suput in de Margelkuhl ierst rin, kümmt he dor nie nich wedder rute un möt dor in versupen, dor kannst du di tau verlaten. Dat Best is, wenn wi nu upstahn un tau Hus gahn. De Klock möt nu bald twee wäsen, un dat is nich bloß Tit för den Smidt, sünnern för uns all!«

Dormit stünn Christopher up, un he un de anner Hoffbur föten den Smidt ünner 'n Arm un hülpen em up dei Bein. Nuttel stök em sinen Backsbüdel un sin Pip in de Rocktasch un sett't em tauletzt sin Klott up, un sau bröchten sei em nah de Smäd, de gradœwer den Krog lagg. Jürrn œwerst güng noch eens nah de anner Stuw rinne, wur danzt würd. De Fiedel, de Klarnett un de Baß wiren noch jümmer in 'n Gang; man bloß, dat de Klarnett hen un wedder dree Tons utglitschen ded un Nuttel sin Jung mennigmal ut Verseihn mit den groten Fiedelbagen ünner dat Stegholt strek. Dat Juchen un Krieschen namm keen End, un Liesch, de noch jümmer mit Hans Jochen danzt, hadd sick sau dull lachen müßt bi den allerletzten Schottschen, wur sei nu bi wiren, dat ehr de linke Strumpband midden dörch platzt. Tau allerletzt würd noch eens Kringel danzt, un as dat ok ut was, dunn hadden s' all nog. Dat Bier was all, de Brannwin was all, un nu güng dat mit sei all nah Hus un nah dei Slapstäden. Hans Jochen œwerst güng up Louis tau, de noch achter 'n Aben satt un slöp un grad drömt, dat he in de Kœk dei sülwern Gabels för 't Anrichten putzt – un slög em baff up dei Schullern. Dunn sprüng Louis flink up un säd noch half in 'n Slap: »Angerichtet, gnädige Frau!«